Συναισθηματικό φαγητό: Μαρτυρίες ανθρώπων με φυσιολογικό βάρος
Η παρακάτω ποιοτική μελέτη αναλύει με ποιον τρόπο οι άνθρωποι με φυσιολογικό βάρος που τρώνε για συναισθηματικούς λόγους (συναισθηματικό φαγητό) καταφέρνουν εν μέρει να το ελέγχουν. Πρόκειται για ποιοτική μελέτη, κατόπιν συνέντευξης 8 νεαρών ατόμων (ηλικίας 19-24) που σκόραραν υψηλότερα από 3.25 στο Dutch Eating Behavior Questionnaire και στους οποίους εξετάστηκαν κυρίως οι συμπεριφορές εξισορρόπησης και οι βασικές τους ανησυχίες. Τα αποτελέσματα παρουσιάζονται παρακάτω:
- Η φυσική δραστηριότητα αποτελούσε βασική συμπεριφορά εξισορρόπησης που χρησιμοποιούνταν από τους περισσότερους συμμετέχοντες: τους βοηθούσε τόσο από πλευράς ανακούφισης του στρες όσο και από πλευράς διαχείρισης του βάρους και της υγείας.
- Διάφορες τεχνικές διαχείρισης των συναισθημάτων (εκτός του φαγητού) ήταν επίσης κάτι που φαινόταν βοηθητικό για τους συμμετέχοντες όπως η γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία με τεχνικές παρατήρησης και αναδόμησης της σκέψης. Επιπρόσθετα, βοηθητική ήταν η κοινωνική υποστήριξη και η αλληλεπίδραση με φίλους στη διαχείριση των συναισθημάτων, ειδικά της μοναξιάς.
- Ο περιορισμός και η εξισορρόπηση της ποσότητας του φαγητού κατά τη διάρκεια των συναισθηματικών επιδράσεων φαίνεται να ήταν επίσης βοηθητική τεχνική στη διαχείριση του βάρους, κάτι που συνέβαινε είτε ηθελημένα και με αυτό το σκοπό π.χ. «εφόσον παραέφαγα ας είμαι προσεκτικός στα επόμενα γεύματα», είτε προσέχοντας να τρώνε υγιεινά σαν επιλογή τρόπου ζωής (ακόμα και με συμπεριφορές χορτοφαγίας ή και ακραίας μορφής π.χ. αποτοξίνωση), είτε αυξάνοντας την ευαισθησία στα εσωτερικά σήματα πείνας και κορεσμού («τρώω κάτι λιγότερο ποιοτικό αλλά όχι σε πολύ μεγάλη ποσότητα, μόνο 5% έξτρα από αυτό που μπορώ επειδή δε θέλω να πάρω βάρος»)- συνήθως επειδή είχαν βιώσει την υπερβολή στο σώμα τους στο παρελθόν.
Το ενδιαφέρον είναι πως όταν οι συμμετέχοντες καταφέρνουν να αποφύγουν το συναισθηματικό φαγητό τότε νιώθουν ικανοί και αυτόνομοι
Οι βασικές ανησυχίες που τους απασχολούσαν ήταν:
- Η αύξηση του βάρους: είτε άμεσα είτε μακροπρόθεσμα η αύξηση βάρους φαίνεται να είναι ένας παράγοντας που συνήθως συγκρατεί το συναισθηματικό φαγητό. Συνδυαστικά δρα και η αρνητική εικόνα σώματος που κάτι τέτοιο θα έφερνε (κάτι που συνοδεύεται από πραγματικά άσχημα συναισθήματα).
- Η υγεία: Η ανησυχία για την υγεία των συμμετεχόντων αφορούσε κυρίως μακροπρόθεσμες επιδράσεις όπως χρόνια νοσήματα και δείκτες υγείας.
- Ανησυχία για το συναισθηματικό φαγητό σαν τρόπο διαχείρισης: οι συμμετέχοντες αναγνώριζαν πως δεν ήταν ένας υγιής τρόπος να αντιμετωπίζουν τα προβλήματα τους. Μάλιστα κάποιοι το περιέγραφαν σαν μια εκδήλωση που καλύπτει ένα βαθύτερο ζήτημα που δεν μπορεί το άτομο να διαχειριστεί, αλλά και σαν μία συμπεριφορά που στιγματίζεται από τον κοινωνικό περίγυρο.
Τι μπορεί να κρατήσει ο επαγγελματίας διαιτολόγος;
Τα παραπάνω ευρήματα είναι εξαιρετικά ενδιαφέρονται και, ειδικά εφόσον αποτελούν μαρτυρίες ανθρώπων, μας βοηθάνε να καταλάβουμε την ολοκληρωμένη εικόνα το συναισθηματικού φαγητού και τους τρόπους με τους οποίους κανείς θα μπορούσε να αναζητήσει λύσεις. Μία κοινή γραμμή, που προκύπτει και από άλλες μελέτες, είναι η εικόνα σώματος ως σημείο παρέμβασης και βελτίωσης για τους ανθρώπους αυτούς. Παρότι έχει σημαντικά μειονεκτήματα, αυτή η μελέτη παρουσιάζει τη βιωματική πλευρά των ανθρώπων που τρώνε για συναισθηματικούς λόγους, παραμένοντας σε φυσιολογικό βάρος -κάτι που πιθανώς να διαφέρει από τους ανθρώπους που είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι.
