Ο σίδηρος είναι ένα βασικό μέταλλο που απαιτείται για την ανθρώπινη ζωή. Ο σίδηρος βρίσκεται στα ερυθρά αιμοσφαίρια του σώματος, τα οποία μεταφέρουν το οξυγόνο μέσω του αίματος σε κάθε κύτταρο του σώματος.
Ο σίδηρος συμμετέχει επίσης στην παραγωγή της τριφωσφορικής αδενοσίνης (ATP), τη πηγή ενέργειας του σώματος. Περίσσεια σιδήρου αποθηκεύεται στο ήπαρ, στο μυελό των οστών, στη σπλήνα, και στους μυς.
Η ανεπάρκεια σιδήρου μπορεί να οδηγήσει σε αναιμία. Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα της αναιμίας είναι η αδυναμία και η κόπωση. Ένας λόγος που οι άνθρωποι οι οποίοι παρουσιάζουν έλλειψη σιδήρου κουράζονται εύκολα είναι επειδή τα κύτταρά τους δεν παίρνουν αρκετό οξυγόνο. Οι έγκυες γυναίκες, οι νεαρές γυναίκες κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής ηλικίας τους, και τα παιδιά τείνουν να είναι σε μεγαλύτερο κίνδυνο για ανεπάρκεια σιδήρου. Η αναιμία μπορεί να είναι ήπια, μέτρια ή σοβαρή. Μπορεί να προκληθεί από απώλεια αίματος, όπως από αιμορραγία έλκους, από εμμηνόρροια, από σοβαρό τραύμα, από χειρουργική επέμβαση ή από έναν κακοήθη όγκο. Μπορεί επίσης να προκληθεί από μια διατροφή φτωχή σε σίδηρο, μη λαμβάνοντας αρκετό σίδηρο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και της ταχείας ανάπτυξης που λαμβάνει χώρα κατά τη βρεφική ηλικία, την παιδική ηλικία και την εφηβεία.
Από την άλλη πλευρά, ο υπερβολικός σίδηρος στον οργανισμό μπορεί να οδηγήσει σε μια κατάσταση γνωστή ως αιμοχρωμάτωση, η οποία μπορεί να προκαλέσει διαβήτη, ηπατική βλάβη, και τον αποχρωματισμό του δέρματος. Σε αντίθεση με άλλες θρεπτικές ουσίες, η περίσσεια σιδήρου δεν μπορεί να αποβληθεί από το ανθρώπινο σώμα. Για το λόγο αυτό, δεν πρέπει να παίρνετε συμπληρώματα σιδήρου χωρίς να ρωτήσετε το γιατρό σας εάν χρειάζεστε επιπλέον σίδηρο.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), η ανεπάρκεια σιδήρου είναι η νούμερο ένα διατροφική διαταραχή στον κόσμο. Έως και το 80% του παγκόσμιου πληθυσμού μπορεί να έχει ανεπάρκεια σιδήρου, και το 30% αυτών μπορεί να έχουν σιδηροπενική αναιμία.
Αναιμία
Η πιο σημαντική χρήση των συμπληρωμάτων σιδήρου είναι για τη θεραπεία της ανεπάρκειας σιδήρου στην αναιμία μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από χαμηλά επίπεδα σιδήρου στο αίμα. Ο σίδηρος είναι σημαντικός επειδή είναι ένα βασικό συστατικό της αιμοσφαιρίνης, το οποίο μεταφέρει οξυγόνο σε όλο το σώμα. Η αναιμία μπορεί να προκληθεί από πολλούς λόγους, συμπεριλαμβανομένης της απώλειας αίματος κατά τη διάρκεια βαριάς εμμηνόρροιας, της εγκυμοσύνης, τη δωρεά αίματος, την αιμορραγία από έλκη, τη χρόνια καρδιακή ανεπάρκεια, καιτ η χειρουργική επέμβαση (πριν και μετά). Υπάρχει επίσης ένας τύπος αναιμίας που ονομάζεται αναιμία της χρόνιας νόσου, η οποία μπορεί να εμφανιστεί σε άτομα με χρόνια νεφρική ανεπάρκεια και σε εκείνους που υποβάλλονται σε χημειοθεραπεία. Η θεραπεία για την αναιμία θα πρέπει να κατευθύνεται από το γιατρό σας. Εάν αισθάνεστε κουρασμένοι και υποψιάζεστε ότι μπορεί να έχετε αναιμία, είναι σημαντικό να δείτε το γιατρό σας για να πάρετε μια διάγνωση.
