Η ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη, που είναι το αποτέλεσμα της σεξουαλικής επαφής χωρίς προφύλαξη με την κατάλληλη αντισυλληπτική μέθοδο, προκαλεί σοβαρές ψυχικές και σωματικές επιπτώσεις στην έφηβη και αποτελεί ένα σοβαρό ιατροκοινωνικό πρόβλημα. Σύμφωνα με την παγκόσμια οργάνωση υγείας, υπολογίζεται ότι σε όλο τον κόσμο εκτελούνται 500.000 αμβλώσεις το χρόνο.
Με τον όρο αντισύλληψη εννοούμε τις μεθόδους και τις τεχνικές που αναστέλλουν τη γονιμότητα με τρόπο παροδικό και αναστρέψιμο. Η μόνιμη μέθοδος αντισύλληψης (απολίνωση σαλπίγγων ή σπερματικών πόρων) είναι η στειροποίηση. Δεν υπάρχει ιδανική αντισυλληπτική μέθοδος η οποία να παρέχει 100% προφύλαξη, χωρίς ανεπιθύμητες ενέργειες, που να μπορεί να εφαρμοστεί σε όλες τις γυναίκες.
Η αποτελεσματικότητα των μεθόδων αντισύλληψης καθορίζεται από τον δείκτη Pearl:
Pearl=αριθμοςανεπιθυμητωνκυησεων/αριθμοςγυναικωνΧσυνολικοςαριθμοςμηνων χ 1200
Ο δείκτης Pearl καθορίζει τον συνολικό αριθμό των ανεπιθύμητων κυήσεων ανά χρόνο κατά την χρήση μιας αντισυλληπτικής μεθόδου. Μια μέθοδος θεωρείται αποτελεσματική εαν το ποσοστό των ανεπιθύμητων κυήσεων είναι μικρότερο από 2, μετρίας αποτελεσματικότητας εάν το ποσοστό είναι μικρότερο από 10
Μέθοδοι αντισύλληψης Pearl-Index
προφυλακτικό 3-12
Χάπια συνδυασμένης αντισύλληψης 0,1-1
Mini-Pille 0,5-3
Ορμονικό εμφύτευμα 0-0,001
Ενδομήτριο σπειράματα (IUD) 0,1-1,5
σπερματοκτόνες ουσίες 28
Κολπικό διάφραγμα 4-20
Στείρωση 0,1-0,5
Οι μέθοδοι αντισύλληψης ταξινομούνται σε 3 κατηγορίες:
Φυσική μέθοδος αντισύλληψης: βασίζεται στην παρακολούθηση σημείων και συμπτωμάτων του καταμήνιου κύκλου της γυναίκας, όπως η ημερολογιακή μέθοδος, η μέθοδος παρακολούθησης της βασικής θερμοκρασίας, η μέθοδος ελέγχου της τραχηλικής βλέννης κοκ.
Μέθοδοι διαφραγμού: με μηχανικά μέσα παρεμποδίζεται η ένωση του σπερματοζωαρίου με το ωάριο, όπως το προφυλακτικό, το κολπικό διάφραγμα, η τραχηλική καλύπτρα, ο αντισυλληπτικός σπόγγος και οι σπερματοκτόνες ουσίες.
Ενδομήτριο σπειράματα: στην Ελλάδα κυκλοφορούν δυο τύποι σπειραμάτων:
τα σπειράματα με χαλκό ( π.χ. Novagard, Multiload), τα οποία έχουν σχήμα κεφαλαίου Τ και φέρουν στο κάθετο σκέλος ή και στα οριζόντια σκέλη επένδυση από χαλκό;
Το σπείραμα που αποδεσμεύει λεβονοργεστρέλη (Mirena, Kyleena), το οποίο φέρει στο μακρύ σκέλος έναν κύλινδρο από πολυμερές που περιέχει λεβονοργεστρέλη και απελευθερώνει 20 mg ημερησίως στο ενδομήτριο.
