Υπάρχει σχέση μεταξύ της χρήσης αντιβιοτικών στα παιδιά και την μετέπειτα εμφάνιση παχυσαρκίας;
H σύγχρονη εποχή χαρακτηρίζεται από την συχνή αναπαραγωγή μέσω του διαδικτύου και των ΜΜΕ απεριόριστων πληροφοριών, χωρίς αυτές να είναι πάντα επιβεβαιωμένες. Πολλές φορές ο στόχος αυτών των “ειδήσεων” είναι να διεγείρουν τη φαντασία, και να αφήσουν υπονοούμενα όσον αφορά την πιθανότητα συνωμοσιών, που θα στόχευαν στην πρόκληση βλάβης στον μέσο άνθρωπο. Τυπικό παράδειγμα αυτής της δυσλειτουργίας στην επικοινωνία αποτελεί η γνωστή ιστορία με τα εμβόλια και τον κίνδυνο αυτισμού, όπου (ευτυχώς) πολλές – σοβαρές μελέτες κατέρριψαν την οποιαδήποτε συσχέτιση αυτών των δύο.
Δε συμβαίνει όμως το ίδιο σε όλα τα ιατρικά ζητήματα – για παράδειγμα, πολλαπλές σοβαρές μελέτες παγκοσμίως, συσχέτισαν τα τελευταία χρόνια, τη χρήση αντιβιοτικών κατά την πρώτη παιδική και τη βρεφική ηλικία, με τον κίνδυνο εκδήλωσης παχυσαρκίας στη μετέπειτα ζωή του ανθρώπου. Αυτή η σχέση παρέμενε σταθερή και ξεκάθαρη σε όλες τι μελέτες, και η πιθανότερη εξήγηση που έβρισκε η επιστήμη, ήταν ότι πιθανόν τα αντιβιοτικά να προκαλούσαν αλλαγές στη χλωρίδα του εντέρου. Αυτό θα μπορούσε να επιτρέψει σε πιο τοξικά μικρόβια να επιβιώσουν, με συνέπεια την είσοδο από το έντερο στην κυκλοφορία τοξινών που διαταράσσουν το μεταβολισμό και οδηγούν σε ελάττωση του βασικού μεταβολικού ρυθμού. Μάλιστα, υπάρχουν μελέτες που αποδεικνύουν ότι η χρήση των αντιβιοτικών στα πρώτα χρόνια της ζωής, ελαττώνει μακροχρόνια το βασικό μεταβολικό ρυθμό!
Παρά τα σαφή μηνύματα της έρευνας μέχρι σήμερα, αυτές οι μελέτες δεν αποτέλεσαν αποτρεπτικούς παράγοντες, για μια εξαιρετική ερευνητική ομάδα από το Oakland της Καλιφόρνια, η οποία θέλησε να δει σε μεγαλύτερο βάθος αυτό το ζήτημα. Η ομάδα αυτή αναρωτήθηκε μήπως η χρήση των αντιβιοτικών δεν ήταν η αιτία της παχυσαρκίας, αλλά η παρουσία συχνών λοιμώξεων, που απαιτούσε τη χρήση αντιβιοτικών. Για να διερευνήσουν αυτό τα σημαντικό ερώτημα, οι ερευνητές μελέτησαν τα αρχεία ενός κολοσσιαίου ασφαλιστικού συστήματος της Καλιφόρνια, καταφέρνοντας να συγκεντρώσουν επαρκή δεδομένα για περισσότερα από 250.000 παιδιά, μεταξύ των οποίων και 547 ζευγών διδύμων του ίδιου φύλου. Η μελέτη περιλάμβανε τουλάχιστον 5 μετρήσεις του δείκτη μάζας σώματος σε κάθε παιδί, και παρακολουθούσε τα παιδιά μέχρι τα 18 έτη της ηλικίας.
Αφού οι ερευνητές έλαβαν υπόψιν τους την ηλικία της μητέρας κατά τη γέννηση του παιδιού, τη φυλή της μητέρας, το δείκτη μάζας σώματος της μητέρας προ της κύησης, τις ανωμαλίες στο βάρος κατά τη γέννηση των παιδιών, τη χρήση αντιβιοτικών από τη μητέρα κατά την εγκυμοσύνη ή το θηλασμό, και την παρουσία λοίμωξης κατά την κύηση, κατέληξαν στα εξής συμπεράσματα: καταρχάς, η παρουσία λοίμωξης κατά το πρώτο έτος της ζωής του παιδιού, χωρίς τη χρήση αντιβιοτικού, αύξανε τον κίνδυνο παχυσαρκίας κατά 25% σε σχέση με τα παιδιά που δεν εκδήλωσαν λοίμωξη. Ο κίνδυνος αύξανε παράλληλα με την αύξηση των επεισοδίων λοίμωξης, όταν αυτή δε συνοδευόταν από χρήση αντιβίωσης. Αντίθετα, τα παιδιά που εμφάνισαν λοίμωξη και χρειάστηκαν αντιβίωση, δεν είχαν αυξημένο κίνδυνο παχυσαρκίας (OR 1.01, 0.98–1.04). Αυτή η απουσία του κινδύνου παχυσαρκίας ήταν ανεξάρτητη από το είδος των αντιβιοτικών που χρειάστηκαν ή το αν αυτά ήταν ευρέος φάσματος ή στοχευμένα σε ειδικούς μικροβιακούς παράγοντες.
