Ο ύπνος αποτελεί το καλύτερο βάλσαμο για τα μικρά μας, όπως η τροφή και οι αγκαλιές! Ο ποιοτικός ύπνος, την κατάλληλη ώρα, χωρίς παρεμβολές και στη σωστή διάρκεια, ανάλογα με την ηλικία του παιδιού, επαναφορτίζει τις μπαταρίες του οργανισμού και συμβάλλει στην υγιή σωματική και ψυχοπνευματική ανάπτυξή του. Καταρχήν, κατά τη διάρκεια του βραδινού ύπνου και κυρίως κατά τη διάρκεια του πρώτου τρίτου της νύχτας, εκκρίνεται η αυξητική ορμόνη, η οποία παίζει σημαντικό ρόλο στην αναδόμηση και τον πολλαπλασιασμό των κυττάρων. Επίσης, ο ύπνος μεταφέρει τα παιδιά σε κόσμους ονειρικούς, όπου η φαντασία τους μπορεί να καλπάσει αχαλίνωτη, βοηθώντας τα να εκτονώσουν τις φοβίες τους, να επεξεργαστούν τους προβληματισμούς της καθημερινότητας και να ξαναγκαλιάσουν τα αγαπημένα τους πρόσωπα, νιώθοντας τη θαλπωρή τους. Όμως, παρόλη την καθοριστική σημασία του ύπνου, τα μικρά μας πολλές φορές αντιδρούν έντονα στο να πάνε στο κρεββάτι τους για να αποκοιμηθούν. Τι μπορείτε να κάνετε εσείς, ώστε το παιδάκι σας να περάσει από την αγκαλιά σας στην αγκαλιά του Μορφέα, χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία;
1) Αρχικά, ευνοήστε τον ύπνο του παιδιού σας, προσδιορίζοντας έγκαιρα τα αρχικά σημάδια που δηλώνουν ότι νυστάζει, πριν φτάσει σε σημείο να γίνει υπερκινητικό και γκρινιάρικο λόγω εξάντλησης. Μην ξεγελιέστε όμως: δεν πρόκειται να έχετε τη συγκατάθεσή του για να το βάλετε για ύπνο, ακόμα κι αν νιώθει κουρασμένο! Τα παιδιά προσπαθούν πάντα να συγκαλύψουν τα συμπτώματα κόπωσης, γιατί το να μείνουν λίγο ακόμα με τη μαμά και το μπαμπά είναι πολύ πιο διασκεδαστικό, από το να πάνε για ύπνο. Συνήθως, όταν τελικά δέχονται να πάνε για ύπνο, έχουν ήδη ξεπεράσει τα όριά τους.
2) Ξεκινήστε, τουλάχιστον 20-30 λεπτά πριν από την ώρα που εμφανίζονται τα πρώτα σημάδια κόπωσης, την τελετή που ακολουθείτε για να το βάλετε στο κρεβάτι του.
3) Εισάγετε κανόνες για το τελετουργικό πριν τον ύπνο και προσπαθήστε να δώσετε στο παιδί σας κίνητρα για να τους ακολουθήσει. Το τελετουργικό προ ύπνου θα πρέπει να περιλαμβάνει ευχάριστες και χαλαρωτικές διαδικασίες για το παιδί (π.χ. μπανάκι, γάλα, πλύσιμο δοντιών, παραμύθι) και καλό είναι να μην ξεπερνά τα 30 λεπτά διάρκειας. Μπορείτε, μαζί με το παιδί σας, να σχεδιάσετε μία αφίσα που θα απεικονίζει το τι περιλαμβάνει ο χρόνος προετοιμασίας του για τον ύπνο και να την κρεμάσετε πάνω από το κρεββάτι του. Για παράδειγμα: «πλένω τα δόντια μου», «φοράω τις μπιτζάμες μου», «η μαμά μου διαβάζει παραμύθι», «αγκαλιάζω τη μανούλα», «σβήνω τα φώτα», «κλείνω τα μάτια» και «αποκοιμιέμαι». Ανταμείψτε το πχ. με μία βόλτα επιπλέον στην παιδική χαρά, όταν υπακούσει τους κανόνες.
4) Προσπαθήστε να είσαστε συνεπείς και μη διαφοροποιείτε έντονα τους κανόνες, ανάλογα με τη διάθεση, την κούρασή σας ή τη συμπεριφορά του παιδιού.
5) Κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας, προσφέρετε στο παιδί τη δυνατότητα επιλογής, έτσι ώστε να δείξει την ανεξαρτησία του. Για παράδειγμα, δώστε του τη δυνατότητα να επιλέξει τις πιτζάμες του, ή τα κλινοσκεπάσματα, ή το βιβλίο που θα διαβάσει πριν αποκοιμηθεί. Κάνετε τη φράση «και τώρα στο κρεβάτι», να ακούγεται όχι ως προσταγή, αλλά ως μια πρόταση, φυσικό επακόλουθο της επιλογής του.
6) Ποτέ μην χρησιμοποιείτε τον ύπνο ως τιμωρία, αλλά βοηθήστε το παιδί σας να συνδέσει την όλη διαδικασία με θετικά συναισθήματα. Πριν αυτό ξαπλώσει, με ενθουσιασμό διηγηθείτε του τις δραστηριότητές του της επόμενης ημέρας και πείτε του, πως όταν το πρωί σας περιγράψει το όνειρό του, θα το ανταμείψετε με ένα ιδιαίτερο σνακ της αρεσκείας του! Παρακινήστε το να κοιμάται νωρίς, έτσι ώστε να μπορεί να τρέχει πιο γρήγορα στο παιχνίδι και να γίνει μεγάλο σαν το μπαμπά ή τη μαμά.
7) Δώστε ιδιαίτερη σημασία στο δωμάτιο του παιδιού, ώστε να είναι καθαρό, ήσυχο, με τη σωστή για την εποχή θερμοκρασία και με χαμηλό φωτισμό, έτσι ώστε να του μεταδίδει ένα αίσθημα ηρεμίας.
8) Κατά τη διάρκεια της ημέρας φροντίστε το παιδί σας να παραμένει ενεργό, σωματικά και πνευματικά και αποφύγετε την έντονη σωματική δραστηριότητα, την παρακολούθηση τηλεόρασης και τα βαριά γεύματα, τουλάχιστον μια ώρα πριν την διαδικασία του ύπνου.
9) Μην παραλείπετε να εκφράζετε στο παιδί σας το πόσο ικανοποιημένοι είσαστε ως γονείς, όταν το ίδιο πέφτει για ύπνο στην ώρα του. Μην ξεχνάτε ότι τα παιδιά χρειάζονται συνεχώς την επιβεβαίωση και τη θετική αξιολόγηση των πράξεών τους. Απαραίτητο είναι επίσης το φιλάκι και η αγκαλιά της καληνύχτας!
10) Εάν το παιδί σας, αφού το έχετε βάλει για ύπνο, ξανασηκωθεί από το κρεββατάκι του, μην υποκείψετε! Παραμείνετε σταθεροί στο χειρισμό σας και οδηγήστε το πάλι με ηρεμία στο δωμάτιό του να ξαπλώσει.
Γονείς να έχετε υπομονή, στις δύσκολες αυτές μικρές στιγμές με το μικρό σας.. Τα παιδιά μεγαλώνουν πολύ γρήγορα, φεύγουν από κοντά μας και το μόνο που μένει από την περίοδο αυτή είναι το γλυκό χαμόγελο των αναμνήσεων…
