Πως αντιμετωπίζουμε το κλάμα του παιδιού;

Το κλάμα ενός μωρού είναι ακριβώς τόσο σοβαρό και επείγον όσο ακούγεται;

Πρόσφατες έρευνες ανακάλυψαν ότι συγκεκριμένες ιδιότητες του ήχου του κλάματος προκαλούν την διέγερση συγκεκριμένης εγκεφαλικής περιοχής και αύξηση της παραγωγής οξυτοκίνης, σε διαφορετικά επίπεδα σε μαμάδες και μπαμπάδες.

Η οξυτοκίνη, είναι η ορμόνη της αγάπης, ενισχύσει τους συναισθηματικούς δεσμούς και τον τρόπο με τον οποίο ο ακουστικός φλοιός επεξεργάζεται τις εισερχόμενες πληροφορίες που αφορούν συναισθηματικές και κοινωνικές καταστάσεις. Η περιοχή αυτή είναι ίδια που ενεργοποιείται όταν δεχόμαστε φοβικά ερεθίσματα. Εκκρίνεται από τον υποθάλαμο στο κεντρικό νευρικό σύστημα και αποθηκεύεται στην υπόφυση. Αυτό βοηθάει να εξηγήσουμε την γρήγορη και φυσική μας ανταπόκριση στο άκουσμα ενός παιδιού που κλαίει, που ίσως συνοδεύεται με: αύξηση του καρδιακού παλμού, αύξηση της αρτηριακής πίεσης, πανικό ή δυσφορία.

Αποφύγετε να:

• Ρωτήσετε: “Τι συμβαίνει;” σπάνια θα δώσουν μια απάντηση. Ίσως να μην έχουν τη λεκτική ικανότητα ακόμα και την γνώση για να εξηγήσουν πώς αισθάνονται. Για πολλά παιδιά όμως, –

• Πείτε  “Σταμάτα να κλαις!” Ή “Μη κλαις!” Θα σκεφτεί αμέσως ότι δεν καταλαβαίνετε πώς αισθάνεται. Το κλάμα του ενδεχομένως να γίνει εντονότερο και πιο επίμονο.

Ζητώντας ή λέγοντάς του να σταματήσει, έμμεσα δηλώνετε ότι τα συναισθήματά του είναι άκυρα και ασήμαντα. Ανεξάρτητα από το πόσο ανούσιος μπορεί να σας φανεί ο λόγος που κλαίει κάποιος, η αδυναμία σας να αναγνωρίσετε πώς αισθάνεται εκείνη τη στιγμή στερεί και στους δυο την ευκαιρία να μάθετε πώς να επεξεργαστείτε την κατάσταση με πιο θετικό τρόπο.

Ο στόχος μας ως γονείς, ανεξάρτητα από το πόσο δύσκολο μπορεί να φανεί, είναι να στηρίξουμε την συναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού μας, κάτι που μπορούμε να το κάνουμε μόνο όταν το αντιμετωπίζουμε με ενσυναίσθηση και κατανόηση.

• Πολλοί θεωρούν την διάσπαση προσοχής ως το απόλυτο εργαλείο στο συναισθηματικό μας οπλοστάσιο. Δηλαδή εάν μπορούμε να αποσπάσουμε το παιδί μας από κάθε τι που το κάνει να κλαίει, μπορούμε να σταματήσουμε εντελώς το κλάμα.  Δυστυχώς, όμως, αυτός ο τρόπος οδηγεί στην αδυναμία να συνδέσουν τα παιδιά το συναίσθημα με την κατάσταση που βιώνουν και να μάθουν πώς να χειριστούν τα συναισθήματά τους.

ΠΡΟΣΟΧΗ Είναι διαφορετικές καταστάσεις εαν το παιδί τσακώνεται για ένα παιχνίδι με ένα άλλο παιδί. Το να αποσπάτε το παιδί σας με ένα δεύτερο παιχνίδι είναι αποδεχτό. Αλλά αν το παιδί σας κλαίει επειδή ζητάει π.χ. να του βάλετε τα παπούτσια, ή να αγοράσει ένα παιχνίδι , η διάσπαση της προσοχής με κάτι άλλο, είναι πιθανό να το κάνει να αντιδράσει πιο δυνατά και πιο έντονα για να ακουστεί.

Προσπαθήστε:

Την επόμενη φορά που θα βρεθείτε αντιμέτωποι με παρόμοια κατάσταση , να αφιερώσετε μια στιγμή για να βεβαιωθείτε ότι ΕΣΕΙΣ είστε ήρεμοι. Εάν είστε θυμωμένοι,  απογοητευμένοι ή έχετε άγχος, οτιδήποτε πείτε πιθανότερα θα αυξήσει τη δυσφορία του παιδιού.
Πάρτε μια ανάσα ή δύο, αναγνωρίστε το πώς αισθάνεστε, εστιάστε στο τι συμβαίνει στο σώμα σας (η καρδιά σας μπορεί να χτυπά λίγο πιο γρήγορα, το στόμα σας μπορεί να είναι σφιγμένο, μπορεί να αισθάνεστε ένταση) . Όταν τα καταφέρετε και νιώσετε ότι είστε έτοιμοι , χρησιμοποιήστε χαμηλής έντασης φωνή και δοκιμάστε εναλλακτικές λύσεις:

1. “Είμαστε ομάδα. Θα σε βοηθήσω. “
   Ακόμα κι αν το παιδί σας λέει ότι δεν θέλει τη βοήθειά σας, θέλει να αισθάνεται ότι το υποστηρίζετε όταν σας χρειάζεται.