Τα συμπεράσματα της έρευνας αυτής ήταν ότι μάλλον η παρουσία λοίμωξης καθεαυτής είναι ο παράγοντας που αυξάνει τον κίνδυνο παχυσαρκίας, και όχι η θεραπεία της λοίμωξης με αντιβιοτικά. Επίσης, δεν αποκλείστηκε η επίδραση των αντιβιοτικών στη φυσιολογική χλωρίδα του εντέρου, αλλά φάνηκε ότι μάλλον αυτός δεν είναι ο κύριος μηχανισμός που οδηγεί στην παχυσαρκία. Αυτή η μελέτη φέρνει μια νέα επανάσταση στην προληπτική ιατρική, την Ενδοκρινολογία και τη Λοιμωξιολογία, μιας και αλλάζει τα μέχρι σήμερα δεδομένα. Παράλληλα μας δείχνει με τον πιο εμφατικό τρόπο ότι ακόμα και οι ήπιες ιώσεις της βρεφικής ηλικίας ενδέχεται να αποτελέσουν σοβαρούς παράγοντες κινδύνου μακροχρόνια για τους ανθρώπους. Αναμένουμε στο μέλλον ακόμα πιο έξυπνες παρατηρήσεις, τόσο για τη συσχέτιση της παχυσαρκίας με τις λοιμώξεις, αλλά και τη δυνατότητα παρέμβασης σε αυτό το σύστημα.
Το ιατρείο μας παρέχει υπηρεσίες υψηλότατου επιπέδου όσον αφορά τη διάγνωση, αλλά και τη θεραπευτική αντιμετώπιση της παχυσαρκίας, των γενετικών διαταραχών που την προκαλούν, αλλά και των μεταβολικών και ορμονικών διαταραχών που μπορεί να οδηγήσουν σε αύξηση του βάρους του σώματος. Η πολυετής κλινική εμπειρία μας στο αντικείμενο της παχυσαρκίας, η ενεργός συμμετοχή μας στις εκδηλώσεις της Αμερικανικής Εταιρίας Παχυσαρκίας (The Obesity Society) και η επιλογή μας ως κριτής του ερευνητικού έργου στο αντικείμενο αυτό, καθώς και η συνεχής έρευνα που πραγματοποιούμε στο αντικείμενο της παχυσαρκίας, μας επιτρέπει να καθοδηγήσουμε τους ασθενείς μας κατά περίπτωση. Στη φαρέτρα μας υπάρχουν πολλά όπλα, με κύρια τα εξής: εξατομικευμένες διατροφικές συμβουλές, επιλογές lifestyle, φαρμακευτικούς παράγοντες, αλλά και η δυνατότητα αναφοράς για χειρουργική αντιμετώπιση της νόσου, όπου αυτό απαιτείται.
Την επιτυχία μας εγγυάται η πολυετής εμπειρία, αλλά και η άρτια εκπαίδευσή μας στα Πανεπιστήμια Northwestern University, Chicago, IL και University of Wisconsin, Madison-WI, με το τελευταίο να αποτελεί παγκόσμιο κέντρο αναφοράς για τη χειρουργική αντιμετώπιση της παχυσαρκίας. Ακολουθώντας τις οδηγίες των διεθνών επιστημονικών οργανισμών (The Endocrine Society, American Association of Clinical Endocrinologists, The Obesity Society) στοχεύουμε στην επίτευξη ακριβούς διάγνωσης, και τη χρήση της ασφαλέστερης και αποτελεσματικότερης θεραπείας. Η ολιστική μας προσέγγιση στοχεύει στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών μας και την αποτελεσματική αντιμετώπιση της νόσου τους με τον καλύτερο τρόπο. Η τελική επιλογή θεραπευτικής στρατηγικής ενσωματώνει πάντα τις ιδέες και απόψεις των ασθενών μας και σέβεται απόλυτα τις προσωπικές τους προτιμήσεις.