Ικανότητα για άσκηση
Μερικές μελέτες προτείνουν ότι η έλλειψη σιδήρου, ακόμη και σε επίπεδα πολύ χαμηλά για να προκαλέσει αναιμία, μπορεί να οδηγήσει σε έλλειψη ενέργειας. Μερικές μελέτες έχουν δείξει ότι η λήψη συμπληρωμάτων σιδήρου βελτιώνουν την αθλητική απόδοση σε όσους είχαν ελαφρώς χαμηλά επίπεδα σιδήρου.
Βήχας που σχετίζεται με τη χρήση αναστολέων ΜΕΑ
Μία παρενέργεια της λήψης αναστολέων ΜΕΑ( μετατρεπτικό ένζυμο της αγγειοτενσίνης ) για τη θεραπεία της υψηλής αρτηριακής πίεσης και της καρδιακής ανεπάρκειας είναι ένας ενοχλητικός ξηρός βήχας. Ο βήχας οδηγεί κάποιους ανθρώπους να σταματήσουν να παίρνουν τα φάρμακά τους. Μια προκαταρκτική κλινική μελέτη έδειξε ότι τα συμπληρώματα σιδήρου μπορεί να απαλύνουν ακόμα και την πρόληψη του βήχα που σχετίζεται με αναστολείς του ΜΕΑ, συμπεριλαμβανομένης της εναλαπρίλης (Ednyt, Innovace, Vasotec), καπτοπρίλη (Ecopace, Kaplon, Tensopril, Acepril, Capoten), και λισινοπρίλη (Carace, Prinivil, Zestril). Ωστόσο, τα στοιχεία είναι πολύ πρόωρα για να γνωρίζουμε εάν παίρνετε σίδηρο με αναστολείς ΜΕΑ για τη μείωση του ξηρού βήχα είναι ασφαλή ή αποτελεσματικά.
Πλέον, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η λήψη αναστολέων ΜΕΑ ταυτόχρονα με τη λήψη σιδήρου μπορεί να μειώσει την απορρόφησή του από τον οργανισμό. Εάν χρησιμοποιούνται μαζί, τα δύο θα πρέπει να λαμβάνονται με διαφορά τουλάχιστον 2 ωρών. Επίσης, ο σίδηρος σχετίζεται με κίνδυνο για καρδιακές παθήσεις. Για το λόγο αυτό, δεν πρέπει να πάρετε σίδηρο για την καταπολέμηση ενός αναστολέα ΜΕΑ που σχετίζεται με βήχα χωρίς τη συγκατάθεση και την επίβλεψη του γιατρού σας.
Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής – Υπερκινητικότητας (ADHD)
Τα συμπτώματα της ανεπάρκειας σιδήρου, συμπεριλαμβανομένης της μειωμένης προσοχής, της διέγερση, και της κοινωνικής ανταπόκρισης, είναι παρόμοια με τα συμπτώματα της ADHD (ΔΕΠ-Υ). Αυτό έχει οδηγήσει τους ερευνητές να ερευνούν αν τα συμπληρώματα σιδήρου μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά με ΔΕΠ-Υ που έχουν έλλειψη σιδήρου. Τα προκαταρκτικά στοιχεία δείχνουν τα συμπληρώματα σιδήρου μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά που έχουν χαμηλά επίπεδα σιδήρου. Ωστόσο, επιπλέον σίδηρος μπορεί να είναι τοξικός σε παιδιά με φυσιολογικά επίπεδα. ΔΕΝ δίνουμε συμπληρώματα σιδήρου σε ένα παιδί χωρίς επίβλεψη γιατρού.
