Το νάτριο που καταναλώνουμε καθημερινά με το επιτραπέζιο αλάτι, είναι απαραίτητο κυρίως για τις λειτουργίες του νευρικού και μυοσκελετικού συστήματος, αλλά η υπερβολική κατανάλωση νατρίου αποτελεί κίνδυνο για την υγεία μας. Όταν το νάτριο στο αίμα είναι πολύ υψηλό (κατάσταση που ονομάζεται υπερνατριαιμία) λόγω υπερβολικής λήψης άλατος, τα νεφρά πρέπει να εργαστούν πολύ περισσότερο ώστε να αποκατασταθεί ισορροπία των ηλεκτρολυτών και των υγρών. Αν το νάτριο στον οργανισμό παραμείνει υψηλό για μεγάλο χρονικό διάστημα, τα νεφρά ενδέχεται να υποστούν βλάβη που μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρή δυσλειτουργία τους.
Πως το νάτριο επηρεάζει τα αγγεία και την αρτηριακή πίεση
Το νάτριο του επιτραπέζιου άλατος επηρεάζει άμεσα την πίεση που ασκείται στα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων. Η κατανάλωση άλατος, από τις τροφές διαταράσσει την ισορροπία των ηλεκτρολυτών και των υγρών στο αιματικό διαμέρισμα και σε ολόκληρο τον οργανισμό. Τα νεφρά παράγουν λιγότερα ούρα σε μια προσπάθεια να διατηρήσουν τον όγκου του ύδατος (νερό) του σώματος. Συντηρούν και μετατοπίζουν το νερό στα αγγεία, αυξάνοντας ταυτόχρονα τον όγκο του αίματος και την αρτηριακή πίεση του οργανισμού. Η καρδιά, σε αυτές τις συνθήκες αντλεί περισσότερο αίμα και εργάζεται σκληρότερα, αυξάνοντας έτσι την πίεση των αιμοφόρων αγγείων. Η υπέρταση είναι μία νόσος φθοράς των αγγείων. Με τα χρόνια, η κατάσταση αυτή μπορεί να σκληρύνει και να καταστρέψει τα αιμοφόρα αγγεία διαφόρων οργάνων του οργανισμού, συμπεριλαμβανομένων και των νεφρών.
Η αυξημένη αρτηριακή πίεση επηρεάζει τους νεφρούς
Οι άνθρωποι που καταναλώνουν πάρα πολύ αλάτι σε οποιαδήποτε μορφή του, σε χρόνια βάση, αναγκάζουν τους νεφρούς τους, να εργάζονται συνεχώς σκληρότερα ώστε να διατηρήσουν την ομοιόσταση και την ισορροπία των ηλεκτρολυτών τους. Εν τω μεταξύ, η υψηλή αρτηριακή πίεση δημιουργεί μία κατάσταση αγγειακού στρες στα νεφρά. Σε αυτές τις στρεσογόνες για τους νεφρούς συνθήκες, η βλάβη στα μικρά αιμοφόρα αγγεία του νεφρού, στο επίπεδο του νεφρώνα, δηλαδή στο τμήμα του νεφρού που φιλτράρει τις τοξίνες, είναι αναπόφευκτη, επηρεάζοντας έτσι μη αναστρέψιμα την κανονική λειτουργία των νεφρών. Με την πάροδο του χρόνου, αυτό το ερέθισμα προκαλεί απώλεια της νεφρικής λειτουργίας, κατάσταση γνωστή και ως χρόνια νεφρική νόσος, που εξελίσσεται σιγά-σιγά για χρόνια ή δεκαετίες.
Σημασία της πρόληψης
Τόσο η υψηλή αρτηριακή πίεση όσο και η χρόνια νεφρική νόσος είναι ανίατες , οπότε ο έλεγχος της πρόσληψης του αλατιού κατά τη διάρκεια όλης της ζωή είναι ένα σημαντικό προληπτικό μέτρο. Η σοβαρή βλάβη των νεφρών απαιτεί θεραπεία υποκατάστασης (αιμοκάθαρση) ή μεταμόσχευση νεφρού. Τα άτομα με χρόνια νεφρική νόσο έχουν επίσης μεγαλύτερο κινδύνου για πιθανές θανατηφόρες καρδιακές επιπλοκές και αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια.
Διαιτητικές κατευθυντήριες οδηγίες για την κατανάλωση νατρίου
Το Υπουργείο Γεωργίας των Η.Π.Α. συνιστά καθημερινή πρόσληψη νατρίου λιγότερο από 2.300 χιλιοστόγραμμα ημερησίως, σε υγιείς ανθρώπους χωρίς υψηλή αρτηριακή πίεση ή νεφρική βλάβη. Αυτό είναι περίπου 1 κουταλάκι του γλυκού αλάτι. Οι περισσότεροι Αμερικανοί καταναλώνουν περίπου 1.000 χιλιοστόγραμμα πάνω από αυτό το ασφαλές όριο. Εάν έχετε υψηλή αρτηριακή πίεση με ή χωρίς νεφρική βλάβη, μπορείτε να καταναλώνετε 1.500 χιλιοστόγραμμα νατρίου ή λιγότερο ημερησίως. Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να ελαττώσετε το νάτριο στη διατροφή σας είναι να τρώτε λιγότερα κονσερβοποιημένα, κατεψυγμένα και γρήγορα τρόφιμα (fast food). Δεν έχουμε ανάγκη την προσθήκη άλατος στο φαγητό, αφού βρίσκεται σε επαρκείς ποσότητες πρακτικά παντού.
