Η αλλεργική ρινίτιδα είναι η φλεγμονώδης αντίδραση του βλεννογόνου της μύτης, μετά από την επανειλημμένη έκθεση του ρινικού βλεννογόνου σε οποιοδήποτε αλλεργιογόνο, που οδηγεί σε ρινική υπεραντιδραστικότητα (ρινική συμφόρηση και καταρροή).
Για την εποχιακή ή μη εποχιακή (ολοετής) αλλεργική ρινίτιδα ευθύνονται τα εισπνεόμενα αλλεργιογόνα. Σ΄αυτά περιλαμβάνονται οι γύρεις, τα σπόρια των μυκήτων, το τρίχωμα των κατοικίδιων ζώων και τα ακάρεα της οικιακής σκόνης. Επίσης τα ούρα ποντικών και τα παράγωγα των κατσαρίδων(κόπρανα, δέρματα, αυγά, σίελος) αποτελούν τις κύριες πηγές των αλλεργιογόνων της εισπνεόμενης σκόνης.
Λιγότερο σημαντικό ρόλο στην αιτιολογία της αλλεργικής ρινίτιδας παίζουν τα αλλεργιογόνα τροφικής προέλευσης.
Το θετικό κληρονομικό ιστορικό αποτελεί επιβαρυντικό παράγοντα ανάπτυξης αλλεργικής ρινίτιδας.
Η νεότερη κατάταξη της διεθνούς οργάνωσης ARIA (Allergic Rhinitis and its Impact on Asthma), η αλλεργική ρινίτιδα διακρίνεται σε διαλείπουσα όταν τα συμπτώματα διαρκούν λιγότερο από 4 ημέρες την εβδομάδα ή λιγότερο από 4 εβδομάδες το χρόνο και σε εμμένουσα όταν τα συμπτώματα διαρκούν περισσότερο από 4 ημέρες την εβδομάδα και περισσότερο από 4 εβδομάδες το χρόνο.
Συμπτώματα
Τα τυπικά συμπτώματα της αλλεργικής ρινίτιδας είναι:
- Η ρινική συμφόρηση ή απόφραξη
- Η ρινόρροια
- Οι παροξυσμικοί πταρμοί και ο κνησμός της ρινός
Την αλλεργική ρινίτιδα συνοδεύουν συχνά η κεφαλαλγία ή η προσωπαλγία, η οπισθορρινική έκκριση που οδηγεί σε συχνές προσπάθειες καθαρισμού του φάρυγγα, ο ξηρός ερεθιστικό βήχας, η ανοσμία, η στοματική αναπνοή, η δυσλειτουργία των ευσταχιανών, οι διαταραχές του ύπνου και η πρωινή κόπωση
Στα κλινικά ευρήματα περιλαμβάνονται και αρκετά χαρακτηριστικά σημεία της αλλεργίας του ανώτερου αναπνευστικού όπως : Ο αλλεργικός χαιρετισμός, Το αλλεργικό ή αδενοειδές προσωπείο, Οι αλλεργικοί κύκλοι, Η αλλεργική πτυχή, H γραμμή του Dennie, και οι ανωμαλίες της στοματικής κοιλότητας και των οδόντων.
Συνυπάρχουσες παθήσεις
Το αλλεργικό βρογχικό άσθμα είναι η συχνότερη πάθηση που συνυπάρχει με την αλλεργική ρινίτιδα.
Επίσης δύναται να συνυπάρχει με μία πληθώρα νοσολογικών οντοτήτων οι οποίες προκύπτουν ως αποτέλεσμα της αλλεργικής ρινίτιδας. Κάποιες από αυτές είναι η ρινοκολπίτιδα, η ρινική πολυποδίαση, η μέση ωτίτιδα με υγρό, οι λοιμώξεις του ανωτέρου αναπνευστικού συστήματος, η αποφρακτική υπνική άπνοια και οι κρανιοπροσωπικές ανωμαλίες.
Διάγνωση
Η διάγνωση γίνεται με Βίντεο-ρινοσκόπησης με χρήση άκαμπτων και εύκαμπτων ενδοσκοπίων, τη διενέργεια αιματολογικών εξετάσεων (ειδικών και μη), οι δερματικές αλλεργικές δοκιμασίες, η ρινομανομετρία καθώς και η εκτέλεση απεικονιστικού ελέγχου (στις περιπτώσεις εμμένουσα ρινίτιδας) συμπληρώνουν το φάσμα των διαγνωστικών δοκιμασιών για την αλλεργική ρινίτιδα.
Θεραπεία
Ο στόχος της θεραπείας των ασθενών με αλλεργική ρινίτιδα είναι η επίτευξη της μέγιστης συμπτωματικής ανακούφισης με όσο το δυνατόν λιγότερες ανεπιθύμητες ενέργειες.
Για την αντιμετώπιση της αλλεργικής ρινίτιδας θα πρέπει:
- Πρώτιστος να αποφύγουμε τα αλλεργιογόνα που την προκαλούν. Καθόσον
- Χρήση αποσυμφορητικών του ρινικού βλεννογόνου
- Αντιισταμινικά
- Αντιλευκοτριενικά, σταθεροποιητικά της κυτταρικής μεμβράνης των μαστοκυττάρων
- Κορτικοστεροειδή. Οι παραπάνω κατηγορίες φαρμάκων χρησιμοποιούνται κατά περίπτωση είτε ως μονοθεραπεία, είτε σε συνδυασμό
- Ανοσοθεραπεία για τους ασθενείς που είτε δεν ανταποκρίνονται στην φαρμακευτική αγωγή, είτε παρουσιάζουν έντονες ανεπιθύμητες ενέργειες
