Δεκτικός Λόγος
Γέννηση-3 Μηνών
-
Αιφνιδιάζεται από δυνατούς ήχους.
-
Ηρεμεί ή χαμογελά όταν του μιλάνε.
-
Δείχνει να αναγνωρίζει οικίες φωνές και ηρεμεί, όταν κλαίει.
-
Αυξάνει ή μειώνει το θηλασμό, ως αντίδραση στον ήχο.
4-6 Μηνών
-
Κινεί τα μάτια προς την κατεύθυνση της πηγής του ήχου ή της φωνής.
-
Αντιδρά στο όνομα του κοιτώντας προς την πηγή της φωνής.
-
Αντιδρά στις αλλαγές του τόνου οικείων φωνών.
-
Παρατηρεί διάφορα παιχνίδια, τα οποία παράγουν ήχο ή μουσική.
7 Μηνών-Ενός Έτους
-
Διασκεδάζει με παιχνίδια όπως το “κούκου-τσα”.
-
Γυρνά και κοιτά προς την κατεύθυνση του ήχου.
-
Κοιτάει μέλη της οικογένειας όταν ακούει το όνομα τους.
-
Ακούει, όταν του μιλάνε.
-
Αναγνωρίζει λέξεις για συνηθισμένα αντικείμενα, όπως “μπάλα”, “γάλα” ή “χυμός”.
-
Ξεκινά να ανταποκρίνεται σε αιτήματα (πχ., “Έλα εδώ” ή “Θέλεις άλλο;”).
-
Κατανοεί και ακολουθεί απλές εντολές.
-
Στρέφει αμέσως το κεφάλι του όταν ακούει το όνομα του.
1 έως 2 Ετών
-
Αναγνωρίζει 5 έως 7 μέρη του σώματος, όταν του το ζητάνε.
-
Ακολουθεί απλές εντολές και καταλαβαίνει απλές ερωτήσεις (“Πέτα την μπάλα”, “Φίλα το μωρό”, “Που είναι το παπούτσι σου;”).
-
Ακούει απλές ιστορίες, τραγούδια και ρίμες.
-
Δείχνει εικόνες σε ένα βιβλίο, όταν κατονομάζονται.
2 έως 3 Ετών
-
Κατανοεί από 500 έως 900 λέξεις.
-
Καταλαβαίνει διαφορές στις σημασίες (ξεκίνα-σταμάτα, μέσα-έξω, μεγάλο-μικρό, πάνω-κάτω).
-
Ακολουθεί εντολές δύο βημάτων (πχ., “Πάρε το βιβλίο και βάλτο στο τραπέζι”).
-
Ακούει ιστορίες των 10 έως 20 λεπτών σε διάρκεια.
-
Αναγνωρίζει την ενέργεια σε εικόνες (πχ “Δείξε μου ποιος τρέχει;”).
-
Ανγνωρίζει έως και 10 αντικείμενα από την περιγραφή της χρήσης τους.
3 έως 4 Ετών
-
Κατανοεί από 1200 έως 2000 λέξεις.
-
Κατανοεί αρνήσεις (“οχι”, “μη”).
-
Ακούει τηλεόραση ή ραδιόφωνο, στην ίδια στάθμη ηχηρότητας με τα άλλα μέλη της οικογένειας.
-
Απαντάει απλές ερωτήσεις με “ποιος”, “τι”, “που” και “γιατί”.
-
Ακολουθεί εντολές δύο έως τριών βημάτων.
4 έως 5 Ετών
-
Κατανοεί έως και 2800 λέξεις.
-
Δείχνει προσοχή σε μια σύντομη ιστορία και απαντά σε απλές ερωτήσεις σχετικά με αυτή την ιστορία.
-
Αναγνωρίζει και ονομάζει χρώματα και μερικά σχήματα.
-
Κατανοεί ποσοτικές έννοιες (μισό/ολόκληρο, λίγο/καθόλου).
-
Ακούει και κατανοεί τα περισσότερα από αυτά που λέγονται στο σπίτι και στο σχολείο.
5 έως 6 Ετών
-
Κατανοεί έως και 13000 λέξεις.
-
Ακούει και κατανοεί ιστορίες, κατάλληλες για την ηλικία του.
-
Ακολουθεί μια απλή συζήτηση με ευκολία.
-
Κατανοεί ότι οι προφορικές λέξεις δημιουργούνται από ήχους.
-
Αναγνωρίζει λέξεις που κάνουν ομοιοκαταληξία (π.χ., “πόδι” και “βόδι”).
-
Καταλαβαίνει ότι τα γράμματα αντιπροσωπεύουν ομιλητικούς ήχους και ταιριάζει ήχους σε γράμματα.
Εκφραστικός Λόγος
Γέννηση-3 Μηνών
-
Κλαίει διαφορετικά για διαφορετικές ανάγκες (πείνα, πόνος).
-
Κάνει ευχάριστους ήχους.
-
Χαμογελά όταν του χαμογελάνε.
-
Ενθουσιάζεται όταν πλησιάζει κάποιο οικείο άτομο.
4-6 Μηνών
-
Παράγει ήχους (πχ /ba/) που μοιάζουν περισσότερο με τους ήχους της ομιλίας, συμπεριλαμβανομένων των /p/, /b/, /g/ και /m/.
-
Κάνει ήχους όταν χαίρεται και όταν δυσανασχετεί.
-
Κάνει ήχους όταν είναι μόνο του και όταν παίζει με οικεία πρόσωπα.
7 Μηνών-Ενός Έτους
-
Χρησιμοποιεί φωνήσεις όταν παίζει.
-
Χρησιμοποιεί φωνήσεις με μεγαλύτερες σειρές ήχων, όπως /tata/ και /bibibibi/.
