” – Γιατρέ, δεν μπορώ να σηκώσω το χέρι μου…”
Πώς προκαλείται η ρήξη στο μυοτενόντιο πέταλο του ώμου;
Οι κύριες αιτίες είναι 2: η κάκωση (τραυματισμός) και η υπέρχρηση.
Τραύμα: Μετά από πτώση πάνω στο τεντωμένο άνω άκρο ή μετά την άρση ενός βαρέος αντικειμένου μπορεί κάποιος να τραυματήσει το μυοτενόντιο πέταλο του ώμου. Επίσης άλλες κακώσεις στην περιοχή του ώμου, όπως ένα κάταγμα κλείδας ή ένα τραυματικό εξάρθρημα του ώμου μπορεί να προκαλέσουν παρόμοια κάκωση.
Υπέρχρηση: Οι περισσότερες, ωστόσο, ρήξεις είναι αποτέλεσμα φθοράς των τενόντων η οποία προκαλείται με την πάροδο του βιολογικού χρόνου και της ηλικίας. Μπορεί όμως αυτή η φθορά να χειροτερεύσει και μετά από μεγάλες επιβαρύνσεις όπως π.χ από επαναλαμβανόμενες κινήσεις του ώμου. Έτσι εξηγείται γιατί οι ρήξεις συμβαίνουν συχνότερα σε άτομα άνω των 40 ετών, με δραστηριότητες που περιλαμβάνουν επαναλαμβανόμενες κινήσεις του άνω άκρου πάνω από το οριζόντιο επίπεδο και άνωθεν της κεφαλής.
Αθλήματα όπως η πετοσφαίριση, το μπέιζμπολ, το τένις, η άρση βαρών καθώς επίσης και συγκεκριμένα επαγγέλματα, δύνανται να προκαλέσουν προβλήματα στη συγκεκριμένη ανατομική δομή του ώμου. Στους νεότερους η ρήξη του στροφικού πετάλου προκαλείται μετά από τραυματισμό ή ατύχημα.
Τι είναι το μυοτενόντιο ή στροφικό πέταλο του ώμου;
Το μυοτενόντιο πέταλο σας βοηθάει να ανυψώσετε το βραχίονα, να τον στρίβετε και να κάνετε κινήσεις του χεριού σας πάνω από το κεφάλι.
Αποτελείται από 4 μύες με ισάριθμους τένοντες, οι οποίοι καλύπτουν την κεφαλή του βραχιονίου, την συγκρατούν και την σταθεροποιούν στην άρθρωση του ώμου. Αυτοί είναι ο υποπλάτιος, ο υπερακάνθιος, ο υπακάνθιος κι ο ελάσσων στρογγύλος μυς. Οι ρήξεις του μυοτενόντιου πετάλου εμφανίζονται με διάφορους τύπους και μεγέθη. Είναι ουσιαστικά ρήξεις τενόντων.
Μερική ρήξη: πρόκειται για την πλειοψηφία των ρήξεων, όπου οι τένοντες εμφανίζουν διαταραχή στη συνέχειά τους άλλοτε άλλου βαθμού.
Πλήρης ρήξη: υπάρχει πλήρης διακοπή της συνέχειας κι ο τένοντας έχει διαχωριστεί σε δύο τμήματα.
Μια από τις συχνότερες ενοχλήσεις στη μέση ηλικία είναι ο πόνος στον ώμο, το αίτιο του οποίου μπορεί να είναι μία ρήξη στο πέταλο των στροφικών μυών του ώμου.
Ως επακόλουθο μία ρήξη θα εξασθενίσει τον ώμο σας. Αυτό σημαίνει ότι πολλές από τις καθημερινές κινήσεις, όπως το χτένισμα, το ντύσιμο, η χρήση αντικειμένων που είναι τοποθετημένα σε ψηλά σημεία, ακόμη και κινήσεις που αφορούν στην ατομική υγιεινή του ατόμου, γίνονται με δυσκολία και είναι αρκετά επώδυνες.
Πώς διαγιγνώσκονται οι ρήξεις;
Η διάγνωση βασίζεται στα συμπτώματα και την κλινική εξέταση του ασθενούς.
Κατά την κλινική εξέταση αξιολογείται το εύρος ενεργητικής κίνησης της άρθρωσης του ώμου (οι κινήσεις γίνονται από εσάς), αλλά και της παθητικής, καθώς ο γιατρός σας μετακινεί το άνω άκρο σε διάφορες θέσεις, λαμβάνοντας πληροφορίες για την εντόπιση του πόνου. Η ένταση του πόνου κι η αδυναμία που προκαλείται από μία ρήξη ποικίλλει από άτομο σε άτομο. Υπάρχουν άνθρωποι με ρήξεις οι οποίοι είναι ασυμπτωματικοί.
Η επιβεβαίωση της πάθησης συνήθως απαιτεί τη διενέργεια:
α) απλής ακτινογραφίας του ώμου σε 2 επίπεδα : ελέγχονται οι οστικές δομές της άρθρωσης του ώμου.
β) μαγνητικής τομογραφίας (ΜRI) : αποτελεί την εξέταση εκλογής με απεικόνιση όλων των μαλακών μορίων, δίνοντας πληροφορίες για το είδος και την έκταση της ρήξης των τενόντων, αλλά και για την κατάσταση λιπώδους εκφύλισης των μυών όταν πρόκειται να αποφασιστεί συρραφή.
Τελευταία, χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο σαν πρώτη εξέταση το υπερηχογράφημα, το οποίο γίνεται στο ιατρείο, είναι ανώδυνο, χωρίς ακτινοβολία και παρέχει άμεσα πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση των μαλακών μορίων στην άρθρωση του ώμου. Βοηθά στη δυναμική απεικόνιση των ανατομικών στοιχείων του και στη στοχευμένη έγχυση φαρμάκων ή βιολογικών παραγόντων.