Το σπείραμα μπορεί να τοποθετηθεί οποιαδήποτε ήμερα του κύκλου. Ιδανικός χρόνος τοποθέτησής του είναι ο χρόνος περί την ωορρηξία, επειδή ο τράχηλος είναι σε διαστολή και τα υψηλά επίπεδα προγεστερόνης ελαττώνουν τη συσταλτικότητα της μήτρας.
Επιπλοκές κατά την τοποθέτηση του σπειράματος είναι η διάτρηση της μήτρας ή η διέγερση του πνευμονογαστρικού νεύρου με συμπτώματα βραδυκαρδίας, υπότασης και κατέρρειψης. Οι συνηθέστερες ανεπιθύμητες ενέργειες των σπειραμάτων είναι οι επώδυνες συσπάσεις της μήτρας και η κολπική αιμορραγία. Τα σπειράματα χαλκού αυξάνουν την αιματική ροή στην έμμηνο ρύση κατά 30 %, ενώ τα σπειράματα λεβονοργεστρέλης προκαλούν ενδιάμεση κολπική αιμορραγία και με την πάροδο του χρόνου αμηνόρροια. Απώτερες ανεπιθύμητες επιπλοκές είναι η αποβολή του σπειράματος, η αδυναμία ανεύρεσης του νήματος, ο κίνδυνος λοίμωξης και η ανεπιθύμητη κύηση.
Ορμονική αντισύλληψη: είναι μέθοδοι που χρησιμοποιούν ορμονικά η φαρμακευτικά σκευάσματα. Τα αντισυλληπτικά χάπια, το διαδερμικό αντισυλληπτικό σύστημα, το ενέσιμο υδατικό διάλυμα και ο αντισυλληπτικός κολπικός δακτύλιος αποτελούν τις μεθόδους συνδυασμένης ορμονικής αντισύλληψης . Αυτές περιέχουν δυο ορμόνες: οιστρογόνα και προγεστερόνη.
Πως προλαμβάνουν την εγκυμοσύνη τα συνδυασμένα αντισυλληπτικά χάπια;
Τα συνδυασμένα αντισυλληπτικά παρεμβαίνουν με πολλούς τρόπους καταστέλλοντας την ωορρηξία. Το οιστρογόνο αναστέλλει την έκκριση της FSH από την υπόφυση και έτσι παρεμποδίζει την ωοθηλακιορρηξία. Τα προγεσταγόνα καταστέλλουν την εμφάνιση του εκκριτικού κύματος της LH στο μέσον του κύκλου παρεμποδίζοντας την ωοθηλακιορρηξία. Τα προγεσταγόνα των αντισυλληπτικών μεταβάλλουν τη σύνθεση της τραχηλικής βλέννας και την καθιστούν δύσκολα διαπερατή από το σπέρμα, ελαττώνουν την φυσιολογική ανάπτυξη και υποδεκτικότητα του ενδομητρίου προς εμφύτευση και μεταβάλλουν την κινητικότητα των σαλπίγγων.
Πιθανοί κίνδυνοι και ανεπιθύμητες ενέργειες των συνδυασμένων αντισυλληπτικών δισκίων
Οι μέθοδοι συνδυασμένης ορμονικής αντισύλληψης είναι ασφαλείς για τις περισσότερες γυναίκες άλλα μπορεί να σχετίζονται με ήπιες παρενέργειες όπως ναυτία, έμετοι, ελάττωση της libido, καφαλαλγία, μεταβολές βάρους, μαστοδυνία, αύξηση του μεγέθους των μαστών, ακμή, διάμεση αιμορραγία, αμηνόρροια. Τα αντισυλληπτικά αυξάνουν ελαφρός τον κίνδυνο εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης (ΕΒΦΘ), καρδιακής προσβολής και εγκεφαλικού επεισοδίου. Η χρήση των αντισυλληπτικών δισκίων ελαττώνει τον κίνδυνο καρκίνου των ωοθηκών και του ενδομητρίου άλλα αυξάνει τον σχετικό κίνδυνο καρκίνου του τραχήλου της μήτρας και του μαστού.
