Η ατοπική δερματίτιδα αρχίζει συνήθως κατά την πρώιμη παιδική ηλικία. Η συχνότητα της κυμαίνεται μεταξύ 5 – 20% των παιδιών ηλικίας κάτω των 3 ετών.
Η βρεφική φάση αρχίζει κατά τον 3ο μήνα. Το 50% των περιπτώσεων βελτιώνεται στη προσχολική ηλικία. Το 75-80% παρουσιάζει συνήθως βελτίωση στη προεφηβική ηλικία. Η νόσος συνεχίζει δια βίου στο 10-20% των περιπτώσεων. Όταν νοσεί ο ένας γονέας, υπάρχει 56% πιθανότητα να νοσήσει και το παιδί, ενώ, όταν νοσούν και οι δύο γονείς, 81% πιθανότητα. Πιστεύεται ότι την εκδήλωση ατοπικής δερματίτιδας ευνοεί ο αποκαλούμενος «δυτικός τρόπος ζωής». Ειδικότερα, η νόσος είναι συχνότερη στις οικονομικά εύρωστες τάξεις, με καλό σύστημα υγείας, αυξημένη χρήση αντιβιοτικών, σωστή εφαρμογή του προγράμματος εμβολιασμών και μειωμένη έκθεση των παιδιών σε λοιμώξεις.
Σήμερα είναι γενικά παραδεκτό ότι υπάρχουν τουλάχιστον δύο μορφές της νόσου: η μία μορφή, που αποκαλείται εξωγενής ατοπική δερματίτιδα σχετίζεται με ευαισθητοποίηση προς ουσίες του περιβάλλοντος που ονομάζονται αλλεργιογόνα και προσβάλλει το 70-80% των ασθενών(κυρίως βρέφη και παιδιά). Στην άλλη μορφή, που αποκαλείται ενδογενής ατοπική δερματίτιδα (ηλικία έναρξης άνω των 20 ετών), δεν είναι δυνατή η συσχέτιση της νόσου με συγκεκριμένους περιβαλλοντικούς παράγοντες.
Οι σημαντικότερες ουσίες και παράγοντες που σχετίζονται με την ατοπική δερματίτιδα είναι οι παρακάτω:
1) Εισπνεόμενα αλλεργιογόνα: σκόνη σπιτιού, άκαρι σκόνης σπιτιού, γύρη, χνούδι ζώων(γά τα, σκύλος), υφομύκητες (μούχλα)
2) Τροφές: γάλα, ασπράδια αυγών , φιστίκια, σόγια, ξηροί καρποί, ψάρια, θαλασσινά, σιτάρι, συντηρητικά τροφών όπως το Ε211 (βενζοϊκό οξύ)
3) Ερεθιστικά: μαλλί, ισχυρά σαπούνια, αρώματα, καλλυντικά, απορρυπαντικά, οινόπνευμα, πολύωρα ζεστά λουτρά, υψηλή θερμοκρασία, χαμηλή υγρασία, απότομη αλλαγή της θερμοκρασίας του δέρματος ή του περιβάλλοντος
Ο αλλεργιολογικός έλεγχος: ολική IgE, RAST, skin prick tests, atopy patch tests μπορεί να αποκαλύψει την ευαισθησία σε ορισμένα αλλεργιογόνα (τροφικά, ακάρεα, οικιακή σκόνη, γύρη, τρίχωμα κατοικίδιων ζώων και μούχλα). Ένα σημαντικό ποσοστό(περίπου 30%) των παιδιών με ατοπική δερματίτιδα έχουν τροφική αλλεργία/δυσανεξία. Άρα η δίαιτα παίζει καθοριστικό ρόλο στην πορεία της νόσου, όταν έχει γίνει συγκεκριμένη διάγνωση τροφικής αλλεργίας.
Στην πράξη, εξετάζομε την πιθανότητα τροφικής αλλεργίας στις παρακάτω συγκεκριμένες περιπτώσεις:
► Σε περίπτωση πεπτικών διαταραχών ή προβλημάτων ανάπτυξης.
► Όταν οι συνηθισμένες θεραπείες δεν είναι αποτελεσματικές.
