Γιατί τρώμε βακαλάο την 25η Μαρτίου; Ποια τα οφέλη του;
Η σκορδαλιά συνοδεία βακαλάου αποτελεί κατά παράδοση το επίσημο γεύμα σε σημαντικές γιορτές, όπως η 25η Μαρτίου, η Κυριακή των Βαΐων, η Μεταμόρφωση του Σωτήρος και για τους Πατρινούς την γιορτή του Πολιούχου τους Αγίου Ανδρέου.
Κοινό χαρακτηριστικό αυτών των εορτών είναι ότι πέφτουν σε περιόδους νηστείας και η εκκλησία επιτρέπει την κατανάλωση ψαριού.
Πλέον, νηστεύοντας και μη νηστεύοντας, ακολουθούν το έθιμο. Όμως, πως έφτασε στο πιάτο μας ο βακαλάος, από την μακρινή χώρα των Βίκινγκς;
Η ιστορία του βακαλάου
Η ιστορία του βακαλάου (ή μπακαλιάρου) ξεκινάει από την εποχή των Βίκινγκς, όπου πρωτοεμφανίστηκε σαν εμπορικό προϊόν περί το 800 μ.Χ. Μάλιστα, λέγεται ότι κυνηγώντας βακαλάους, οι Βίκινγκς ανακάλυψαν κατά λάθος το «νέο κόσμο».
Πρώτοι τον πάστωσαν οι Βάσκοι, που ξεκίνησαν το εμπόριο του μπακαλιάρου από το Μεσαίωνα και τον ονόμασαν «ψάρι του βουνού», ενώ στη χώρα μας ήρθε τον 15ο αιώνα και στο ελληνικό τραπέζι μπήκε κατά τη διάρκεια της σαρακοστιανής νηστείας.
Με εξαίρεση τα νησιά και αρκετές παραθαλάσσιες περιοχές, όπου υπήρχε πάντα φρέσκο ψάρι, στην υπόλοιπη Ελλάδα ο παστός μπακαλιάρος ήταν η φθηνή και εύκολη λύση, καθώς συντηρείτο εύκολα εκείνες τις εποχές που δεν υπήρχαν ψυγεία και καταψύκτες. Παστωμένος στο αλάτι, μπορούσε να ταξιδεύει μακριά χωρίς να παθαίνει τίποτα.
Ιστορικά, εκείνοι που έστελναν στην Ελλάδα μεγάλες ποσότητες μπακαλιάρου ήταν οι Άγγλοι, οι οποίοι τον αντάλλασσαν με σταφίδες. Ίσως έτσι εξηγείται και το γιατί ο βακαλάος είναι ιδιαίτερα αγαπητός στην περιοχή της Πελοποννήσου και ειδικώς στην Πάτρα, που αποτέλεσε κέντρο εξαγωγής της σταφίδας.
Ποια είναι όμως η διατροφική του αξία;
Ο βακαλάος (μπακαλιάρος) είναι ψάρι του γένους Gadus της οικογένειας Gadiformes).
Έχει ευχάριστο άρωμα, χαμηλά λιπαρά, πολλές πρωτεΐνες και… πυκνή λευκή σάρκα, που απολεπίζεται εύκολα.
Από το συκώτι των βακαλάων παρέχεται το μουρουνέλαιο, το έλαιο του βακαλάου, που αποτελεί σημαντική πηγή βιταμινών A, D, K και ωμέγα-3 λιπαρών οξέων (EPA & DHA).
Επίσης, αυτό το ψάρι είναι πολύ εύκολο να το χωνέψετε, είναι χαμηλό σε λιπαρά και είναι μια πολύ καλή πηγή πρωτεΐνης, με 12%. Συνολικά, 100 γραμμάρια μπακαλιάρου παρέχει 64 θερμίδες.
Επιπλέον, περιέχει σημαντικά ιχνοστοιχεία για τη λειτουργία του οργανισμού, όπως είναι οι βιταμίνες της ομάδα Β (Β1, Β2 και Β3) και είναι μια πλούσια πηγή φωσφόρου .
Το σκόρδο από την άλλη, είναι ένα από τα παλαιότερα γνωστά φυτά που καλλιεργούνται και διαθέτει ιδιότητες πραγματικά ευεργετικές για τον οργανισμό, όμως πολλοί το αποφεύγουν κυρίως λόγω έντονης μυρωδιάς!
Μερικές μελέτες έχουν δείξει ότι, το σκόρδο έχει κάποιες αντικαρκινικές ιδιότητες και ότι υπάρχει μια σύνδεση μεταξύ αυτού του φυτού και της πρόληψης του καρκίνου του στομάχου και του προστάτη.
Έρευνες, έχουν αποκαλύψει ότι μόλις 2 ή περισσότερες μερίδες σκόρδου την εβδομάδα, θα μπορούσαν να προσφέρουν προστασία έναντι του καρκίνου του παχέος εντέρου.
Οι ουσίες που υπάρχουν στο σκόρδο έχει αποδειχθεί ότι, προστατεύουν τα κύτταρα του παχέος εντέρου, από την τοξικότητα των χημικών που προκαλούν καρκίνο.
Επίσης, το σκόρδο είναι μια αποτελεσματική αντιβακτηριδιακή δράση.
Η αντιμικροβιακή δραστικότητα του οφείλεται στην ένωση allicin, η οποία έχει αποδειχθεί ότι είναι αποτελεσματική κατά των κοινών λοιμώξεων, όπως η γρίπη και το κρυολόγημα, της Candida, καθώς και έναντι ισχυρών παθογόνων μικρόβιων, όπως αλλαντίαση και η φυματίωση.
Σημασία άλλωστε για εμάς έχει η χαρά που προσφέρει κάθε εθνική εορτή φέρνοντας στη μνήμη μας όλους εκείνους τους ατέρμονους αγώνες των προγώνων μας για την σημερινή μας ελευθερία.
Είμαστε περήφανοι Έλληνες και τιμούμε με κάθε ευκαιρία την σημαντικότερη αξία μας, την οικογένεια, φορώντας τα καλά μας, πηγαίνοντας εκκλησία,παρακολουθώντας την παρέλαση και στρώνοντας το πιο γιορτινό μας τράπεζι!
Ας γευτούμε, λοιπόν, όλα τα οφέλη του βακαλάου και της αλιάδας, για να δώσουμε στον οργανισμό μας,μια ανάσα λίγο πριν την μεγάλη νηστεία!