Tύποι συνδυασμένων ορμονικών αντισυλληπτικών χαπιών και τρόπος λήψης
Χάπια 21 ημερών: (π.χ. Yasmin, Yasminelle). Λαμβάνετε ένα χάπι κάθε ημέρα την ίδια ώρα για 21 ημέρες. Περιμένετε 7 ημέρες προτού ξεκινήσετε τη νέα συσκευασία και κατά τη διάρκεια της εβδομάδας αυτής, θα σας έρθει περίοδος.
Χάπια 28 ημερών: (π.χ. Qlaira). Λαμβάνετε ένα χάπι κάθε ημέρα την ίδια ώρα για 28 ημέρες. Ανάλογα με τη μάρκα, τα πρώτα 21 ή τα πρώτα 24 χάπια περιέχουν οιστρογόνα και προγεστερόνη. Τα υπόλοιπα χάπια μπορεί να είναι χάπια που περιέχουν μόνο οιστρογόνα, ένα διατροφικό συμπλήρωμα, ή αδρανή χάπια. Κατά τη διάρκεια λήψης των χαπιών χωρίς ορμόνες, θα σας έρθει περίοδος.
Χάπια 90 ημερών: Λαμβάνετε ένα χάπι κάθε ημέρα την ίδια ώρα για 84 ημέρες. Ανάλογα με το σκεύασμα, τα τελευταία επτά χάπια είτε δεν περιέχουν καθόλου ορμόνες είτε περιέχουν μόνο οιστρογόνα. Και στις δύο αυτές περιπτώσεις, η περίοδος θα σας έρχεται τις τελευταίες 7 ημέρες κάθε 3 μήνες.
Χάπια 365 ημερών: Λαμβάνετε ένα χάπι κάθε ημέρα την ίδια ώρα για ένα έτος.
Σύγχρονοι τρόποι χορήγησης συνδυασμένης ορμονικής αντισύλληψης
Σύγχρονες μέθοδοι χορήγησης που συνδυάζουν τη μακρά διάρκειας αντισύλληψη, χωρίς την καθημερινή φροντίδα λήψης, με λιγότερες ανεπιθύμητες ενέργειες και με την ίδια αντισυλληπτική αποτελεσματικότητα, αποτελούν:
Ενέσιμο υδατικό διάλυμα, το οποίο χορηγείται ενδομυϊκά.
Το διαδερμικό αντισυλληπτικό αυτοκόλλητο σύστημα, το οποίο τοποθετείται στο δέρμα. Παραμένει για 7 ημέρες και συνολικά 3 συνεχόμενες εβδομάδες. Κατά τη διάρκεια της τέταρτης εβδομάδας, στην οποία δεν φοράτε το επίθεμα, έρχεται η περίοδος. Το επίθεμα είναι λιγότερο αποτελεσματικό στις γυναίκες που ζυγίζουν περισσότερο από 90 κιλά.
Ο κολπικός δακτύλιος (π.χ. NuvaRing) είναι ένας εύκαμπτος, πλαστικός δακτύλιος, ο οποίος τοποθετείται στο επάνω μέρος του κόλπου, όπου παραμένει για 3 εβδομάδες. Στη συνέχεια τον αφαιρείτε και περιμένετε 1 εβδομάδα, κατά τη διάρκεια της οποίας έρχεται η περίοδος. Η αποτελεσματικότητα του κολπικού δακτυλίου είναι εξαιρετική.
