Κολχικίνη και COVID-19

Γίνεται λόγος τελευταία κατά πόσο η κολχικίνη μπορεί ν’ αναχαιτίσει τον καταρράκτη της φλεγμονής χορηγούμενη στην πρώιμη φάση της λοίμωξης από COVID-19.

H κολχικίνη είναι ένα γνωστό αντιφλεγμονώδες φάρμακο (δεν ανήκει στην κατηγορία των μη στεροειδών) που χρησιμοποιείται τώρα και αρκετό καιρό σε φλεγμονώδη νοσήματα όπως περικαρδίτιδα, κρυσταλλογενείς αρθροπάθειες, σαρκοειδική αρθροπάθεια, μεσογειακός πυρετός, νόσος Αδαμαντιάδη – Behnet, δερματική αγγειίτιδα κλπ.

Δρα αναστέλλοντας τον πολυμερισμό των μικροσωληναρίων μέσω σύνδεσης με την τουμπουλίνη, η οποία είναι υπομονάδα  των κυτταρικών μικροσωληνίσκων. Η παρουσία της τουμπουλίνης είναι απαραίτητη για την κυτταρική μίτωση.

Μει­ώ­νει ά­με­σα την πα­ρα­γω­γή γα­λα­κτι­κού ο­ξέ­ος α­πό τα πο­λυ­μορ­φο­πύ­ρη­να λευ­κά αι­μο­σφαί­ρια και έμ­με­σα ε­ξα­σθε­νών­τας την φα­γο­κυτ­τά­ρω­ση, α­να­στέλ­λον­τας τον με­τα­βο­λι­σμό, την κι­νη­τι­κό­τη­τα και την χη­μει­ο­τα­ξί­α των πο­λυ­μορ­φο­πυ­ρή­νων λευ­κών αι­μο­σφαι­ρί­ων ή/και άλ­λων λευ­κο­κυτ­τα­ρι­κών λει­τουρ­γι­ών (Valerius NH, 1978; Spilberg I et al, 1979; Schre­inier A et al, 1980).

Η α­να­στο­λή της χη­μει­ο­τα­ξί­ας θε­ω­ρεί­ται η κύ­ρια αν­τι­φλεγ­μο­νώ­δης δρά­ση της κολ­χι­κί­νης. Α­πο­δί­δε­ται σε μεί­ω­ση της έκ­φρα­σης των μο­ρί­ων συγ­κόλ­λη­σης στη μεμ­βρά­νη των ου­δε­τε­ρο­φί­λων ή σε τρο­πο­ποί­η­ση της πα­ρα­γω­γής κυτ­τα­ρο­κι­νών α­πό τα πο­λυ­μορ­φο­πύ­ρη­να (Al­len JN et al, 1991)

Η κολ­χι­κί­νη κα­τα­στέλ­λει α­κό­μα την φα­γο­κυτ­τά­ρω­ση την συν­δε­ό­με­νη με την α­πο­κοκ­κί­ω­ση των λυ­σο­σω­μά­των και τον σχη­μα­τι­σμό κε­νο­το­πί­ων, δηλ. την συ­νέ­νω­ση των λυ­σο­σω­μά­των με το κε­νο­τό­πιο που πε­ρι­έ­χει το προσ­λη­φθέν σω­μα­τί­διο, in vitro (Malawista SE and Bodel PT, 1967; Malawista SE, 1975). Οι κυριότερες ανεπιθύμητες ενέργεια είναι οι γαστρεντερικές διαταραχές (διάρροια, κοιλιακά άλγη, ναυτία). Σπανίως προκαλεί αύξηση της ηπατικής βιοχημείας και ακόμα πιο σπάνια μυοπάθεια, αλωπεκία, καταστολή του μυελού.

Με βάση τελευταία δημοσιεύματα κατατέθηκε στον ΕΟΦ ελληνική πρόταση (The Greek study in the Effects of Colchicine in Covid-19 complications prevention) GRECCO-19, που αφορά την χορήγηση κολχικίνης σε προσβεβλημένους ασθενείς COVID-19 στα πρώτα στάδια της νόσου.

Στο Montreal Heart Institute του Καναδά, διενεργείται  τώρα και λίγες μέρες (από 23/03/2020), διπλή τυφλή τυχαιοποιημένη πολυκεντρική μελέτη με τίτλο Colchicine Coronavirus SARS-CoV2 Trial (COLCORONA) που μελετά την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια της χορήγησης κολχικίνης σε ενήλικες ασθενείς >40 ετών προσβληθέντες από COVID-19 το τελευταίο 24 ώρο με 1 τουλάχιστον κριτήριο επικινδυνότητας.

Κριτήρια επικινδυνότητας θεωρούνται: ηλικία ίση ή μεγαλύτερη των 70 ετών, σακχαρώδης διαβήτης, αρρύθμιστη συστολική  αρτηριακή υπέρταση ≥150 mm Hg,  γνωστό αναπνευστικό νόσημα, γνωστή καρδιακή ανεπάρκεια ή στεφανιαία νόσος,  πυρετός  ≥38.4°C τις τελευταίες 48 ώρες, δύσπνοια κατά την προσέλευση, κυτταροπενία ή συνδυασμός υψηλού αριθμού  ουδετεροφίλων και χαμηλού λεμφοκυττάρων.  

Στη μελέτη θα συμμετάσχουν 6000 άτομα τα οποία θα λάβουν κολχικίνη ή  placebo για 30 μέρες και αναμένεται να ολοκληρωθεί το Σεπτέμβριο του 2020.

Πιο συγκεκριμένα οι ασθενείς θα λάβουν colchicine 0.5 mg per os (PO) δις ημερησίως για τις πρώτες 3 μέρες και ακολούθως 1 φορά ημερησίως για τις λοιπές 27 μέρες.

Πρωτογενές καταληκτικό σημείο της μελέτης είναι ο θάνατος ή η ανάγκη για νοσηλεία των ασθενών 30 μέρες μετά την τυχαιοποίησή τους.