Κρυοσυντήρηση

Η κρυοσυντήρηση ως «εργαλείο» για τις γυναίκες που θέλουν να αναβάλλουν για αργότερα την τεκνοποίηση

Τι είναι η κρυοσυντήρηση;

Η κρυοσυντήρηση δεν είναι τίποτα άλλο από την κατάψυξη ωαρίων τα οποία συλλέγονται από τις ωοθήκες, με αναρρόφηση (ωοληψία), και φυλάσσονται για μελλοντική χρήση αποτελώντας έτσι τη μόνη εναλλακτική λύση για όσες γυναίκες είτε δεν θέλουν να γίνουν μητέρες στις πλέον παραγωγικές ηλικίες είτε εντοπίζουν κάποιο πρόβλημα, που σε βάθος χρόνου θα λειτουργήσει αποτρεπτικά στην επιθυμία τους αυτή. Είναι γνωστό πως η γονιμότητα φθίνει με το πέρασμα των χρόνων εξαιτίας της φυσιολογικής ή και της μη φυσιολογικής γήρανσης των ωοθηκών και των ωαρίων που περιέχουν . Σε αντίθεση με τους άνδρες που παράγουν σπερματοζωάρια καθ όλη τη διάρκεια της ζωής τους, οι γυναίκες γεννιούνται με συγκεκριμένη ποσότητα αρχέγονων ωαρίων τα οποία μειώνονται με τα έτη, μέχρι τελικής εξαντλήσεως τους.


Φανταστείτε πως στην 20η εβδομάδα ενός θήλεος εμβρύου, όταν δηλαδή  βρίσκεται ακόμη στην κοιλιά της μητέρας του, διαθέτει περί τα 7.000.000 ωοκύτταρα ενώ κατά τη γέννηση ο αριθμός αυτός έχει  πέσει στα 1,2-2.000.000. Όταν το κοριτσάκι μπει στην εφηβεία θα έχουν απομείνει γύρω στα 350-450.000 ωοθυλάκια ενώ στην ηλικία των 40 ετών τα αποθέματα τους θα είναι  κάτω από το 10% του αρχικού αριθμού.


Εκτός από την ποσότητα επηρεάζεται αρνητικά όμως και η ποιότητα όσο περνούν τα χρόνια. Τα ωάρια γερνούν αναλόγως και το γενετικό υλικό, που φέρουν, μπορεί να υποστεί αλλοιώσεις με αποτέλεσμα οι προχωρημένης ηλικίας γυναίκες να έχουν αυξημένο κίνδυνο για εμφάνιση συγγενών ανωμαλιών του εμβρύου, (π.χ. σύνδρομο Down). 

kryosintirisi

Η κρυοσυντήρηση ουσιαστικά «παγώνει» το χρόνο και  έτσι η γυναίκα γλυτώνει από την εξελισσόμενη φθορά των ωαρίων της. Για παράδειγμα μια γυναίκα 30 ετών που υποβάλλεται σε κατάψυξη ωαρίων και αποφασίσει να τα αποψύξει δέκα χρόνια μετά , θα έχει πολύ μεγάλες πιθανότητες γονιμοποίησης και τεκνοποίησης διότι η ποιότητα τους θα αντιστοιχεί σε ωάρια γυναίκας 30 ετών και όχι 40χρονης.
Όπως μας περιγράφει ο Ζερβάκης, τις γυναίκες που μπορούν να καταφύγουν στην κρυοσυντήρηση μπορούμε να τις χωρίσουμε σε δύο κατηγορίες:
Α) Εκείνες που επιθυμούν να κάνουν οικογένεια αλλά δεν υπάρχει σύντροφος ή σταθερή σχέση με προοπτική δημιουργίας οικογένειας, σε δεδομένη στιγμή, όπως και αυτές  που για  κοινωνικούς λόγους θέλουν να αναβάλουν την τεκνοποίηση  (σπουδές, επαγγελματική αβεβαιότητα, καριέρα, οικονομικές δυσκολίες, ψυχολογικά δεν νοιώθουν έτοιμες, μελλοντική επιθυμία για τεκνοποίηση κ.λ.π.)
Β) Στη δεύτερη κατηγορία ανήκουν όσες διαγιγνώσκονται με διάφορες μορφές κακοήθειας και λόγω πιθανής χημειοθεραπείας ή/και ακτινοθεραπείας  διατρέχουν σαφή κίνδυνο για ωοθηκική βλάβη- υπογονιμότητα. Σε αυτές τις περιπτώσεις εφόσον δοθεί η έγκριση του ογκολόγου, προχωρά η ταχεία κατάψυξη ωαρίων για μελλοντική χρήση, μετά το πέρας της θεραπείας.
Επίσης στην ίδια κατηγορία ανήκουν οι γυναίκες με αυξημένο κίνδυνο να μπουν πρόωρα σε εμμηνόπαυση λόγω:

  • Γονιδιακών-χρωμοσωμικών νοσημάτων που προκαλούν πρόωρη εμμηνόπαυση.      
  • Με ιστορικό πρόωρης εμμηνόπαυσης στην οικογένεια.
  • Γυναίκες που φέρουν γονίδια που σχετίζονται με πολύ υψηλό κίνδυνο για ανάπτυξη κακοήθειας και αυξημένη πιθανότητα για αφαίρεση πρόωρα των ωοθηκών τους.
  • Γυναίκες που έχουν υποβληθεί σε αφαίρεση της μίας ωοθήκης σε νεαρή ηλικία για καλοήθεις νόσους. 

Πρόωρη γήρανση ωοθηκών


Το πρόβλημα αυτό αγγίζει σήμερα ολοένα και μεγαλύτερο αριθμό γυναικών, κοντά στην ηλικία των 30-35 ετών. Ακριβή εικόνα για τα αίτια που το προκαλούν δεν έχουμε θεωρώντας πιθανότερο να ευθύνεται, εξηγεί ο κ Ζερβάκης, ο σύγχρονος τρόπος ζωής (άγχος, διατροφή, περιβαλλοντικοί παράγοντες  κτλ). Για τον ίδιο λόγο βέβαια έχει αυξηθεί ραγδαία στις μέρες μας και η κακή ποιότητα σπέρματος στον άνδρα. Εδώ όμως είναι η μεγάλη διαφορά, ενώ στην περίπτωση των ανδρών υπάρχουν διαθέσιμες τεχνικές να διορθώσουν το πρόβλημα  στις γυναίκες μπορούν να διορθωθούν σχεδόν τα πάντα, εκτός από τη γήρανση ωοθηκών.
Συνεπώς αν καταφέρει μια γυναίκα, με τη βοήθεια του γιατρού της να διαπιστώσει έγκαιρα το πρόβλημα, μπορεί και να το αντιμετωπίσει μέσω της κρυοσυντήρησης των ωαρίων της. Απαραίτητη προϋπόθεση όμως κι εδώ είναι ο γιατρός της να είναι υποψιασμένος και ενημερωμένος για να καταλάβει πως κάτι δεν πάει καλά με τις ωοθήκες της και ότι θα οδηγηθεί γρηγορότερα πιθανώς σε εμμηνόπαυση αδυνατώντας έτσι να τεκνοποιήσει ακόμα και με εξωσωματική και συνεπώς να την παραπέμψει σε ειδικό