-
Χρησιμοποιεί ομιλία ή άλλους ήχους για να τραβήξει και να διατηρήσει την προσοχή.
-
Χρησιμοποιεί χειρονομίες για να επικοινωνήσει (χαιρετά με το χέρι, τεντώνει τα χέρια για να το πάρουν αγκαλιά).
-
Μιμείται διαφορετικούς ομιλητικούς ήχους.
-
Λέει μια ή δύο λέξεις γύρω στα πρώτα του γενέθλια, παρόλο που οι ήχοι μπορεί να μην είναι ξεκάθαροι.
1 έως 2 Ετών
-
Λέει περισσότερες λέξεις κάθε μήνα.
-
Χρησιμοποιεί μερικές ερωτήσεις με μία ή δύο λέξεις (“Που γάτα;”, “Πάω έξω;”, “Τι αυτό;”).
-
Βάζει δύο λέξεις μαζί (“θέλω νερό”, “όχι χυμό”).
-
Χρησιμοποιεί πολλούς διαφορετικούς ήχους συμφώνων στην αρχή των λέξεων.
2 έως 3 Ετών
-
Χρησιμοποιεί 200 έως 500 λέξεις.
-
Χρησιμοποιεί φράσεις των δύο ή τριών λέξεων για να μιλήσει ή να ζητήσει πράγματα.
-
Μέσος όρος λέξεων ανά πρόταση είναι από 3.1 έως 3.4.
-
Η καταληπτότητα της ομιλίας του είναι περίπου από 70% έως 80%.
-
Συχνά, ζητάει ή κατευθύνει την προσοχή σε αντικείμενα, κατονομάζοντάς τα.
-
Χρησιμοποιεί 25% ουσιαστικά και 25% ρήματα.
3 έως 4 Ετών
-
Χρησιμοποιεί από 800 έως 1500 λέξεις.
-
Ο μέσος όρος λέξεων που χρησιμοποιεί ανά πρόταση είναι από 4.3 έως 4.4.
-
Μιλάει για δραστηριότητες στο σχολείο ή στα σπίτια φίλων.
-
Άτομα, εκτός της οικογενείας, συνήθως, καταλαβαίνουν την ομιλία του παιδιού.
-
Αρχίζει να χρησιμοποιεί σύνθετες προτάσεις.
4 έως 5 Ετών
-
Χρησιμοποιεί 1500 έως 2000 λέξεις.
-
Μέσος όρος λέξεων ανά πρόταση είναι από 4.6 έως 5.7.
-
Χρησιμοποιεί προτάσεις με λεπτομέρειες.
-
Λέει ιστορίες, οι οποίες παραμένουν εντός του θέματος.
-
Λέει τους περισσότερους ομιλητικούς ήχους σωστά.
-
Χρησιμοποιεί την ίδια γραμματική με τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας.
5 έως 6 Ετών
-
Είναι κατανοητό από τους περισσότερους ανθρώπους.
-
Μέσος όρος λέξεων ανά πρόταση είναι 6.6.
-
Απαντά σε απλές ερωτήσεις με ναι ή όχι.
-
Απαντά σε ερωτήσεις ανοιχτού τύπου.
-
Ξαναλέει μια ιστορία ή μιλά για ένα γεγονός.
-
Συμμετέχει κατάλληλα σε συζητήσεις.
-
Δείχνει ενδιαφέρον και ξεκινά συζητήσεις.
-
Χρησιμοποιεί σωστό συντακτικό.
-
Η αφήγηση του χαρακτηρίζεται από λογική σειρά γεγονότων.
Οι παραπάνω πληροφορίες αφορούν την κατάκτηση της μητρικής γλώσσας και αναφέρονται στην ηλικία κατά την οποία ο μέσος όρος των παιδιών θα κατακτήσει τις συγκεκριμένες δεξιότητες. Τα παιδιά συνήθως δεν κατακτούν όλα τα στοιχεία μιας κατηγορίας πριν το ανώτερο όριο αυτής της κατηγορίας. Το ότι κάποιο παιδί δεν έχει κατακτήσει καποια δεξιότητα δεν σημαίνει απαραίτητα ότι υπάρχει και κάποια διαταραχή. Παιδιά, τα οποία μαθαίνουν δύο ή περισσότερες γλώσσες ταυτόχρονα, μπορεί να παρουσιάζουν πρότυπα στη γλωσσική κατάκτηση, τα οποία να μην συμβαδίζουν με αυτές τις κατευθυντήριες οδηγίες. Επιπλέον, τα παιδιά, τα οποία μαθαίνουν μία δεύτερη γλώσσα, μεταγενέστερα της μητρικής γλώσσας τους, δεν θα εμφανίσουν απαραιτήτως τα ίδια πρότυπα κατάκτησης, όπως για την πρώτη τους γλώσσα.
Όσο πιο νωρίς προσδιοριστούν και θεραπευτούν οι διαταραχές λόγου και ομιλίας ενός παιδιού, τόσο πιο απίθανο είναι να παραμείνουν ή να επιδεινωθούν αυτές οι διαταραχές. Όταν τα παιδιά μαθαίνουν μία γλώσσα και δεν εμφανίζουν τις αναμενόμενες δεξιότητες δεκτικού και εκφραστικού λόγου σε συγκεκριμένες ηλικίες, θα πρέπει να παραπέμπονται σε έναν λογοπαθολόγο για μία πλήρη αξιολόγηση ομιλίας και λόγου. Η πρώιμη παρέμβαση στο λόγο και την ομιλία μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά, να τα πηγαίνουν καλύτερα με την ανάγνωση, τη γραφή, τις εργασίες και τις διαπροσωπικές σχέσεις.