Η έλλειψη σιδήρου σε βρέφη και παιδιά
Η έλλειψη σιδήρου είναι ένα σημαντικό πρόβλημα δημόσιας υγείας σε βρέφη και μικρά παιδιά, επειδή το σώμα τους χρειάζεται σίδηρο για να μεγαλώσουν και να αναπτυχθούν. Οι μελέτες σε ζώα συνδέουν έλλειψη σιδήρου με ψυχικά προβλήματα. Οι γιατροί συστήνουν μερικές φορές τα συμπληρώματα σιδήρου. Δεν δίνουμε συμπληρώματα σιδήρου σε βρέφη ή παιδιά κάτω των 18 ετών χωρίς την επίβλεψη του γιατρού.
Διατροφικές πηγές σιδήρου
Υπάρχουν 2 τύποι σιδήρου που μπορείτε να πάρετε από τα τρόφιμα: αιμικού και μη αιμικού. Ο αιμικός σίδηρος απορροφάται πιο εύκολα από τον οργανισμό. Οι καλύτερες διατροφικές πηγές αιμικού σιδήρου είναι το άπαχο κόκκινο κρέας, τα πουλερικά, τα ψάρια, τα οστρακοειδή (ιδιαίτερα τα στρείδια), το συκώτι και άλλα εντόσθια.
Πηγές του μη αιμικού σιδήρου περιλαμβάνουν τα ξερά φασόλια και τα μπιζέλια, τα όσπρια, οι ξηροί καρποί και οι σπόροι, τα δημητριακά ολικής αλέσεως, η σκούρα μελάσα, και τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά. Μερικές θρεπτικές ουσίες βοηθούν το σώμα να απορροφήσει καλύτερα αυτό το είδος του σιδήρου. Για παράδειγμα, η βιταμίνη C βοηθά την απορρόφηση του μη αιμικού σιδήρου, ενώ το ασβέστιο (συμπεριλαμβανομένων όλων των γαλακτοκομικών προϊόντων), το πίτουρο, το τσάι, και τα μη μεταποιημένα προϊόντα ολικής άλεσης εμποδίζουν την απορρόφησή της.
Πόσο σίδηρο χρειαζόμαστε
Οι συστάσεις για το σίδηρο (DRI) που αναπτύχθηκαν από το Institute of Medicine of the National Academy of Sciences.
Τα βρέφη και τα παιδιά (κάτω των 18 ετών)
ΔΕΝ δίνουμε συμπληρώματα σιδήρου σε βρέφη ή παιδιά κάτω των 18 ετών χωρίς την επίβλεψη του γιατρού.
Τα μωρά που θηλάζουν απορροφούν εύκολα το σίδηρο στο μητρικό γάλα. Η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής (ΑΑΡ), συνιστά ότι τα βρέφη πρέπει να θηλάζουν αποκλειστικά για τους πρώτους 6 μήνες της ζωής. Μετά τους 6 μήνες θα πρέπει να εισαχθούν σταδιακά στερεά τρόφιμα με σίδηρο, ενώ εξακολουθούν να θηλάζουν. Βρέφη που έχουν απογαλακτιστεί από το μητρικό γάλα πριν από την ηλικία των 12 μηνών πρέπει να λαμβάνουν βρεφικό γάλα ενισχυμένο με σίδηρο.
Σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας η ημερήσια πρόσληψη πρέπει να είναι:
Παιδιά 9-13: 8 mg/ημέρα
Αγόρια 14-18: 11 mg/ημέρα
Κορίτσια 14-18: 15 mg/ημέρα
Άντρες >18: 8 mg/ημέρα
Γυναίκες 19-50: 18 mg/ημέρα
Γυναίκες >50: 8 mg/ημέρα
Γυναίκες σε εγκυμοσύνη: 27 mg/ημέρα
Γυναίκες σε γαλουχία: 9 mg/ημέρα
