Πόσο επωφελής είναι η αφαίρεση των ωοθηκών μαζί με τη μήτρα σε νέες γυναίκες με καλοήθεις νόσους της μήτρας;
Τα τελευταία χρόνια πολλές γυναίκες προβαίνουν σε ολική υστερεκτομή, ένα χειρουργείο όπου αφαιρείται η μήτρα και σε κάποιες περιπτώσεις και οι σάλπιγγες, για καλοήθεις παθήσεις. Αυτό το χειρουργείο οδηγεί, όπως είναι αναμενόμενο, σε αδυναμία τεκνοποίησης. Ακριβώς γι’ αυτό το λόγο, σε πολλές περιπτώσεις, οι ιατροί μας συμβουλεύουν να αφαιρέσουμε ταυτόχρονα και τις ωοθήκες.
Στόχος αυτής της παρέμβασης είναι να προστατευθούμε μακροχρόνια από τον κίνδυνο καρκίνου των ωοθηκών. Η αφαίρεση των ωοθηκών έχει ως συνέπεια την είσοδο της γυναίκας στην εμμηνόπαυση σε μια ηλικία μικρότερη από το φυσιολογικό. Οι ωοθήκες, όμως, ως ενδοκρινής αδένας, φυσιολογικά παράγουν πολλαπλές ορμόνες, που ρυθμίζουν μεγάλο αριθμό σωματικών λειτουργιών. Όταν μια γυναίκα υποστεί βίαιη εξάλειψη της λειτουργίας τους με το χειρουργείο, αυτό προκαλεί σημαντικά συμπτώματα, ιδίως όταν αυτό συμβαίνει σε νεαρή ηλικία
Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις οδηγούμαστε σε παντελή έλλειψη των οιστρογόνων από τα 35 ή 40 έτη της ζωής, κάτι που πιθανόν να μην είναι και τόσο ωφέλιμο. Ήδη τα τελευταία χρόνια ξεκίνησε μια μεγάλη συζήτηση στην παγκόσμια ενδοκρινολογική κοινότητα, με στόχο να κατανοήσουμε καλύτερα τις μακροχρόνιες θετικές ή αρνητικές συνέπειες της πρώιμης εμμηνόπαυσης από οποιαδήποτε αιτία. Μετά από πολλές και αξιόλογες μελέτες, διαπιστώθηκε ότι η απουσία των οιστρογόνων και της προγεστερόνης, δηλαδή των τυπικών γυναικείων ορμονών, πριν τα 50 έτη της ηλικίας, μάλλον έχει σημαντική βλαπτική επίδραση στις γυναίκες. Τόσο ο καρδιαγγειακός κίνδυνος, όσο και ο κίνδυνος καρκίνου συνολικά αυξάνεται σημαντικά, ενώ ο κίνδυνος οστεοπόρωσης και καταγμάτων πολλαπλασιάζεται με δραματικούς ρυθμούς.
Κατόπιν τούτου, μια συνεργατική ομάδα ερευνητών από τα Πανεπιστήμια των Birmingham και Warwick αποφάσισαν να διερευνήσουν, αν τα δεδομένα αυτά ισχύουν και για τις γυναίκες που εισέρχονται στην εμμηνόπαυση πριν τα 45 έτη, λόγω υστερεκτομής με αφαίρεση και των ωοθηκών, και κατά πόσον θα ήταν προστατευτική η διατήρηση μικρής ποσότητας ιστού ωοθήκης κατά το χειρουργείο. Για να έχουν έναν επαρκή πληθυσμό, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν την Εθνική Βάση Δεδομένων από όλα τα νοσοκομεία της Μεγάλης Βρετανίας, συλλέγοντας δεδομένα από το 2004 μέχρι το 2014. Σε αυτό το διάστημα βρέθηκαν 113.679 ασθενείς με ιστορικό υστερεκτομής για καλοήθη νόσο. Οι ασθενείς χωρίστηκαν σε δύο ομάδες: τις ασθενείς όπου υπήρξε διατήρηση τουλάχιστον μικρής ποσότητας ωοθηκικού ιστού ή μίας ωοθήκης και αυτές όπου έγινε ολική αφαίρεση και των δύο ωοθηκών.
Ως κύριο αποτέλεσμα της μελέτης ήταν η εισαγωγή στο νοσοκομείο για στεφανιαία νόσο (έμφραγμα κλπ.), η εμφάνιση καρκίνου οποιουδήποτε οργάνου, η συνολική θνησιμότητα, καθώς και η θνησιμότητα από καρκίνο ή καρδιαγγειακά νοσήματα. Από τους ασθενείς που μελετήθηκαν, περίπου το 1/3 είχε αμφοτερόπλευρη-ολική αφαίρεση των ωοθηκών. Στα χρόνια παρακολούθησης, οι ασθενείς με διατήρηση ωοθηκικού ιστού είχαν ελαττωμένο κίνδυνο εκδήλωσης καρδιαγγειακών επεισοδίων κατά 15% και 17% μικρότερο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου σε οποιοδήποτε όργανο. Το εντυπωσιακότερο, όμως, εύρημα ήταν η διαπίστωση ότι με τη διατήρηση ωοθηκικού ιστού κατά το χειρουργείο, η συνολική θνησιμότητα ελαττώθηκε κατά 36%!!!! Παράλληλα, Αυτό οφειλόταν κυρίως στην ελάττωση της θνησιμότητας από καρδιαγγειακά επεισόδια κατά 50% και από καρκίνο κατά 46%.
Τα αποτελέσματα αυτής της εντυπωσιακής μελέτης ήρθαν να προστεθούν στην ιατρική βιβλιογραφία των τελευταίων ετών, που πλέον μιλάει ανοιχτά για τα οφέλη της διατήρησης της ορμονικής λειτουργίας τουλάχιστον μέχρι τα 50 έτη στις γυναίκες. Αντίστοιχη βιβλιογραφία δε, υπάρχει και για τους άνδρες, όπου τα αρνητικά αποτελέσματα της έλλειψης των ορμονών του φύλου ΣΕ ΚΑΘΕ ΗΛΙΚΙΑ, είναι σημαντικά. Ως τελικό συμπέρασμα θα λέγαμε, ότι μάλλον η διαφύλαξη των ωοθηκών ή μέρους τους θα πρέπει να γίνει ρουτίνα στα χειρουργεία υστερεκτομής για καλοήθεις νόσους.
