Πως μπορούμε να διαγνώσουμε ένα πιθανό πρόωρο τοκετό από το πρώτο τρίμηνο;
Πρόωρος θεωρειται ενας τοκετος οταν συμβαινει πριν απο την συμπλήρωση της 37η εβδ κύησης.
Συμφωνως με την καταταξη προωροτητος που εχει δωθει απο τον Παγκοσμιο Οργανισμο Υγείας εχουμε:
* Μετρίου Βαθμου Προωρότητα: απο 32 εβδ – 37 εβδ
** Υψηλού βαθμου Προωροτητα: απο 28 εβδ – 31 εβδ
*** Ακραία Προωρότητα: κατω απο 28 εβδ.
Ο προωρος τοκετός συνοδεύεται με διαφορα προβλήματα στο νεογνό, η σοβαρότητα των οποιων εξαρταται άμεσα απο τον βαθμο προωροτητας.
Και αυτο εξηγειται απο το γεγονός οτι πολλα απο τα συστηματα ή λειτουργίες του εμβρύου ολοκληρωνονται την 36η με 37η εβδ της κυήσεως. Επομένως όσο πιο προωρα αυτο γεννηθει τόσο μεγαλητερη ειναι η πιθανοτητα κάποια απο τα συστηματα ή τις λειτουργίες του να μην εχουν πλήρως ολοκληρωθεί.
Ετσι ανάλογα με το ποσο προωρα θα γεννηθει ενα μωρό μπορει να παρουσιάσει:
– Θάνατο. Το ποσοστο αυξανει οσο νωριτερα γεννιεται απο τις 28 εβδομάδες
– Αναπνευστικά / καρδιολογικα προβλήματα
– Προβλήματα σιτισης
– Υπογλυκαιμικες κρίσεις
– Αναιμία
– Ικτερο
– Εγκεφαλικες Αιμορραγίες και Εγκεφαλικη Παραλύση
– Λοιμώξεις
– Προβλήματα Ορασης / Ακοής
– Νευρολογικες παθήσεις
– Καθυστεριμενη αναπτυξης σωματικής και πνευματικης
Παράγοντες Πρόωρου τοκετού:
1. Φυλή (Αφρικανικη, Φιλιπινες), Ηλικια
2. Προηγούμενος προωρος τοκετος ή αποβολη 2ου τριμηνου
3. Μικρό μηκος τραχηλου ή εκτομη τμηματος αυτου
4. Ανωμαλίες της μητρας
5. Παχυσαρκία
6. Προεκλαψία / Τοξιναιμια της κύησης
7, Πολύδυμη Κύηση
8. Καπνισμα / Αλκοολ
9. Σακχαρωδης Διαβήτης
10. Μεγάλη αυξηση ή μειωση του αμνιακου υγρού (Υδραμνιο/ Ολιγο-Υδραμνιο)
11. Φλεγμονες του κολπου / τραχήλου
12. Τραυματισμοί στην κοιλιακη χωρα ή στην πύελο
13. Προωρες συσπασεις μητρας μετα απο αιμορραγια ή ρηξη του αμνιακου σακκου.
14. Υπολειπόμενη ενδομητρια αναπτυξη του εμβρύου
Πως μπορουμε να διαγνωσουμε εγκαιρα την πιθανότητα ενος προωρου τοκετου ακομη και απο το 1ο τριμηνο.
Μεχρι προτινος ο έλεγχος για πιθανοτητα προωρου τοκετου βασιζοταν σε μετρηση του μήκους του τραχήλου στις 24 εβδ. Μηκος τραχήλου μικρότερο απο 1,5 εκ σχετίζεται με το 100% των προωρων τοκετων πριν τις 26 εβδ, με το 80% στις 30 εβδ και με το 60% στις 32 εβδ. Αντιθέτως μηκος τραχήλου μεγαλυτερο των 3 εκ στις 24 εβδ. απομακρύνει το ενδεχόμενο προωρου τοκετου κατα 90%.
Ενας αλλος τροπος ειναι να μετρήσουμε την Fetal Fibronectin (FFN) στο κολπικα υγρα την 22η εβδ κυησης. Εαν η τιμή της ειναι μεγαλυτερη απο 50 ng/ml ο κινδυνος για προωρο τοκετο μπορει να ειναι αυξημενος εως και 40%.
Και οι δυο ανωτερω μεθοδοι ομως αφορουν το 2ο τριμηνο της κυησεως και πιθανως ο χρονος και τα μεσα που εχουμε για να αντιμετωπισουμε ενα επικειμενο προωρο τοκετο τις επομενες εβδομαδες να μην ειναι αρκετα.
Σημερα υπάρχουν επιπλεον μεθοδοι που μπορουν να προβλεψουν σε μεγαλο ποσοστο την πιθανοτητα προωρου τοκετου απο το 1ο κιολας τριμηνο της εγκυμοσυνης.
ADAM12 (A Disintegrin and Metalloprotease) και PAPP-A (Pregnancy-associated plasma protein A) ειναι και οι δυο πρωτεϊνες προερχόμενες απο τον πλακουντα με πρωτεολυτικη δραση. Χαμηλα επιπεδα αυτων των πρωτεϊνων στο πλασμα της μητερας κατα την διαρκεια του 1ου τριμηνου μπορει να σημαινουν δυσλειτουργία του πλακουντα η οποια με την σειρα της αργοτερα μπορει να οδηγησει σε προωρο τοκετο.
Επιπροσθετως η Uterine Artery flow Doppler ( μετρηση ροης αιματος στην μητριαια αρτηρια με την μεθοδο Doppler) στο 1ο τριμηνο μπορει εαν δειχνει αυξημενες αντιστασεις να εχει σχεση με την ποιοτητα εμφυτευσης του εμβρύου (προβληματικη διεισδυση της τροφοβλαστης) κατι που συνδεεται με συνδρομα δυσλειτουργιας του πλακουντα όπως προ-εκλαμψια και υπολειπόμενη ενδομήτρια αναπτυξη του εμβρύου (IUGR) αργοτερα.
O συνδυασμος των ανωτερω εξετασεων με καποια χαρακτηριστικα της εγκύου (CRL, Βάρος, υψος, ηλικια, Φυλή και ο αριθμος των γεννησεων της), μπορουν να προβλεψουν προωρο τοκετο σε ποσοστα που κυμαινονται απο 58-62% για προωρο τοκετο πριν τις 34 εβδ και σε ποσοστα απο 42- 50% για προωρο τοκετο πριν τις 37 εβδ. (1), (2)
Τέλος η μέτριση του μηκους τραχήλου με διακολπικο υπερηχο μεταξυ της 11ης και 14ης εβδ κυήσεως σε συνδιασμο με καποια χαρακτηριστικα της εγκύου (CRL, Βάρος, υψος, ηλικια, Φυλή και ο αριθμος των γεννησεων της), μπορουν να προβλέψουν προωρο τοκετο σε ποσοστο 55%. (3)
Βιβλιογραφία:
1. Association of first-trimester pregnancy-associated plasma protein A levels and idiopathic preterm delivery: A population-based screening study
2. First-Trimester Prediction of Preterm Birth Using ADAM12, PAPP-A, Uterine Artery Doppler and Maternal Characteristics
3. First-trimester screening for spontaneous preterm delivery with maternal characteristics and cervical length.
