Μία ενδιαφέρουσα μετα-ανάλυση έρχεται να ρίξει φως στο ερώτημα που βασανίζει διαιτολόγους και διαιτώμενους όλου του κόσμου: αυξάνει η δίαιτα την επιθυμία για φαγητό -δηλαδή αυτό που θα ονομάζαμε «λαιμαργία» στην καθομιλουμένη;
Ας τα πάρουμε ένα-ένα. Τι ορίζεται ως επιθυμία για φαγητό;
Ως λαχτάρα ή επιθυμία για φαγητό χαρακτηρίζεται η έντονη και ακαταμάχητη επιθυμία για την κατανάλωση ενός συγκεκριμένου τροφίμου. Υπάρχουν δύο θεωρίες για την αιτιολογία της: η πρώτη αποδίδει τη λαχτάρα αυτή σε έλλειψη ενέργειας και θρεπτικών στοιχείων.
Η δεύτερη αποδίδει τη λαχτάρα αυτή σε συσχέτιση μεταξύ της κατανάλωσης ενός συγκεκριμένου τροφίμου, λόγω συγκεκριμένου ερεθίσματος του περιβάλλοντος ή κάποιας κοινωνικής περίστασης. Πιθανώς να επιδρούν επιπλέον παράγοντες στην εμφάνισή της.
Πώς σχεδιάστηκε η μετα-ανάλυση;
Όλες οι μελέτες που συμπεριλήφθηκαν στην εν λόγω μετα-ανάλυση αποτελούνταν από παχύσαρκους ενήλικες στους οποίους εφαρμόστηκε θερμιδικό έλλειμμα και εξετάστηκαν οι λιγούρες για φαγητό στην αρχή και μετά από παρέμβαση τουλάχιστον 12 εβδομάδων.
Τι έδειξαν τα αποτελέσματα της μελέτης;
Ο θερμιδικός περιορισμός για 12 εβδομάδες φάνηκε να σχετίζεται με μείωση της συνολικής επιθυμίας για φαγητό καθώς και με μείωση της επιθυμίας για γλυκό, τρόφιμα υψηλά σε λίπος, αμυλούχα τρόφιμα και φαγητό απ’ έξω
Τα αποτελέσματα λοιπόν υποστηρίζουν τη δεύτερη θεωρία, στην οποία η επιθυμία για φαγητό είναι αποτέλεσμα συσχέτισης της κατανάλωσης του συγκεκριμένου τροφίμου με ένα συγκεκριμένο ερέθισμα του περιβάλλοντος ή κάποιας περίστασης. Επομένως, η αποσύνδεση της κατανάλωσης τροφίμων και του γεγονότος που το προκαλεί, οδηγεί σε καταστολή της συνολικής επιθυμίας. Αυτό ακριβώς κάνει και ο θερμιδικός περιορισμός: περιορίζει την έκθεση του ατόμου σε ενεργειακά πυκνά τρόφιμα ενώ διατηρεί την έκθεσή του σε αντίστοιχο με πριν περιβάλλον.
Επιπρόσθετα, οι παρακάτω παράμετροι ήταν αρνητικά σχετιζόμενες με την ύπαρξη της λιγούρας. Ειδικότερα:
- Το βάρος την αρχή: όσο μεγαλύτερο ήταν το αρχικό βάρος τόσο μεγαλύτερη μείωση στη συνολική επιθυμία αλλά και στην επιθυμία για γλυκά λιπαρά τρόφιμα και αμυλούχα τρόφιμα
- Η διάρκεια της παρέμβασης: όσο μεγαλύτερη χρονικά ήταν η παρέμβαση τόσο μεγαλύτερη και η καταστολή της λιγούρας για γλυκό και λιπαρά τρόφιμα.
- Οι δίαιτες που ήταν χαμηλές σε λίπος ή χαμηλές σε υδατάνθρακες δε φαίνεται να βοηθάνε και τόσο στη μείωση της επιθυμίας, σε σχέση με μία δίαιτα που μειώνει εξίσου όλα τα είδη θρεπτικών στοιχείων (ισορροπημένο πρόγραμμα διατροφής).
- Οι γυναίκες ήταν λιγότερο ευαίσθητες στη μείωση της επιθυμίας σε σχέση με τους άντρες. Κάτι τέτοιο σημαίνει πως η προσθήκη συμπεριφορικής παραμέτρου σε ένα πρόγραμμα διατροφής θα ήταν πιο χρήσιμη στις γυναίκες.
Συμπερασματικά
Συνολικά, παρά το ότι αναγνωρίζουμε πως η επιθυμία για φαγητό είναι πιθανότερα αρκετά πιο περίπλοκη σαν ψυχοκοινωνικό φαινόμενο, είναι πολύ σημαντικό να θυμόμαστε πως ο θερμιδικός περιορισμός τη βοηθάει αντί να την εντείνει -ειδικά για ανθρώπους με μεγαλύτερο σωματικό βάρος. Τόσο η νοητική αποσύνδεση όσο και η ισορροπημένη προσέγγιση της διατροφής είναι χρήσιμα εργαλεία στα χέρια μας.