Πως γίνεται η λήψη ωαρίων για κρυοσυντήρηση


Όσο για τη διαδικασία λήψης ωαρίων, τα οποία θα υποστούν κρυοσυντήρηση, ο κ Ζερβάκης διευκρινίζει πως ακολουθείται όμοια διαδικασία με την κλασική εξωσωματική, η οποία όμως σταματάει στο στάδιο της ωοληψίας. Υπάρχουν αρκετά πρωτόκολλα διέγερσης που μπορεί να χρησιμοποιήσει ο ειδικός γιατρός επιλέγοντας τα, εξατομικευμένα για κάθε περίπτωση και βασιζόμενος σε μια σειρά από παράγοντες όπως το ιστορικό, η γυναικολογική εξέταση, τα εργαστηριακά ορμονικά ευρήματα και υπερηχογραφικά δεδομένα, η ηλικία της γυναίκας, η ανάγκη ή όχι επείγουσας διαδικασίας.
Η πιο συνηθισμένη ηλικία για κρυοσυντήρηση έχει παρατηρηθεί πως είναι μεταξύ 30-35 ετών. Από βιολογικής άποψης, σημειώνει ο κ Ζερβάκης, όσο νωρίτερα γίνει, τόσο καλύτερα θα ναι τα αποτελέσματα. Κι αυτό ισχύει και για τις γυναίκες που αντιμετωπίζουν προβλήματα και για όλες εκείνες που βλέπουν στο μακρινό μέλλον την τεκνοποίηση και μπορούν μέσω της κρυοσυντήρησης, να κάνουν την καλύτερη «επένδυση» που θα τις διευκολύνει στο να γίνουν μαμάδες ακόμα και στα 40+.
Στο σημείο αυτό να πούμε πως υπάρχουν δύο τρόποι κρυοσυντήρησης ωαρίων: η παλαιότερη μέθοδος της αργής κατάψυξης (slow freezing) και η πιο σύγχρονη τεχνική , της υαλοποίησης ( vitrification). Η μέθοδος της υαλοποίησης αποτρέπει τη δημιουργία ενδοκυττάριων κρυστάλλων γεγονός που αυξάνει εντυπωσιακά τα ποσοστά των ωαρίων που επιβιώνουν της διαδικασίας κατάψυξης-απόψυξης (82-90%) συγκριτικά με το 65% περίπου, με βάση την παλαιά τεχνική.
Τα κρυοσυντηρημένα ωάρια επιτρέπεται, βάση του ισχύοντος νόμου, να διατηρηθούν για πέντε χρόνια με δυνατότητα επέκτασης για άλλα πέντε, δηλαδή συνολικά δέκα χρόνια . Η απόψυξη και χρήση τους μπορεί να γίνει έως την ηλικία των 50 ετών, όριο που τέθηκε τόσο για βιολογικούς όσο και ηθικούς λόγους.
Το κόστος για την όλη διαδικασία, να πούμε πως δεν είναι απαγορευτικό. Είναι πολύ χαμηλότερο από εκείνο της εξωσωματικής και δίνει στη γυναίκα πολύ μεγαλύτερες δυνατότητες να τεκνοποιήσει σε προχωρημένη ηλικία. Τα συνολικά κόστη μειώνει και η δυνατότητα που υπάρχει όλη αυτή η διαδικασία να γίνει στο Ηράκλειο κι άρα να μην απαιτούνται πολυέξοδα ταξίδια στην Αθήνα με τα ειδικά δοχεία φύλαξης στην μονάδα εξωσωματικής του Μητέρα να αριθμούν ήδη γενετικό υλικό από εκατοντάδες γυναίκες, ντόπιες και μη

Δημοφιλείς Γιατροί

Δήμητρα Πράπα

ΕΥΝΑΡΔΟΥ 8
Γενικός Γιατρός

Μεχρνταντιάν Μέχρνταντ (Μιθριδάτης)

Βασιλική Ταβάκη 36, Θέρμη, 57001

Παπαδημητρίου Στέργιος

Μεγάλου Αλεξάνδρου 23,Βέροια

Σχετικά Άρθρα

Ανάπτυξη λόγου

Πως μπορώ ως γονέας να διευκολύνω το παιδί μου στην ανάπτυξη του λόγου; ✔   Να ενθαρρύνετε έως τον πρώτο χρόνο κάθε μορφή επικοινωνιακής αλληλεπίδρασης με το παιδί, π.χ. εκφράσεις προσώπου, χαμόγελα, γέλια, νεύματα, κοιτάγματα. ✔   Να...

Η αυτοπεποίθηση

Σηκώστε το χέρι σας αν έχετε πει ποτέ τη φράση… ‘Μακάρι να είχα περισσότερη αυτοπεποίθηση’ ή ‘Αν είχα περισσότερη αυτοπεποίθηση , θα μπορούσα να…’ Σας ακούγεται γνώριμο; Η αυτοπεποίθηση είναι το κλειδί για να αποκτήσουμε όλα όσα χρειαζόμαστε και...

Τι σημαίνει σκληρή συζήτηση;

Συγκεντρώσου στις λύσεις, όχι στα προβλήματα  Μια κακή συμπεριφορά δεν είναι ο τρόπος για να ενταχθείς σε μια σκληρή συζήτηση. Μην επισημαίνεις όλα όσα δεν έχουν αποτέλεσμα. Δεν εμπνέει αλλαγή. Κάνει μόνο τους ανθρώπους αμυντικούς....