Η υπογονιμότητα μαστίζει σήμερα περίπου 1 στα 5 ζευγάρια αναπαραγωγικής ηλικίας και εντοπίζετε στο 1/3 των περιπτώσεων στον άνδρα, στο 1/3 στη γυναίκα και στο 1/3 εντοπίζεται και στους δύο συντρόφους.
Υπογονιμότητα ενός ζευγαριού ονομάζουμε την αποτυχία σύλληψης μετά από 12 μήνες σεξουαλικών επαφών χωρίς προφύλαξη ή χρήση αντισυλληπτικών μέσων.
Στην περίπτωση αυτή, πρέπει το ζευγάρι να απευθυνθεί στην γυναικολόγο του προκειμένου να διερευνήσει τους λόγους και τα αίτια. Ιδιαίτερα δε, κρίνετε αναγκαία η διερεύνηση του προβλήματος όταν:
-
Αν η γυναίκα είναι άνω των 35 ετών.
-
Αν η περίοδος της γυναίκας είναι ασταθής.
-
Αν η γυναίκα ή ο σύντροφός της γνωρίζουν ήδη ότι έχουν κάποιο πρόβλημα υπογονιμότητας.
Υπάρχουν διάφορες αιτίες υπογονιμότητας.
Γεγονός είναι ότι η φυσιολογική γονιμότητα ενός ζευγαριού επηρεάζεται από τη συχνότητα των σεξουαλικών επαφών, την ηλικία της γυναίκας, το κάπνισμα, τη σωματική άσκηση, τους ψυχοσυναισθηματικούς παράγοντες, τα διάφορα συστηματικά νοσήματα, καθώς και από τη χρήση διαφόρων φαρμάκων.
Ειδικότερα όμως, οι κύριες αιτίες είναι οι παρακάτω:
Για την γυναίκα
-
Προβλήματα σε σάλπιγγες, στις ωοθήκες, καθώς και προβλήματα που σχετίζονται με την ωορρηξία (σαλπιγγίτιδες, σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών)
-
Διαταραχές τραχηλικής βλέννης (εχθρική συμπεριφορά της τραχηλικής βλέννης και γενικότερα παθήσεις του τραχήλου)
-
Ινομυώματα μήτρας- Ενδομήτριες συμφύσεις – Ενδομήτριοι πολύποδες
-
Προβλήματα του εσωτερικού της μήτρας όπως λεπτό ενδομήητριο, διαφράγματα, πολύποδες, ινομυώματα
-
Σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα που συνδέονται με καταστάσεις υπογονιμότητας (κυρίως τα χλαμύδια)
-
Παθολογικές καταστάσεις, όπως παθήσεις του θυρεοειδούς, παθήσεις που προκαλούν αμηνόρροια)
-
Η μεγάλη ηλικία της γυναίκας <35 ετών
-
Αδιευκρίνιστης αιτιολογίας υπογονιμότητα η οποία κατέχει σημαντικό ποσοστό των περιπτώσεων υπογονιμότητας (περίπου 25-30%)
Για τον άνδρα
-
Διαταραχές σπερματογένεσης ολιγοσπερμία, η ασθενοσπερμία, αζωοσπερμία
-
Κιρσοκήλη
-
Διαταραχές εκφορητικού συστήματος – Αποφρακτική ολιγοασθενοσπερμία
-
Σεξουαλική δυσλειτουργία
-
Ενδοκρινικές διαταραχές
-
Λοιμώξεις ουροποιογεννητικού συστήματος
-
Ανοσολογικοί παράγοντες – Αντισπερματικά αντισώματα
Διερεύνηση από την γυναικολόγο.
Όταν ένα υπογόνιμο ζευγάρι επισκεφτεί την γυναικολόγο του, τότε η γιατρός θα καταγράψει ένα εκτενέστατο ιστορικό και από τους δύο.
Επίσης η γιατρός θα διενεργήσει μια αρχική εκτίμηση του προβλήματος με ένα ενδοκολπικό υπερηχογράφημα, ώστε να διερευνηθεί η ανατομία της πυέλου της γυναίκας.
Επιπλέον η γυναικολόγος θα ζητήσει μία σειρά από εργαστηριακές και απεικονιστικές εξετάσεις, όπως ένα πλήρη ορμονικό έλεγχο και υστεροσαλπιγγογραφία για την γυναίκα, ενώ για τον άνδρα θα ζητήσει να κάνει ένα σπερμοδιάγραμμα, προκειμένου να αναδειχθούν πιθανά προβλήματα που σχετίζονται με την αντρική υπογονιμότητα.
