Τι είναι το HPV-DNA τεστ
Το HPV-DNA τεστ, είναι μια γονιδιακή εξέταση που πραγματοποιείται με σκοπό τον έγκαιρο εντοπισμό των τύπων του ιού HPV (Human Papilloma Virus = ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων) στον οργανισμό, ο οποίος ευθύνεται για κακοήθεια στον τράχηλο της μήτρας.
Η καρκινογένεση στον τράχηλο της μήτρας αρχίζει μετά από επιμένουσα λοίμωξη από ογκογόνους HPV ιούς υψηλού κινδύνου. Σε ένα πρώτο στάδιο, δημιουργούνται προκαρκινικές αλλοιώσεις (CIN2/3 ή HSIL) που αν δεν εντοπιστούν και δεν θεραπευτούν, είναι πολύ πιθανό να εξελιχθούν σε διηθητικό καρκίνο και να γίνουν μεταστάσεις και σε άλλα όργανα.
Ανίχνευση του ιού HPV
H ανίχνευση, γίνεται με εξειδικευμένες μεθόδους μοριακής βιολογίας του DNA του ιού: ο γυναικολόγος παίρνει επίχρισμα από το επιθήλιο του τραχήλου της μήτρας (ή και άλλων οργάνων) το οποίο και αποστέλλεται σε εργαστήριο Κυτταρογενετικής. Ακολούθως, πραγματοποιείται γενετική ανάλυση (ταυτοποίηση) των στελεχών του ιού HPV που πιθανόν εντοπίστηκαν.
Με το HPV-DNA τεστ δεν ανιχνεύονται όλα τα στελέχη του ιού. Αν και υπάρχουν πάνω από 30 στελέχη που συσχετίζονται με βλάβες που μπορεί να οδηγήσουν σε κακοήθεια, μ’ αυτή την εξέταση ταυτοποιούν τα στελέχη 6 και 11, που προκαλούν κονδυλώματα γεννητικών οργάνων καθώς και τα στελέχη 16 και 18, που είναι τα πιο επικίνδυνα για την εκδήλωση καρκίνου. Εδώ, θα πρέπει να σημειωθεί πως το συγκεκριμένο τεστ, δεν υποκαθιστά το ΠΑΠ τεστ, αλλά συμπληρώνει τη διαγνωστική του ακρίβεια.
Αποτελέσματα και τρόποι αντιμετώπισης.
Εάν λοιπόν προκύψει υποψία σε κάποιο από τα δύο αυτά τεστ, το επόμενο βήμα είναι η κολποσκόπηση προκειμένου να εντοπιστούν οι ύποπτες περιοχές. Σε περίπτωση που βρεθούν αυτές που παρουσιάζουν κυτταρικές αλλοιώσεις, λαμβάνονται βιοψίες.
Αν το αποτέλεσμα είναι θετικό μπορεί να συμβαίνουν τα ακόλουθα:
1. Η γυναίκα είναι φορέας στελεχών του HPV που δεν είναι επικίνδυνα για την εκδήλωση ή την εμφάνιση κονδυλωμάτων ή κακοήθειας. Τα συγκεκριμένα στελέχη εξουδετερώνονται από το ανοσοποιητικό σύστημα, οπότε συνήθως συστήνεται απλή παρακολούθηση.
2. Η γυναίκα είναι φορέας στελεχών του HPV που μπορεί να προκαλέσουν κονδυλώματα ή καρκίνο του τραχήλου της μήτρας.
Ο γιατρός ανάλογα με τις βλάβες που έχουν προκληθεί ακολουθεί διαφορετική μέθοδο αντιμετώπισης:
α) Αν η βλάβη είναι ήπια, συστήνεται παρακολούθηση κάθε 6 μήνες με ΠΑΠ τεστ και κολποσκόπηση. Παράλληλα, συνίσταται υγιεινή διατροφή, άσκηση και διακοπή του καπνίσματος, προκειμένου η να μην εξελιχθεί σε κάτι πιο σοβαρό.
β) Αν βλάβη είναι σοβαρή, ο γιατρός προχωρά σε καυτηριασμό του τραχήλου της μήτρας με λέιζερ ή εκτομή μέρους του τραχήλου.
Εάν το αποτέλεσμα βγει αρνητικό σημαίνει πως η γυναίκα έχει ελάχιστες πιθανότητες να αναπτύξει καρκίνο του τραχήλου της μήτρας και συνήθως συστήνεται η επανάληψη του HPV τεστ μετά από 5 χρόνια, με την προϋπόθεση ότι:
- κάθε χρόνο θα κάνει πλήρη γυναικολογικό έλεγχο ( ΠΑΠ τεστ, υπερηχογράφημα ή και κολποσκόπηση, κλινική εξέταση )
- θα χρησιμοποιεί προφυλακτικό
- δεν θα αλλάζει συχνά ερωτικούς συντρόφους
Πότε πρέπει να πραγματοποιείται το εμβόλιο
Η μόλυνση από τους HPV (και τους ογκογόνους) δημιουργείται συνήθως λόγω της συχνής αλλαγής σεξουαλικών συντρόφων σε γυναίκες μικρότερων ηλικιών οπότε, όσο πιο νωρίς κάνει ένα κορίτσι ή μια γυναίκα το εμβόλιο, τόσο λιγότερες πιθανότητες έχει να αποτελέσει μελλοντικά φορέα. Επίσης, έχει αποδειχθεί με μελέτες ότι μέχρι την ηλικία των 45 ετών οι HPV16/18 αρνητικές γυναίκες, μπορούν να επωφεληθούν από τον εμβολιασμό όχι βέβαια κατά ~100%.
Εμβολιασμός και στους άνδρες
Καλό είναι το εμβόλιο να γίνεται και στους άνδρες, γιατί εκτός του ότι μ αυτό τον τρόπο προστατεύουν τις συντρόφους τους, έχουν όφελος και οι ίδιοι.
Το εμβόλιο αυτό έχει πάρει ένδειξη για την προστασία των ανδρών από τις προκαρκινικές αλλοιώσεις και τον καρκίνο του πρωκτού, από τα γεννητικά κονδυλώματα καθώς και από τον HPV-σχετιζόμενο καρκίνο του πέους, της γλώσσας, του στοματοφάρυγγα και του λάρυγγα.