Ορμονική αντισύλληψη με την χορήγηση μόνον προγεσταγόνου
Από μόνα τους τα προγεσταγόνα έχουν αντισυλληπτική δράση και χορηγούνται με την μορφή δισκίων (mini-pill, οι διάφορες συσκευασίες περιέχουν 28 χάπια και η έναρξη λήψης γίνεται από την πρώτη ημέρα του κύκλου χωρίς διακοπή), ενέσεων (π.χ. Depo-Provera® με ενδομυϊκή ένεση, 150 mg κάθε 3 μήνες), εμφυτευμάτων (π.χ. Norplant®, Implanon) και με το ενδομήτριο σπείραμα. Δρουν καταστέλλοντας την ωορρηξία με αναστολή στο εκκριτικό κύμα της LH. Επιπλέον προκαλούν ελάττωση του ιξώδους της τραχηλικής βλέννης, ατροφία του ενδομητρίου και μεταβολή της κινητικότητας των σαλπίγγων. Με την χρήση των προγεσταγόνων παρατηρείται ανάπτυξη ωοθυλακίων με αποτέλεσμα να παράγεται οιστραδιόλη. Επιπλέον η χορήγηση μόνον προγεσταγόνου δεν αυξάνει τον κίνδυνο θρομβοφλεβίτιδας, στεφανιαίας νόσου και εγκεφαλικού επεισοδίου. Κυριότερη ανεπιθύμητη ενέργεια είναι η μεσοκυκλική αιμορραγία.
Στην ορμονική μέθοδο αντισύλληψης ανήκει και το χάπι της επόμενης μέρας, με το οποίο επιτυγχάνεται η επείγουσα μετασυνουσιακή αντισύλληψη. Πριν από την ωορρηξία προκαλούν την αναστολή ή την καθυστέρηση της ωορρηξίας, μετά την ωορρηξία προκαλούν την πτώση της δεκτικότητας του ενδομητρίου, ούτως ώστε οι συνθήκες του ενδομητρίου να είναι αφιλόξενες για εμφύτευση του τυχόν γονιμοποιηθέντος ωαρίου όταν φθάσει στη μήτρα. Υπάρχουν δυο είδη χαπιού επόμενης μέρας: α) το χάπι με λεβονογεστρέλη (levonogestrel 1,5 mg/tabl), που πρέπει να λαμβάνεται εντός 12 ωρών μετά την σεξουαλική επαφή και όχι αργότερα από 72 ώρες (3 ημέρες), β) το χάπι με οξική ουλιπριστάλη (ellaOne®, ulipristal acetat 30 mg/ tabl,) που μπορεί να χρησιμοποιηθεί εντός 5 ημερών από τη σεξουαλική επαφή.
Σύμφωνα με την παγκόσμια οργάνωση υγείας, υπολογίζεται ότι σε όλο τον κόσμο εκτελούνται 500.000 αμβλώσεις το χρόνο. Με τον όρο αντισύλληψη εννοούμε τις μεθόδους και τις τεχνικές που αναστέλλουν τη γονιμότητα με τρόπο παροδικό και αναστρέψιμο. Η μόνιμη μέθοδος αντισύλληψης (απολίνωση σαλπίγγων ή σπερματικών πόρων) είναι η στειροποίηση. Δεν υπάρχει ιδανική αντισυλληπτική μέθοδος η οποία να παρέχει 100% προφύλαξη, χωρίς ανεπιθύμητες ενέργειες, που να μπορεί να εφαρμοστεί σε όλες τις γυναίκες. Η αποτελεσματικότητα των μεθόδων αντισύλληψης καθορίζεται από τον δείκτη Pearl:
Pearl=αριθμος ανεπιθυμητων κυησεων/αριθμος γυναικων Χ συνολικος αριθμος μηνων Χ 1200
Ο δείκτης Pearl καθορίζει τον συνολικό αριθμό των ανεπιθύμητων κυήσεων ανά χρόνο κατά την χρήση μιας αντισυλληπτικής μεθόδου. Μια μέθοδος θεωρείται αποτελεσματική εαν το ποσοστό των ανεπιθύμητων κυήσεων είναι μικρότερο από 2, μετρίας αποτελεσματικότητας εάν το ποσοστό είναι μικρότερο από 10 Μέθοδοι αντισύλληψης Pearl-Index προφυλακτικό 3-12 Χάπια συνδυασμένης αντισύλληψης 0,1-1 Mini-Pille 0,5-3 Ορμονικό εμφύτευμα 0-0,001 Ενδομήτριο σπειράματα (IUD) 0,1-1,5 σπερματοκτόνες ουσίες 28 Κολπικό διάφραγμα 4-20 Στείρωση 0,1-0,5 Οι μέθοδοι αντισύλληψης ταξινομούνται σε 3 κατηγορίες:
Φυσική μέθοδος αντισύλληψης:
βασίζεται στην παρακολούθηση σημείων και συμπτωμάτων του καταμήνιου κύκλου της γυναίκας, όπως η ημερολογιακή μέθοδος, η μέθοδος παρακολούθησης της βασικής θερμοκρασίας, η μέθοδος ελέγχου της τραχηλικής βλέννης κοκ. Μέθοδοι διαφραγμού: με μηχανικά μέσα παρεμποδίζεται η ένωση του σπερματοζωαρίου με το ωάριο, όπως το προφυλακτικό, το κολπικό διάφραγμα, η τραχηλική καλύπτρα, ο αντισυλληπτικός σπόγγος και οι σπερματοκτόνες ουσίες. Ενδομήτριο σπειράματα: στην Ελλάδα κυκλοφορούν δυο τύποι σπειραμάτων: τα σπειράματα με χαλκό ( π.χ. Novagard, Multiload), τα οποία έχουν σχήμα κεφαλαίου Τ και φέρουν στο κάθετο σκέλος ή και στα οριζόντια σκέλη επένδυση από χαλκό; Το σπείραμα που αποδεσμεύει λεβονοργεστρέλη (Mirena, Kyleena), το οποίο φέρει στο μακρύ σκέλος έναν κύλινδρο από πολυμερές που περιέχει λεβονοργεστρέλη και απελευθερώνει 20 mg ημερησίως στο ενδομήτριο. Το σπείραμα μπορεί να τοποθετηθεί οποιαδήποτε ήμερα του κύκλου.
Ιδανικός χρόνος τοποθέτησής του είναι ο χρόνος περί την ωορρηξία, επειδή ο τράχηλος είναι σε διαστολή και τα υψηλά επίπεδα προγεστερόνης ελαττώνουν τη συσταλτικότητα της μήτρας. Επιπλοκές κατά την τοποθέτηση του σπειράματος είναι η διάτρηση της μήτρας ή η διέγερση του πνευμονογαστρικού νεύρου με συμπτώματα βραδυκαρδίας, υπότασης και κατέρρειψης. Οι συνηθέστερες ανεπιθύμητες ενέργειες των σπειραμάτων είναι οι επώδυνες συσπάσεις της μήτρας και η κολπική αιμορραγία. Τα σπειράματα χαλκού αυξάνουν την αιματική ροή στην έμμηνο ρύση κατά 30 %, ενώ τα σπειράματα λεβονοργεστρέλης προκαλούν ενδιάμεση κολπική αιμορραγία και με την πάροδο του χρόνου αμηνόρροια. Απώτερες ανεπιθύμητες επιπλοκές είναι η αποβολή του σπειράματος, η αδυναμία ανεύρεσης του νήματος, ο κίνδυνος λοίμωξης και η ανεπιθύμητη κύηση.
Ορμονική αντισύλληψη:
είναι μέθοδοι που χρησιμοποιούν ορμονικά η φαρμακευτικά σκευάσματα. Τα αντισυλληπτικά χάπια, το διαδερμικό αντισυλληπτικό σύστημα, το ενέσιμο υδατικό διάλυμα και ο αντισυλληπτικός κολπικός δακτύλιος αποτελούν τις μεθόδους συνδυασμένης ορμονικής αντισύλληψης . Αυτές περιέχουν δυο ορμόνες: οιστρογόνα και προγεστερόνη. Πως προλαμβάνουν την εγκυμοσύνη τα συνδυασμένα αντισυλληπτικά χάπια? Τα συνδυασμένα αντισυλληπτικά παρεμβαίνουν με πολλούς τρόπους καταστέλλοντας την ωορρηξία. Το οιστρογόνο αναστέλλει την έκκριση της FSH από την υπόφυση και έτσι παρεμποδίζει την ωοθηλακιορρηξία.
