Η λιθίαση του ουρητήρα αποτελεί ένα συνηθισμένο πρόβλημα, που μπορεί να προκαλεί από έναν απλό κολικό μέχρι πλήρη απόφραξη του ουρητήρα με προοδευτική λοίμωξη και καταστροφή του νεφρού. Ο κολικός και η αιματουρία είναι ο κανόνας, αλλά υπάρχουν και περιπτώσεις όπου ο πόνος μπορεί να είναι ήπιος, βαθύς, η αιματουρία να λείπει και ενίοτε να μην υπάρχουν συμπτώματα.
Η διάγνωση της λιθίασης γίνεται πολύ εύκολα με την απλή ακτινογραφία, την ενδοφλέβια πυελογραφία και, αν χρειασθεί, με την αξονική τομογραφία, δεδομένου ότι όλοι οι λίθοι δεν φαίνονται στις απλές ακτινογραφίες.
Το υπερηχογράφημα δεν αναγνωρίζει απευθείας ουρητηρικούς λίθους, όπως αναγνωρίζει τους λίθους νεφρών και ουροδόχου κύστεως, αλλά αναγνωρίζει την ύπαρξη διάτασης, που μπορεί να οφείλεται στην απόφραξη από το λίθο. Οι χειρουργικές επεμβάσεις για την αφαίρεση των λίθων έχουν περιορισθεί πάρα πολύ σήμερα, με την εφαρμογή της εξωσωματικής λιθοθρυψίας, που είναι η μέθοδος εκλογής για ακτινοσκιερούς λίθους των νεφρών με διάμετρο ως 2 εκατοστά. Μεγαλύτεροι νεφρικοί λίθοι μπορούν επίσης, υπό προϋποθέσεις, να αντιμετωπισθούν επιτυχώς με εξωσωματική λιθοθρυψία. Η εξωσωματική λιθοθρυψία μπορεί να εφαρμοσθεί και για την αντιμετώπιση των λίθων του ουρητήρα. Ωστόσο, εδώ υπάρχουν περιορισμοί. Έτσι, λίθοι που προκαλούν πλήρη απόφραξη του ουρητήρα χρειάζονται άμεση αντιμετώπιση για την αποφυγή επιπλοκών από το νεφρό. Η εξωσωματική λιθοθρυψία δεν μπορεί να εξασφαλίσει την άμεση απαλλαγή από την απόφραξη του ουρητήρα και συνεπώς να προλάβει πιθανές επιπλοκές. επίσης, λίθοι που είναι εγκατεστημένοι από καιρό στον ουρητήρα «πακτώνονται», λόγω φλεγμονής και οιδήματος, στο τοίχωμά του και έτσι η εξωσωματική λιθοθρυψία δεν είναι αποτελεσματική στην απαλλαγή από το λίθο. Επίσης, λίθοι που βρίσκονται χαμηλά στον κατώτερο ουρητήρα εστιάζονται δύσκολα με την εξωσωματική λιθοθρυψία και έτσι η αποτελεσματικότητά της μειώνεται σημαντικά. Η επιτυχία της εξωσωματικής λιθοθρυψίας, επίσης, είναι περιορισμένη για ουρητηρικούς λίθους σε παχύσαρκους ασθενείς ή με σκελετικές ανωμαλίες, λόγω δυσκολίας εστίασης των ωστικών κυμάτων.
Η λύση για όλες αυτές τις περιπτώσεις είναι η ουρητηροσκοπική λιθοθρυψία με laser. Η μέθοδος αυτή πραγματοποιείται με τη βοήθεια ειδικού λεπτού εργαλείου, που λέγεται ουρητηροσκόπιο, το οποίο περνά από τη φυσιολογική οδό εξόδου των ούρων, χωρίς καμία τομή, εισέρχεται υπό άμεση όραση με τη βοήθεια κάμερας μέσα στον ουρητήρα και εντοπίζει το λίθο. Στη συνέχεια, μέσα από κανάλι του εργαλείου περνά η ίνα του laser, που σπάζει το λίθο σε μικρότερα κομμάτια.
Τα κομμάτια αυτά, στη συνέχεια, είτε αποβάλλονται μόνα τους, είτε αφαιρούνται με ειδικά «καλάθια» σύλληψης, που περνούν και πάλι από το κανάλι εργασίας του ουρητηροσκοπίου. Η μέθοδος αυτή γίνεται με γενική ή επισκληρίδιο αναισθησία και ο ασθενής μπορεί να φύγει από την κλινική αυθημερόν, χωρίς να χρειασθεί ούτε μια διανυκτέρευση. Η αποτελεσματικότητα της μεθόδου φθάνει το 100% και οι επιπλοκές είναι αμελητέες.
Η χρήση του εύκαμπτου ουρητηροσκοπίου, σε αντιδιαστολή με το άκαμπτο, δίνει τη δυνατότητα προσέγγισης και νεφρικών λίθων, καθώς μπορεί, σε αντιδιαστολή με το άκαμπτο εργαλείο, να ανέβει μέσα στο αποχετευτικό σύστημα του νεφρού και να σπάσει νεφρικούς λίθους. Βέβαια η αποτελεσματικότητα της τεχνικής αυτής δε φθάνει την αποτελεσματικότητα της διαδερμικής νεφροσκόπησης (βλ. αντιμετώπιση της νεφρολιθίασης στη σελίδα των ερωτήσεων), αλλά πλεονεκτεί, σημαντικά, στο ότι είναι ελάχιστα επεμβατική σε αντίθεση με τη νεφροσκόπηση, αφού δεν παραβιάζονται ιστοί και, αν συνδυασθεί με την καθόλου επεμβατική εξωσωματική λιθοθρυψία για τα λιθιασικά υπολείμματα που δεν είναι προσεγγίσιμα με το εύκαμπτο ουρητηροσκόπιο, η σχέση αποτελεσματικότητας – νοσηρότητας είναι άριστη.
