Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΩΣ ΟΝΤΟΤΗΤΑ
Η μητρική μορφή πρέπει να παρέχει κάποια βασική σταθερότητα, ομαλότητα, αξιοπιστία, και συνεπή υποστήριξη για να μπορέσει το βρέφος να νιώσει αρκετά ασφαλές, ώστε να ριψοκινδυνεύσει να απομακρυνθεί για να εξερευνήσει το περιβάλλον του μακριά της και να αρχίσει να αντιμετωπίζει την αλλαγή, τα πράγματα που είναι καινούρια και μη οικεία. Αν δεν παρέχεται αυτή η ασφαλής συνθήκη το άτομο αποστερημένο από τη σιγουριά που χρειάζεται προσκολλάται στο αρχικό μητρικό πρόσωπο ή σε κάποιο υποκατάστατο που του προσφέρει την τάξη και την ομαλότητα που θα έπρεπε να του είχε προσφέρει η μητέρα. Αυτό συμβαίνει με τη μορφή αποκτημάτων, ψυχαναγκαστικών δραστηριοτήτων καθημερινών πράξεων, επαναλαμβανόμενων φαντασιώσεων ή άκαμπτων μορφών σκέψης και πεποιθήσεων που πρέπει να προστατευτούν ώστε να μην τα διορθώσει η εξωτερική πραγματικότητα από φόβο μήπως αλλάξουν και χαθούν. Έτσι η εξέλιξη του ατόμου καθηλώνεται αναπόφευκτα.
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ
Δομή.
Αμοιβαία παραδοχή και κατανόηση.
Σαφή σύνορα ανάμεσα στις γενιές χάρη στα οποία τα παιδιά δεν μπορούν να διαταράξουν το γονεϊκό συνασπισμό δημιουργώντας τα ίδια ισχυρότερους συνασπισμούς γονέα-παιδιού.
Ισχυρός ισοδύναμος γονεϊκός συνασπισμός αλλά ζητείται η γνώμη των παιδιών και οι αποφάσεις παίρνονται με διαπραγματεύσεις.
Σαφής ιεραρχία με αμοιβαίο σεβασμό. Γονεϊκή συνεργασία στο θέμα της εξουσίας.
Όρια.
Ξεκάθαρα όρια μεταξύ των μελών της οικογένειας: ποιός μπορεί να συμμετέχει σε ορισμένα είδη συναλλαγής και ανταλλαγής πληροφοριών και ποιος δεν μπορεί..
Το όριο μιας οικογένειας αφορά περισσότερο τις διακρίσεις ανάμεσα στον ιδιαίτερο βαθμό με τον οποίο τα μέλη της οικογένειας μοιράζονται εμπειρίες και πληροφορίες σε σύγκριση με τους απέξω καθώς και με κάποια επικέντρωση κίνησης ή επικοινωνίας μέσα στο χώρο. Αποτελεί έννοια δυναμική παρά στατική καθώς καθορίζει τις διαφορές στη δομή, τη λειτουργία, τη συμπεριφορά μεταξύ γονέων και παιδιών και των γονέων μεταξύ τους.
Συμμαχίες.
Εξετάζουν το σχήμα των σχέσεων μέσα στην οικογένεια και το είδος και την ποιότητα των συγκεκριμένων σχέσεων, όπως οι σχέσεις μεταξύ των γονέων και μεταξύ γονέα και παιδιού.
Το σχήμα των συμμαχιών μιας οικογένειας μπορεί να περιέχει σοβαρά μειονεκτήματα όπως: έντονους διαχωρισμούς ρόλων, τη δημιουργία αποδιοπομπαίων τράγων καθώς και τριγώνων ή την απομόνωση όλων των μελών της οικογένειας, συνθήκη που κάνει ανέφικτη τη συνεργασία μεταξύ των γονέων.
Διαφοροποίηση.
Ατομικότητα και αίσθηση ξεχωριστής υπόστασης.
Εδραιωμένη αίσθηση ταυτότητας και διαφοράς, ώστε τα άτομα μπορεί να κινούνται εναλλακτικά ανάμεσα στην έντονη οικειότητα και στην απόσταση της ξεχωριστής υπόστασης. Μεγάλη ατομική υπευθυνότητα.
Υπερκερασμός της διαφοράς, η οποία λειτουργεί παρέχοντας ένα στοιχείο ισορροπίας στη σχέση καθώς αυτό που λείπει από τον έναν το έχει ο άλλος και αντίστροφα.
Οικογενειακή επάρκεια.
Διαχείριση των συγκρούσεων. Αν οι συγκρούσεις αγνοούνται, μετατίθενται ή κυριαρχούν στην οικογενειακή ζωή, ή αν η οικογένεια δεν μπορεί να αναγνωρίσει τα προβλήματα ή να επιχειρήσει την επίλυσή τους, το επίπεδο της λειτουργίας θα είναι κατά πάσα πιθανότητα χαμηλό.