Τα προγεσταγόνα καταστέλλουν την εμφάνιση του εκκριτικού κύματος της LH στο μέσον του κύκλου παρεμποδίζοντας την ωοθηλακιορρηξία. Τα προγεσταγόνα των αντισυλληπτικών μεταβάλλουν τη σύνθεση της τραχηλικής βλέννας και την καθιστούν δύσκολα διαπερατή από το σπέρμα, ελαττώνουν την φυσιολογική ανάπτυξη και υποδεκτικότητα του ενδομητρίου προς εμφύτευση και μεταβάλλουν την κινητικότητα των σαλπίγγων. Πιθανοί κίνδυνοι και ανεπιθύμητες ενέργειες των συνδυασμένων αντισυλληπτικών δισκίων Οι μέθοδοι συνδυασμένης ορμονικής αντισύλληψης είναι ασφαλείς για τις περισσότερες γυναίκες άλλα μπορεί να σχετίζονται με ήπιες παρενέργειες όπως ναυτία, έμετοι, ελάττωση της libido, καφαλαλγία, μεταβολές βάρους, μαστοδυνία, αύξηση του μεγέθους των μαστών, ακμή, διάμεση αιμορραγία, αμηνόρροια.
Τα αντισυλληπτικά αυξάνουν ελαφρός τον κίνδυνο εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης (ΕΒΦΘ), καρδιακής προσβολής και εγκεφαλικού επεισοδίου. Η χρήση των αντισυλληπτικών δισκίων ελαττώνει τον κίνδυνο καρκίνου των ωοθηκών και του ενδομητρίου άλλα αυξάνει τον σχετικό κίνδυνο καρκίνου του τραχήλου της μήτρας και του μαστού. Tύποι συνδυασμένων ορμονικών αντισυλληπτικών χαπιών και τρόπος λήψης
Χάπια 21 ημερών:
(π.χ. Yasmin, Yasminelle). Λαμβάνετε ένα χάπι κάθε ημέρα την ίδια ώρα για 21 ημέρες. Περιμένετε 7 ημέρες προτού ξεκινήσετε τη νέα συσκευασία και κατά τη διάρκεια της εβδομάδας αυτής, θα σας έρθει περίοδος. Χάπια 28 ημερών: (π.χ. Qlaira). Λαμβάνετε ένα χάπι κάθε ημέρα την ίδια ώρα για 28 ημέρες. Ανάλογα με τη μάρκα, τα πρώτα 21 ή τα πρώτα 24 χάπια περιέχουν οιστρογόνα και προγεστερόνη. Τα υπόλοιπα χάπια μπορεί να είναι χάπια που περιέχουν μόνο οιστρογόνα, ένα διατροφικό συμπλήρωμα, ή αδρανή χάπια. Κατά τη διάρκεια λήψης των χαπιών χωρίς ορμόνες, θα σας έρθει περίοδος. Χάπια 90 ημερών: Λαμβάνετε ένα χάπι κάθε ημέρα την ίδια ώρα για 84 ημέρες.
Ανάλογα με το σκεύασμα, τα τελευταία επτά χάπια είτε δεν περιέχουν καθόλου ορμόνες είτε περιέχουν μόνο οιστρογόνα. Και στις δύο αυτές περιπτώσεις, η περίοδος θα σας έρχεται τις τελευταίες 7 ημέρες κάθε 3 μήνες. Χάπια 365 ημερών: Λαμβάνετε ένα χάπι κάθε ημέρα την ίδια ώρα για ένα έτος. Σύγχρονοι τρόποι χορήγησης συνδυασμένης ορμονικής αντισύλληψης Σύγχρονες μέθοδοι χορήγησης που συνδυάζουν τη μακρά διάρκειας αντισύλληψη, χωρίς την καθημερινή φροντίδα λήψης, με λιγότερες ανεπιθύμητες ενέργειες και με την ίδια αντισυλληπτική αποτελεσματικότητα, αποτελούν: Ενέσιμο υδατικό διάλυμα, το οποίο χορηγείται ενδομυϊκά.
