Θερμοπληξία: Συμπτώματα Πρόληψη και πρώτες βοήθειες
Οι υψηλές θερμοκρασίες και οι καύσωνες απειλούν την υγεία του πληθυσμού ειδικά των ειδικών ομάδων (ηλικιωμένοι, χρονίως πάσχοντες, βρέφη), μα και των υγιών ενηλίκων.
Ορισμός
Η θερμοπληξία είναι η πλέον σοβαρή ασθένεια που προκαλείται στον άνθρωπο λόγω υψηλής θερμοκρασίας. Συμβαίνει όταν το σώμα μας δεν μπορεί πλέον να ελέγχει τη θερμοκρασία του αποβάλλοντας την περίσσεια θερμότητας. Η θερμοκρασία του σώματος αυξάνεται τότε γρήγορα και οι μηχανισμοί εφίδρωσης αποτυγχάνουν.
Η κλασική θερμοπληξία προσβάλλει κυρίως ηλικιωμένους με υποκείμενες χρόνιες παθήσεις ενώ η θερμοπληξία ασκήσεως νέους υγιείς ενήλικους που ασκούνται υπερβολικά έντονα σε περιόδους αυξημένης θερμοκρασίας και υγγρασίας
Όταν ο οργανισμός βρεθεί σε αυτή την κατάσταση, η θερμοκρασία του σώματος μπορεί να ανέλθει στους 41 βαθμούς Κελσίου ή ψηλότερα, σε 10 έως 15 λεπτά με συνοδό δυσλειτουργία του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος σε έδαφος μεγάλου φορτίου θερμότητας περιβάλλοντος που δεν μπορεί να αποβληθεί από το σώμα. Η θερμοπληξία μπορεί να προκαλέσει θάνατο ή μόνιμες αναπηρίες εάν δεν παρασχεθεί άμεσα, επείγουσα ιατρική περίθαλψη.
Κλινική εικόνα
Τα προειδοποιητικά σημεία που συνοδεύουν τη θερμοπληξία περιλαμβάνουν τα εξής:Αύξηση σε πολύ ψηλά επίπεδα της θερμοκρασίας του σώματος, άνω των 39,5-40 βαθμών Κελσίου, το δέρμα γίνεται κόκκινο(αγγειοδιαστολή,flushing), ζεστό και ξηρό λόγω του ότι δεν υπάρχει πλέον εφίδρωση, ο καρδιακός παλμός είναι γρήγορος και έντονος.
Τα συμπτώματα που μπορεί να υπάρχουν είναι ρυθμικός πονοκέφαλος,ταχύπνοια, ζάλη, ναυτία,έμετοι, σύγχυση, απώλεια συνείδησης και συγκοπή (λιποθυμία).
Πρώιμη Αντιμετώπιση/Πρώτες Βοήθειες
Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τι πρέπει να κάνουμε εάν αντιληφθούμε ότι κάποιος παρουσιάζει ένα ή περισσότερα προειδοποιητικά σημεία της θερμοπληξίας. Η έγκαιρη αναγνώριση της θερμοπληξίας μπορεί να σώσει τη ζωή του ασθενούς.
Σε περίπτωση που αντιληφθούμε ότι κάποιος παρουσιάζει προειδοποιητικά σημεία θερμοπληξίας μπορούμε να κάνουμε τα ακόλουθα ενώ παράλληλα εμείς ή κάποιος άλλος πρέπει να καλέσουμε ιατρική βοήθεια μιας και η αντιμετώπιση της θερμοπληξίας είναι μόνον νοσοκομειακή με θνητότητα παρολαυτά 21-63% λόγω πολυοργανικής ανεπάρκειας,πνευμονικής αιμορραγίας,ARDS,DIC,Πνευμονικού Οιδήματος,επιπλοκών από το Κ.Ν.Σ.
1. Μεταφορά του θύματος σε σκιερό μέρος, μείωση της θερμοκρασίας του ασθενούς με οποιοδήποτε τρόπο όπως για παράδειγμα διαβρέχοντάς τον με χλιαρό νερό ή κάνοντας του με αυτό μπάνιο ή ντους
2. Βοηθούν επιπλέον οι κρύες κομπρέσες, παγοκύστες σε βουβώνες/μασχάλες ή το σφουγγάρι με κρύο νερό και η χρήση ανεμιστήρα. Χρειάζεται επίσης παρακολούθηση με μετρήσεις της θερμοκρασίας του σώματος μέχρι αυτή να κατέβει κάτω από 38,5 βαθμούς Κελσίου
3. Εάν η ιατρική βοήθεια που πρέπει αναζητηθεί και να παρασχεθεί το ταχύτερο δυνατόν, αργεί να έρθει, είναι καλό να ζητηθούν οδηγίες, από τους γιατρούς του τμήματος επειγόντων περιστατικών ή από άλλους γιατρούς
Η γνώση των βασικών αυτών στοιχείων μπορεί να είναι ωφέλιμη όχι μόνο για μας και την οικογένεια μας αλλά και για συνανθρώπους μας που θα είμαστε σε θέση να βοηθήσουμε εάν βρεθούν στον κίνδυνο της θερμοπληξίας.
Μέτρα πρόληψης της θερμοπληξίας
Η λήψη άφθονων υγρών, η προστασία από τον ήλιο, η παραμονή σε σκιερό μέρος, η κατάλληλη ενδυμασία, η χρήση αντηλιακών κρεμών, η παρακολούθηση ηλικιωμένων και άλλων που ανήκουν στις ευάλωτες ομάδες, ο καλός προγραμματισμός των δραστηριοτήτων, τα κλιματιστικά συστήματα, μπορούν μεταξύ άλλων να συμβάλουν αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση της απειλής των υψηλών θερμοκρασιών.
Οι ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού περιλαμβάνουν βρέφη και παιδιά μέχρι 4 ετών, άτομα 65 ετών και άνω, παχύσαρκους,ασθενείς με ψυχιατρικό/νευρολογικό ιστορικό(π.χ άνοια) και άτομα που έχουν κάποια σοβαρή πάθηση ή που παίρνουν ορισμένα φάρμακα.
Τα φάρμακα που μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο θερμοπληξίας περιλαμβάνουν ψυχοτρόπα φάρμακα όπως αλοπεριδόλη και χλωροπρομαζίνη, φάρμακα κατά της νόσου Πάρκινσον (μειώνουν την εφίδρωση) και ηρεμιστικά όπως οι φαινοθειαζίνες και οι βουτυροφαινόνες.
Άλλοι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο θερμοπληξίας είναι ο πυρετός, οι καρδιοπάθειες, οι ψυχικές παθήσεις, νοσήματα του κυκλοφορικού, τα ηλιακά εγκαύματα και το αλκοόλ.