2. “Μπορώ να καταλάβω ότι είναι δύσκολο για σένα”.
   Αυτή η απλή φράση που δηλώνει  ότι το ακούτε, το βλέπετε και το καταλαβαίνετε.

3. «Καταλαβαίνω ότι είσαι λυπημένος / απογοητευμένος / φοβισμένος / ανήσυχος / χαρούμενος και είναι εντάξει».
   Ενισχύστε την ιδέα ότι το συναίσθημα που νιώθει είναι αποδεκτό, αυτό που μας κάνει ανθρώπους.

4. “Αυτό ήταν πραγματικά στενάχωρο / απογοητευτικό “.
   Αναγνωρίζοντας το γεγονός που προκάλεσε το ξέσπασμα του παιδιού σας, το βοηθάει να δει τι πυροδότησε το συναίσθημά του και να καταλάβει τι θα κάνει στη συνέχεια.

5. “Ας σταματήσουμε. ΣΤΟΠ. “
   Η απομάκρυνσή σας από την κατάσταση βοηθά το παιδί να καταλάβει ότι μερικές φορές πρέπει να φύγει για να μπορέσει να συνεχίσει την δραστηριότητα του. Ένα παιδί  κουρασμένο ή υπερδραστήριο (στριφογυρίζει και δεν σταματά ) πρέπει να έχει χρόνο σε ένα ήσυχο, ήρεμο μέρος πριν την επανέναρξη της δραστηριότητας που διεκόπη.

6. “Σε αγαπώ. “
   Αυτό προσκαλεί μεγαλύτερη συναισθηματική σύνδεση με το παιδί σας και όχι την απομάκρυνση σας λόγω της έντασης που δημιουργήθηκε. Μπορεί να χρειάζεται μια αγκαλιά, ή να κρατήσει το χέρι σας για να αισθανθεί ότι είστε πράγματι εκεί για να το βοηθήσετε.

7.  “Θέλεις να σε βοηθήσω / να σταματήσεις / να προσπαθήσεις ξανά;”
   Πολλές φορές όταν το παιδί φωνάζει από απογοήτευση, χρειάζεται ένα από τα τρία πράγματα:
   να βοηθήσετε στην εκτέλεση του έργου,
   να σταματήσει τη συναισθηματική κατάσταση που αντιμετωπίζει ή
   να προσπαθήσει να κάνει την δραστηριότητα πάλι (π.χ. διάβασμα, άσκηση, δουλειά σπιτιού ), ενδεχομένως με βοήθεια.
   Ζητώντας του, χωρίς να του λέτε τι θα θέλατε να κάνει, το βοηθάτε να αισθάνεται σημαντικό, ισότιμο με εσάς, υπεύθυνο για ότι αποφασίσει σε μια δύσκολη κατάσταση του.

8. “Σε ακούω να κλαις, αλλά δεν ξέρω τι χρειάζεσαι. Μπορείς να με βοηθήσεις να καταλάβω; ”
   Ακόμη και αν το παιδί σας δεν μπορεί να εξηγήσει γιατί συνεχίζει να κλαίει, είναι μια ευκαιρία να εξασκηθείτε. Περιμένετε λίγο χωρίς να μιλήσετε και επανέλθετε μόλις βρείτε μια μικρή ανάπαυλα.

9. «Θυμάμαι όταν …»
   Ενώ μπορεί να φαίνεται σαν μια τεχνική διάσπασης της προσοχής, βοηθώντας το να θυμηθεί μια στιγμή που ένιωθε χαρούμενο και ήρεμο βοηθάει να προετοιμάσει την λογική του σκέψη.
   Το να προσπαθείς να μιλάς σε κάποιον που βρίσκεται σε μια πολύ έντονη συναισθηματική κατάσταση είναι σαν να διαπραγματεύεσαι με τον τοίχο. Δεν είναι διατεθειμένος να ακούσει οτιδήποτε όταν βρίσκεται εν μέσω απογοήτευσης ή θυμού ή λύπης ή εξάντλησης.

10. «Ας βρούμε μια λύση μαζί».
    Αυτό που επιδιώκουμε ως γονείς είναι να βοηθήσουμε τα παιδιά μας να αναπτύξουν δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων. Το να βρούμε μαζί του μια λύση που θα το βοηθήσει να επεξεργαστεί τα συναισθήματά του, να δει αντικειμενικά την κατάσταση και να μάθει τον τρόπο να βρίσκει πιθανές λύσεις.

11. Διατηρήστε τη σιωπή σας και ένα χώρο γεμάτο αγάπη και ασφάλεια.
    Το σημαντικότερο που έχουμε να καταφέρουμε είναι να είμαστε ένας πυλώνας ενσυναίσθησης και δύναμης για τα παιδιά, ανεξαρτήτως ηλικίας, το δικό τους καταφύγιο.