Το διαδερμικό αντισυλληπτικό αυτοκόλλητο σύστημα, το οποίο τοποθετείται στο δέρμα. Παραμένει για 7 ημέρες και συνολικά 3 συνεχόμενες εβδομάδες. Κατά τη διάρκεια της τέταρτης εβδομάδας, στην οποία δεν φοράτε το επίθεμα, έρχεται η περίοδος. Το επίθεμα είναι λιγότερο αποτελεσματικό στις γυναίκες που ζυγίζουν περισσότερο από 90 κιλά. Ο κολπικός δακτύλιος (π.χ. NuvaRing) είναι ένας εύκαμπτος, πλαστικός δακτύλιος, ο οποίος τοποθετείται στο επάνω μέρος του κόλπου, όπου παραμένει για 3 εβδομάδες.
Στη συνέχεια τον αφαιρείτε και περιμένετε 1 εβδομάδα, κατά τη διάρκεια της οποίας έρχεται η περίοδος. Η αποτελεσματικότητα του κολπικού δακτυλίου είναι εξαιρετική. Ορμονική αντισύλληψη με την χορήγηση μόνον προγεσταγόνου Από μόνα τους τα προγεσταγόνα έχουν αντισυλληπτική δράση και χορηγούνται με την μορφή δισκίων (mini-pill, οι διάφορες συσκευασίες περιέχουν 28 χάπια και η έναρξη λήψης γίνεται από την πρώτη ημέρα του κύκλου χωρίς διακοπή), ενέσεων (π.χ. Depo-Provera® με ενδομυϊκή ένεση, 150 mg κάθε 3 μήνες), εμφυτευμάτων (π.χ. Norplant®, Implanon) και με το ενδομήτριο σπείραμα. Δρουν καταστέλλοντας την ωορρηξία με αναστολή στο εκκριτικό κύμα της LH.
Επιπλέον προκαλούν ελάττωση του ιξώδους της τραχηλικής βλέννης, ατροφία του ενδομητρίου και μεταβολή της κινητικότητας των σαλπίγγων. Με την χρήση των προγεσταγόνων παρατηρείται ανάπτυξη ωοθυλακίων με αποτέλεσμα να παράγεται οιστραδιόλη. Επιπλέον η χορήγηση μόνον προγεσταγόνου δεν αυξάνει τον κίνδυνο θρομβοφλεβίτιδας, στεφανιαίας νόσου και εγκεφαλικού επεισοδίου. Κυριότερη ανεπιθύμητη ενέργεια είναι η μεσοκυκλική αιμορραγία. Στην ορμονική μέθοδο αντισύλληψης ανήκει και το χάπι της επόμενης μέρας, με το οποίο επιτυγχάνεται η επείγουσα μετασυνουσιακή αντισύλληψη.
Πριν από την ωορρηξία προκαλούν την αναστολή ή την καθυστέρηση της ωορρηξίας, μετά την ωορρηξία προκαλούν την πτώση της δεκτικότητας του ενδομητρίου, ούτως ώστε οι συνθήκες του ενδομητρίου να είναι αφιλόξενες για εμφύτευση του τυχόν γονιμοποιηθέντος ωαρίου όταν φθάσει στη μήτρα.
Υπάρχουν δυο είδη χαπιού επόμενης μέρας:
α) το χάπι με λεβονογεστρέλη (levonogestrel 1,5 mg/tabl), που πρέπει να λαμβάνεται εντός 12 ωρών μετά την σεξουαλική επαφή και όχι αργότερα από 72 ώρες (3 ημέρες)
β) το χάπι με οξική ουλιπριστάλη (ellaOne®, ulipristal acetat 30 mg/ tabl,) που μπορεί να χρησιμοποιηθεί εντός 5 ημερών από τη σεξουαλική επαφή.