Προσδοκίες ανάλογες των δυνατοτήτων του παιδιού. Όταν οι γονείς έχουν σαφώς ακατάλληλες ή συγκεχυμένες προσδοκίες από τα παιδιά τους ή δεν παρέχουν τα κατάλληλα κίνητρα για την εξέλιξή τους,.
Εύκαμπτος έλεγχος, με διαπραγματεύσεις, στο πλαίσιο της βασικής ιεραρχίας γονέα- παιδιού σε αντίθεση με τον αυστηρό και άκαμπτο έλεγχο και τους απαράβατους κανόνες.
Όταν ο έλεγχος της συμπεριφοράς των παιδιών είναι αλλοπρόσαλλος ή άκαμπτος, αποδιοργανώνεται η οικογενειακή λειτουργία.
Επικοινωνία.
Ανοιχτή, σαφής, άμεση, ειλικρινής, ζωντανή και αυθόρμητη, σε αντίθεση με σύγχυση ,υπεκφυγή και περιορισμό.
Λεκτική και μη λεκτική συναλλαγή, όπως η έκφραση και λήψη μηνυμάτων, όχι αποσπασματικά ή αποδιοργανωμένα.
Συζητούν και ακούν ο ένας τον άλλο.
Μοναδικότητα και διαφορά ενθαρρύνονται και εκτιμώνται,όπως ζωτικότητα, ισχυροί χαρακτήρες σε αντίθεση με τους άχρωμους, στερεότυπους υποταγμένους χαρακτήρες.
Σχέση.
Προσεταιριστική και όχι εναντιωματική.
Εμπιστοσύνη, προσδοκία θετικής απάντησης σε θετική προσέγγιση.
Ζεστός, γεμάτος φροντίδα αμοιβαίος σεβασμός και υπευθυνότητα
Αμφιθυμικά συναισθήματα.
Αποδεκτά ως φυσιολογικά. Οι δύο πλευρές συμπεριλαμβάνονται και ενσωματώνονται.
Γάμος.
Αμοιβαία ικανοποιητικοί συμπληρωματικοί συζυγικοί ρόλοι. Επίσης, η σεξουαλικότητα αμοιβαία ικανοποιητική.
Αίσθηση της πραγματικότητας.
Η εικόνα του εαυτού και της οικογένειας συμβαδίζει με την πραγματικότητα.
Συναίσθημα.
Ζεστασιά, ευχαρίστηση, χιούμορ, πνεύμα, τρυφερότητα, συναισθηματική προβλητική ταυτοποίηση. Σε αντίθεση με χαώδη ατμόσφαιρα με διεστραμμένες επιθετικές, υποτιμητικές ή υπερβολικά εξαρτημένες σχέσεις και συναισθήματα που εμπεριέχονται σε μη λεκτικά μηνύματα.
Σχέσεις με το περιβάλλον / Στεγανότητα.
Η ικανότητα της οικογένειας να δημιουργεί δεσμούς με τον έξω κόσμο, να δέχεται νέες ιδέες και να ανταποκρίνεται σ’ αυτές.
Όταν μια οικογένεια είναι ξεκομμένη, απομονωμένη ή που απειλείται από την επαφή με τον έξω κόσμο ή αντίθετα που δεν έχει σαφή οικογενειακή ταυτότητα, είναι πιθανό να έχει σοβαρά προβλήματα στην αντιμετώπιση των οικογενειακών δυσκολιών.
Ικανότητα της οικογένειας να συναλλάσσεται με την ευρύτερη κοινότητα και να δέχεται βοήθεια απ’ αυτήν, όπως να χρησιμοποιήσει τη φροντίδα των ειδικών και τις άλλες πηγές βοήθειας που προσφέρει η κοινότητα.
Στάση προς την αλλαγή και την απώλεια.
Ικανότητα προσαρμογής στη ροή των συνεχώς μεταβαλλόμενων εμπειριών και στις προκλήσεις της εξελικτικής διεργασίας μέσα από μία συνεχή αλλαγή των εσωτερικών προτύπων ή της γνώσης ώστε να ενσωματωθούν οι νέες πληροφορίες.
Αλλαγή, ανάπτυξη, αποχωρισμός και θάνατος αποδεκτά με ρεαλιστικό τρόπο. Οι απώλειες αντιμετωπίζονται όταν υπάρχει ισχυρός γονεϊκός συνασπισμός, ισχυρές και ποικίλες σχέσεις έξω από την οικογένεια.
Υψηλά επίπεδα πρωτοβουλίας σε αντίθεση με την παθητικότητα
