Τι είναι η Γνωστική Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία
Η Γνωστική Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία είναι ψυχολογική θεραπεία, η οποία βασίζεται σε επιστημονικές αρχές και για την οποία η έρευνα έχει δείξει ότι είναι αποτελεσματική σε ένα μεγάλο εύρος προβλημάτων.
Η Γνωστική Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία αποτελεί μια προσέγγιση που στο πλαίσιο της περιλαμβάνει διάφορα μοντέλα. Κοινή βάση των μοντέλων αυτών αποτελεί η άποψη ότι οι γνωστικές λειτουργίες έχουν καθοριστικό ρόλο στην εμφάνιση και τη διατήρηση των ψυχολογικών προβλημάτων.
Τα ψυχολογικά προβλήματα, δεν προσεγγίζονται ως κλινικές κατηγορίες, αλλά ως δυσπροσάρμοστες ή μη αποτελεσματικές συμπεριφορές που εκδηλώνει το άτομο σε σχέση με τις απαιτήσεις του περιβάλλοντός του, στις οποίες καλείται να ανταπεξέλθει. Οι δυσπροσάρμοστες αυτές συμπεριφορές επηρεάζονται από σκέψεις, πεποιθήσεις, ερμηνείες που αναπτύσσει το άτομο και διατηρεί για τον εαυτό του και για το περιβάλλον του.
Ο τρόπος, δηλαδή, που το άτομο αντιλαμβάνεται, κατανοεί και ερμηνεύει τα προβλήματά του επηρεάζει τον τρόπο που τα αντιμετωπίζει.Έτσι, στόχος της Γνωστικής Συμπεριφορικής Ψυχοθεραπείας είναι η αλλαγή της συμπεριφοράς μέσω της μεταβολής των σκέψεων , των εκτιμήσεων και των πεποιθήσεων του ατόμου.
Θεραπευτική διαδικασία στη Γνωστική Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία
Η θεραπευτική διαδικασία είναι μια σταδιακή αλλαγή του τρόπου με τον οποίο το άτομο αντιλαμβάνεται τον εαυτό του και τις δυσκολίες του και του τρόπου που αντιδρά και συμπεριφέρεται. Ακόμη είναι σαν μια διαδικασία έρευνας, καθώς ο θεραπευτής προσεγγίζει τις δυσκολίες του θεραπευόμενου μέσα από ερωτήματα για την κατανόηση και την αιτιολόγησή τους. Στόχος είναι η διατύπωση υποθέσεων που ερμηνεύουν και αιτιολογούν το πρόβλημα που αντιμετωπίζει, ώστε να μπορέσουν θεραπευτής και θεραπευόμενος να οδηγηθούν σε συμπεράσματα που θα επιτρέψουν την πρόγνωση για την αλλαγή της συμπεριφορας.
Η θεραπευτική πορεία στηρίζεται σε μια ουσιαστική συνεργασία μεταξύ θεραπευτή και θεραπευόμενου, με στόχο να καθορίσουν μια από κοινού κατανόηση των προβλημάτων του θεραπευόμενου και να αναγνωρίσουν το πώς αυτά τα προβλήματα επηρεάζουν τις σκέψεις, τις συμπεριφορές και τα συναισθήματά του, καθώς και την καθημερινή του λειτουργικότητα.
Με βάση την κατανόηση των ιδιαίτερων προβλημάτων του κάθε θεραπευόμενου, θεραπευτής και θεραπευόμενος θα δουλέψουν μαζί για να προσδιορίσουν στόχους και να σχεδιάσουν ένα θεραπευτικό πλάνο. Η Γνωστική Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία έχει ως στόχο, εκτός από την αλλαγή της συμπεριφοράς μέσω της μεταβολής σκέψεων, εκτιμήσεων και πεποιθήσεων, να βοηθήσει τον θεραπευόμενο να ανακαλύψει πιο χρήσιμες και πιο λειτουργικές λύσεις για την αντιμετώπιση των προβλημάτων του.
Η Γνωστική Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία είναι εστιασμένη στο εδώ και τώρα, δηλαδή κυρίως ασχολείται με προβλήματα του παρόντος, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν λαμβάνεται στη θεραπεία υπόψη η σημαντικότητα των πρώιμων εμπειριών του ατόμου, στις οποίες βασίζεται η κατανόηση για την ύπαρξη των παρόντων προβλημάτων.
Ο αριθμός των απαραίτητων συναντήσεων μπορεί να ποικίλει ανάλογα με τη φύση και τη σοβαρότητα των προβλημάτων του κάθε θεραπευόμενου. Κατά κανόνα, οι συναντήσεις είναι εβδομαδιαίες και διαρκούν 50 λεπτά. Μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας, θεραπευτής και θεραπευόμενος συνήθως συμφωνούν σε έναν επιπλέον περιορισμένο αριθμό αραιότερων συναντήσεων, με στόχο τη διατήρηση των θεραπευτικών αλλαγών.
Η Γνωστική Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία μπορεί να λειτουργήσει τόσο ατομικά, όσο και με οικογένειες, ομάδες και ζευγάρια.
Σε τι είδους προβλήματα μπορεί να βοηθήσει η Γνωστική Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία
Η αποτελεσματικότητα της Γνωστικής Συμπεριφορικής Ψυχοθεραπείας έχει επιβεβαιωθεί μέσα από πάρα πολλές έρευνες. Έχει αποδειχθεί πως αποτελεί ένα αποτελεσματικό είδος ψυχοθεραπείας σε ένα ευρύ φάσμα προβλημάτων, όπως:
Κατάθλιψη
Άγχος και Κρίσεις Πανικού
Φοβίες (Αγοραφοβία ή Κοινωνική Φοβία)
Ψυχαναγκαστική Καταναγκαστική Διαταραχή
Διπολική διαταραχή ή Μανιοκατάθλιψη
Σχιζοφρένεια και άλλες Ψυχώσεις
Διαταραχή μετά από Ψυχοτραυματικό Στρες
Διαταραχές Διατροφής (Ψυχογενής Ανορεξία, Βουλιμία, Παχυσαρκία)
Προβλήματα Σχέσεων
Προβλήματα σε Παιδιά και Εφήβους
Χρόνιος Πόνος
Προβλήματα Σωματικής Υγείας
Ψυχοσωματικά Προβλήματα
Σεξουαλικά Προβλήματα
Προβλήματα Συνηθειών ( Τικς, Ονυχοφαγία, Τριχοτιλλομανία)
Προβλήματα Ελέγχου του Θυμού
Προβλήματα με Ουσίες ή Αλκοόλ
Προβλήματα σχετιζόμενα με Μαθησιακές Δυσκολίες
Διαταραχές Ύπνου
Η Γνωστική Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνη της ή σε συνδυασμό με την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή, ανάλογα με τη φύση και τη σοβαρότητα των προβλημάτων του θεραπευόμενου.
