Η βιταμίνη D είναι μια λιποδιαλυτή βιταμίνη, η οποία συντίθεται στον οργανισμό κυρίως μέσω της επίδρασης της υπεριώδους ακτινοβολίας του ήλιου στο δέρμα και επηρεάζει τη λειτουργία σχεδόν 2.000 διαφορετικών γονιδίων.
Η πιο σημαντική ίσως ιδιότητα της βιταμίνης D είναι η ρύθμιση της απορρόφησης του ασβεστίου και του φωσφόρου. Επίσης, η βιταμίνη D διευκολύνει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Η επαρκής πρόσληψη βιταμίνης D είναι απαραίτητη για τη σωστή ανάπτυξη των οστών ενώ η μακροχρόνια έλλειψη της έχει συσχετιστεί με πλήθος παθήσεων όπως:
- Καρδιαγγειακές παθήσεις (Υψηλή πίεση και χοληστερόλη)
- Ραχίτιδα,οστεοπόρωση
- Σακχαρώδης Διαβήτης 1 και 2
- Σκλήρυνση κατά πλάκας
- Εμφάνιση καρκίνου
- Κατάθλιψη
- Αυτοάνοσα νοσήματα
- Χρόνια νεφρική νόσος
- Φλεγμονώδης νόσος εντέρου
- Παχυσαρκία
- Άσθμα,βρογχίτιδα
- Έκζεμα,ψωρίαση
- Υποθυροειδισμό κ.α
Ακολουθεί μια σειρά συμπτωμάτων που συνήθως εμφανίζονται όταν υπάρχει έλλειψη Βιταμίνης D και αυτά είναι:
- Αδυναμία,μυικός πόνος και υπνηλία (Η χαμηλή Βιταμίνη D στην ουσία δυσκολεύει τη μυική συστολή)
- Χαμηλό ανοσοποιητικό (Συχνές λοιμώξεις)
- Υψηλή πίεση (Η Βιταμίνη D παίζει ρόλο στην κατακράτηση νερού)
- Κατάθλιψη και εναλλαγές διάθεσης
- Φλεγμονές στομάχου και εντέρου
- Υπερβολική έκκριση ιδρώτα
Πώς γίνεται η διάγνωση της ανεπάρκειας βιταμίνης D;
Τα επίπεδα βιταμίνης D στον οργανισμό μας μετρώνται με μια αιματολογική εξέταση που λέγεται 25-υδρόξυ βιταμίνη D ή 25(OH) D3
- τιμές 25(OH) D3 >25 ng/ml θεωρούνται φυσιολογικές
- τιμές 25(OH) D3 20-25 ng/ml θεωρούνται οριακές ανεπάρκειας της βιταμίνης D
- τιμές 25(OH) D3 < 20 θεωρούνται ενδεικτικές ανεπάρκειας της βιταμίνης D
Ποιά είναι η προτιμότερη πηγή βιταμίνης D;
Είναι αναμφισβήτητο ότι ο ήλιος αποτελεί πηγή ζωής για όλο τον πλανήτη.Εκθέτοντας στον ήλιο το σώμα μας για 20-30 λεπτά 3-4 φορές την εβδομάδα,λαμβάνουμε την απαραίτητη ποσότητα βιταμίνης D. Bέβαια ο αναγκαίος χρόνος έκθεσης στον ήλιο διαφέρει ανάλογα με την ηλικία, τον τύπο του δέρματος, την εποχή, την ώρα της ημέρας κ.λπ
Πέρα των άλλων ο ήλιος ,χάρη στην ισχυρή ανοσοενισχυτική του επίδραση,προλαμβάνει τις μολύνσεις από μικρόβια,μύκητες και ιους,προλαμβάνει τις περισσότερες μορφές καρκίνου,μπορεί να μειώσει την αρτηριακή πίεση,να βελτιώσει τη λειτουργία του θυροειδούς,μειώνει τα επίπεδα στρες,κατάθλιψης,αϋπνίας,οστεοπόρωσης.Ειδικά η άσκηση στην ηλιόλουστη ύπαιθρο δρα καταλυτικά στις περισσότερες καρδιακές παθήσεις. Βλέπουμε επομένως πως ο ήλιος δεν περιορίζεται απλά στην παραγωγή βιταμίνης D,αλλά ο ρόλος του είναι πολύ πιο σημαντικός.
Από την άλλη υπάρχουν και περιπτώσεις ατόμων,ειδικά ηλικιωμένων,με πολύ χαμηλά ποσοστά βιταμίνης D ,οι οποίοι θα χρειαστούν για ένα διάστημα ένα συμπλήρωμα .
Παρενέργειες και αντενδείξεις χορήγησής της
Η χορήγηση βιταμίνης D3 (χοληκαλσιφερόλη) σε δοσολογία ως 1000 IU/μέρα είναι συνήθως ασφαλής,ενώ καλό είναι να συνδυάζεται(όπως και η χορήγηση ασβεστίου) και με τη βιταμίνη Κ για την αποτροπή εναπόθεσης περίσσειας ασβεστίου στα αγγεία και τους ιστούς.Έχουν αναφερθεί διάφορα συμπτώματα από την υπερβολική δοσολογία όπως αδυναμία,ναυτία,υπνηλία, μεταλλική γεύση,ξηροστομία κ.α
Οι κυριότερες αντενδείξεις χορήγησης της είναι :
- Aυτοάνοσα νοσήματα (Η συστηματική της χορήγηση μπορεί να καταστείλει το ανοσοποιητικό)
- Νοσήματα που προκαλούν υπερασβεστιαιμία (φυματίωση,υπερπαραθυροειδισμός, σαρκοείδωση,non-Hodgkin’s λέμφωμα)
- Νοσήματα των νεφρών και πέτρες σε αυτά
- Αρτηριοσκλύρηνση
- Συγχορήγηση με στεροειδή,αντιεπιληπτικά,στατίνες μειώνουν την απορρόφηση της βιταμίνης D
- Συγχορήγηση με θειαζιδικά διουρητικά μπορεί να αυξήσουν πολύ το ασβέστιο στο αίμα
Από όλα τα παραπάνω γίνεται αντιληπτό ότι η βιταμίνη D σχετίζεται με πλήθος παθήσεων μεταβολισμού και χρονίων νόσων και ότι η μακροχρόνια έλλειψή της επιδρά δυσμενώς στην υγεία του ανθρώπου.Για να αποκτήσουμε τα μέγιστα οφέλη της καλό είναι να εκτιθέμεθα απ’ ευθείας στο ηλιακό φως τακτικά για περίπου 20 λεπτά .Την χειμερινή περίοδο οι προτιμότερες ώρες ηλιοθεραπείας είναι 11π.μ -4μ.μ και την καλοκαιρινή όλη την ημέρα ,απλά αποφεύγουμε τις ώρες αιχμής 1μ.μ-5μ.μ.Τέλος σημαντικό είναι να τονίσουμε ότι η απορρόφηση της βιταμίνης D επηρεάζεται αρνητικά όταν φοράμε γυαλιά ηλίου και από τη χρήση αντιηλιακών.