Εάν το σπερμοδιάγραμμα είναι παθολογικό, τότε θα πρέπει ο άνδρας να απευθυνθεί στον χειρουργό Ουρολόγο-Ανδρολόγο για ειδικότερες εξετάσεις, όπως καλλιέργειες, υπερηχογράφημα οσχέου και ορμονικό έλεγχο.
Θεραπευτική προσέγγιση.
Γενικά οι τεχνικές υποβοηθούμενης αναπαραγωγής περιλαμβάνουν την παρακολούθηση της ωοθυλακιορρηξίας (σε φυσικό κύκλο, χωρίς φαρμακευτική αγωγή), την φαρμακευτική διέγερση των ωοθηκών (με σκοπό την πολλαπλή ανάπτυξη ωοθυλακίων), την ενδομητρική σπερματέγχυση και την εξωσωματική Γονιμοποίηση.
Ειδικότερα οι τέσσερις βασικοί θεραπευτικοί τρόποι με τους οποίους οι γιατροί μπορούν να βοηθήσει το υπογόνιμο ζευγάρι είναι:
1. Ορμονική θεραπεία, η οποία μπορεί να αφορά τον σύζυγο ή τη σύζυγο, με σκοπό την βελτίωση του σπέρματος ή την πρόκληση ωορρηξίας αντίστοιχα. Η πρόκληση ωοθυλακιορρηξίας ενδείκνυται σε γυναίκες με διαταραχές ωοθυλακιορρηξίας. Η συγκεκριμένη θεραπεία περιλαμβάνει τη χορήγηση φαρμάκων και τον υπερηχογραφικό έλεγχο της ανάπτυξης των ωοθυλακίων. Όταν τα ωοθυλάκια φτάσουν στο επιθυμητό μέγεθος, προγραμματίζεται η επαφή με το σύντροφο.
2. Η χειρουργική προσέγγιση και η μικροχειρουργική προσέγγιση σε προβλήματα των γυναικείων σαλπίγγων. Αντίστοιχα, η χειρουργική διόρθωση της κιρσοκήλης και η βιοψία όρχεως με τη λήψη σπέρματος στους άνδρες.
3. Η σπερματέγχυση, όπου ο άνδρας, δίνει ένα δείγμα σπέρματος, το οποίο επεξεργάζεται εργαστηριακά για να αυξηθεί η κινητικότητα των σπερματοζωαρίων. Στη συνέχεια η εξειδικευμένος ιατρός με μια πολύ απλή τεχνική, χωρίς τη χρήση τοπικής ή γενικής αναισθησίας, τοποθετεί το επεξεργασμένο σπέρμα στο εσωτερικό της κοιλότητας της μήτρας, ώστε να αυξηθούν οι πιθανότητες επίτευξης εγκυμοσύνης.
4. Σε μερικές περιπτώσεις υπάρχουν ακόμα πιο εξειδικευμένες τεχνικές, οι οποίες αφορούν τις τεχνικές υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, όπως είναι η με την κλασική μέθοδο ή σε περιπτώσεις αντρικού παράγοντα υπογονιμότητας με τη μέθοδο της μικρογονιμοποίησης.
Η 1η και η 3η μέθοδοι έχουν το πλεονέκτημα ότι είναι ελάχιστα παρεμβατικές και έχουν μικρότερο κόστος, ωστόσο έχουν χαμηλότερα ποσοστά επιτυχίας σε σχέση με την εξωσωματική γονιμοποίηση, ενώ δε μπορούν να εφαρμοστούν σε γυναίκες με αποφραγμένες σάλπιγγες ή σε σοβαρά προβλήματα ανδρικού παράγοντα (πολύ χαμηλός αριθμός ή κινητικότητα σπερματοζωαρίων).
Όσο αναφορά την 4η μέθοδο της εξωσωματικής γονιμοποίησης, οι πιθανότητες επιτυχίας για μια γυναίκα είναι γύρω στο 24% σε ηλικία 38-39 ετών, 15,6% σε ηλικία 40-41 ετών και 6,6% σε ηλικία 42-43 ετών.
Στις μέρες μας ολοένα και περισσότερα ζευγάρια απευθύνονται στην γυναικολόγο τους για υποβοηθούμενη αναπαραγωγή προκειμένου να αποκτήσουν ένα παιδί.
Όμως δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι στην Ελλάδα υπάρχει νόμος για την Ιατρικώς Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή που ορίζει το όριο ηλικίας της γυναίκας στα πενήντα έτη.