Πώς αντιμετωπίζονται οι ρήξεις;
Στόχος είναι η ανακούφιση από τον πόνο και η ανάκτηση της κινητικότητας.
Στο θεραπευτικό πλάνο λαμβάνεται υπόψη η ηλικία, η δραστηριότητα, η γενική υγεία του ασθενούς και σαφώς το είδος της ρήξης του μυοτενόντιου πετάλου. Σε ποσοστό 50% των ασθενών παρατηρείται βελτίωση με τη συντηρητική θεραπεία.
Ανάπαυση: αποφεύγονται οι κινήσεις που επιδεινώνουν τον πόνο και ειδικά αυτές πάνω από το επίπεδο της κεφαλής.
Αντιφλεγμονώδη φάρμακα: έχουν δράση κατά της φλεγμονής και του άλγους και χορηγούνται από το γιατρό, συνήθως για περιορισμένο χρονικό διάστημα κι αφού συνεκτιμηθούν άλλοι παράγοντες κινδύνου από τη λήψη τους. (π.χ. ύπαρξη αρτ. υπέρτασης, στεφανιαία νόσος, λήψη αντιπηκτικών κ.α. ).
Έγχυση κορτιζόνης: η κορτιζόνη είναι ισχυρό αντιφλεγμονώδες κι αποτελεσματικό φάρμακο, όχι όμως άμοιρο παρενεργειών. Κατόπιν αξιολόγησης της κλινικής κατάστασης του ασθενούς μπορεί να γίνει έγχυση κορτικοστεροειδούς πέριξ του τένοντα, χωρίς όμως κατάχρηση, αφού οι επανειλημμένες εγχύσεις εξασθενίζουν τους τένοντες με κίνδυνο μεγαλύτερης ρήξης.
Φυσικοθεραπεία: Ειδικές ασκήσεις επαναφέρουν την κινητικότητα κι ενδυναμώνουν τον ώμο. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει ασκήσεις μυϊκών διατάσεων, προς βελτίωση της ευλυγισίας και της κίνησης. Οι ασκήσεις ενδυνάμωσης των μυών της περιοχής του ώμου συμβάλλουν στη μείωση του πόνου κι αποτρέπουν περαιτέρω τραυματισμούς του μυοτενόντιου πετάλου.
Χειρουργείο πότε;
Σε περιπτώσεις με επίμονα συμπτώματα τα οποία δε βελτιώνονται και σε ρήξεις που οδηγούν σε ανεπάρκεια του στροφικού πετάλου του ώμου, συστήνεται χειρουργική αντιμετώπιση. Δεν πρέπει να καθυστερεί το χειρουργείο καθώς υπάρχει κίνδυνος λιπώδους εκφύλισης των μυών του στροφικού πετάλου με επακόλουθα πτωχά αποτελέσματα μετά τη συρραφή αυτού.
Εάν είστε δραστήρια άτομα που χρησιμοποιείτε το άνω άκρο για την εργασία σας (ή για αθλητικές δραστηριότητες) με κινήσεις πάνω από το οριζόντιο επίπεδο, θα μπορούσατε να είστε υποψήφιοι για χειρουργική επέμβαση. Η χειρουργική αντιμετώπιση ενδείκνυται επίσης και για άλλους λόγους:
Επίμονα συμπτώματα: Εάν αυτά διαρκούν πέραν του 6μήνου παρά τις προσπάθειες συντηρητικής αντιμετώπισης.
Μεγάλες ρήξεις: Ρήξεις μεγαλύτερες των 3cm συχνά απαιτούν χειρουργική επιδιόρθωση.
Αδυναμία του ώμου: Εάν η πάθηση επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό την καθημερινότητά σας και την ποιότητα ζωής, τότε η λύση είναι η χειρουργική επέμβαση.
Συνοδά τραύματα: Σε περίπτωση που η ρήξη του στροφικού πετάλου είναι αποτέλεσμα τραυματισμού, τότε συνυπάρχουσες κακώσεις π.χ αστάθεια του ώμου, μπορούν να αντιμετωπισθούν με τη χειρουργική επέμβαση.
Η χειρουργική επέμβαση γίνεται πλέον, σχεδόν αποκλειστικά, αρθροσκοπικά ή ανοιχτά, με μικρή (mini-open) τομή και συνίσταται στη συρραφή της ρήξης με τη βοήθεια ειδικών οστικών αγκυρών και ραμμάτων. Είναι επέμβαση μικρής παρεμβατικότητας με μικρή διάρκεια (1-2 ημέρες) νοσηλείας του ασθενούς. Μετεγχειρητικά τοποθετείται νάρθηκας απαγωγής ώμου για 6 εβδομάδες.
Αποκατάσταση: Αυτή είτε γίνεται στα πλαίσια μετεγχειρητικής αποκατάστασης είτε συντηρητικής θεραπείας, παίζει ένα πολύ σημαντικό ρόλο στην ενδυνάμωση του ώμου και μπορεί να διαρκέσει κάποιους μήνες. Η προσήλωση και σωστή τήρησή της από την πλευρά σας θα σας βοηθήσει να ανακτήσετε γρηγορότερα την κινητικότητά σας και να επιστρέψετε ταχύτερα σε όλες εκείνες τις δραστηριότητες που απολαμβάνετε.
Επιμέλεια – copyright: Ζίκος Δημήτρης, Ορθοπαιδικός Χειρουργός, orthokinisis
