Η τενοντοπάθεια (τενοντίτιδα) μπορεί να επηρεάσει οποιοδήποτε τένοντα του πετάλου των στροφέων μυών του ώμου (υπερακάνθιο, υπακάνθιο, ελ. Στρογγύλο, υποπλάτιο που όλοι μαζί «αγκαλιάζουν» το βραχιόνιο και αποκαλούνται όλοι μαζί «στροφικό πέταλο» γιατί στρίβουν και σταθεροποιούν ταυτόχρονα τον ώμο) ωστόσο πιο συχνά επηρεάζεται ο υπερακάνθιος.
Πλέον υπάρχουν έρευνες που αποδεικνύουν ότι σε περιπτώσεις τενοντίτιδας δεν υπάρχουν ιστολογικά, ιστοχημικά, και μικροσκοπικά (με ηλεκτρονικό μικροσκόπιο ακριβείας) στοιχεία φλεγμονής αλλά αποτυχημένη επούλωση και αποδιοργάνωση των μυικών ινών (Kraushaar BS,Nirschl RP 1999, May 2006). Άρα η θεραπεία που συνήθως επιλέγεται για την συγκεριμένη πάθηση βασίζεται σε λάθος στοιχεία. Γι’ αυτό το λόγο έχει αλλάξει παγκοσμίως πλέον ο όρος από τενοντίτιδα σε τενοντοπάθεια (tendinosis στα αγγλικά). Βάση αυτών των ερευνών και των αποτελεσμάτων τους αναπτύχθηκαν προγράμματα άσκησης με σκοπό:
- Την μυική επανεκπαίδευση και επαναφορά της μυικής ισορροπίας στην περιοχή του πόνου
- Την αποκατάσταση και επούλωση των μυικών ινών μέσω της σταδιακής φόρτισης και διάτασης
- Την επαναφορά του ελέγχου των μυών της περιοχής απ’ τον εγκέφαλο μέσω ειδικών ασκήσεων (motorcontrolrelearning)
Η τενοντίτιδα (τενοντοπάθεια) μπορεί οφείλεται:
1. Στο σύνδρομο πρόσκρουσης ή σύνδρομο υπακρωμιακής προστριβής. Το σύνδρομο πρόσκρουσης οφείλεται σε ελλιπή συνεργασία μεταξύ των μυών, με αποτέλεσμα να ‘’τρίβονται’’ οι στροφείς τένοντες του ώμου και ο υπακρωμιακός ορογόνος θύλακος του ώμου (μια προστατευτική φούσκα) κάτω από την προεξοχή του ακρωμίου και να προκαλείται φλεγμονή (τενοντίτιδα ώμου) και πόνος.
2. Επαναλαμβανόμενες κινήσεις υψηλής έντασης με το χέρι ψηλά πχ. κολύμβηση, ρίψεις ακοντίου, ασκήσεις στο γυμναστήριο, σε επαγγελματική δρατηριότητα όπως σε μπογιατζήδες, ηλεκτρολογικές εργασίες κλπ. Οι επαναλαμβανόμενες αυτές κινήσεις δημιουργούν επαναλαμβανόμενους μικροτραυματισμούς.
3. Σε παλαιότερους τραυματισμό-ούς (μικρή ρήξη στο στροφικό πέταλο) που έχουν αντιμετωπιστεί πλημμελώς με ξεκούραση και χάπια,χωρίς να έχει γίνει προσπάθεια αποκατάστασης των τενόντων. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την εικόνα φθοράς στους τένοντες που γίνονται επιρρεπείς στον πόνο
Συνήθως, οι ασθενείς, που πάσχουν από το σύνδρομο υπακρωμιακής πρόσκρουσης ώμου (με τενοντίτιδα υπερακανθίου ή και άλλων μυών του στροφικού πετάλου) αισθάνονται πόνο στον ώμο, αλλά στην πρόσθια ή και πλάγια επιφάνεια του μπράτσου και, μερικές φορές, στην οπίσθια.
Ο πόνος αυτός μπορεί, μερικές φορές, να επεκτείνεται μέχρι τον αγκώνα. Ο πόνος ξεκινάει, συνήθως, σταδιακά και οι περισσότεροι ασθενείς δεν μπορούν να τον συνδέσουν με κάποια συγκεκριμένη κίνηση ή δραστηριότητα. Κάποιες φορές προ-υπάρχει κάποιος τραυματισμός (συνήθως πέσιμο), που αποτέλεσε την αιτία έναρξης του προβλήματος. Αρχικά ο πόνος εμφανίζεται μόνο σε κάποιες κινήσεις και, όσο γίνεται εντονότερος, οι κινήσεις αυτές προοδευτικά περιορίζονται, με αποτέλεσμα την δυσκαμψία στον ώμο. Με το πέρασμα του χρόνου ο πόνος εμφανίζεται και σε ηρεμία (χωρίς ο ασθενής να κινήσει το χέρι) και, σε πολλές περιπτώσεις, καθίσταται ιδιαιτέρως ενοχλητικός στον ύπνο.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Η αποτελεσματική θεραπεία του στην τενοντίτιδα υπερακανθίου ή του στροφικού πετάλου (συνήθως είναι ίδια η θεραπεία και σε ρήξεις του τένοντα) περιέχει 3 στάδια:
Στάδιο φλεγμονής τις πρώτες 2-4 μέρες όπου προσπαθούμε να περιορίσουμε τις κινήσεις, κάνουμε χρήση αντιφλεγμονώδων φαρμάκων (η χρήση τους μπορεί να συνεχιστεί για 7-10 μέρες ανάλογα με την ιατρική γνωμάτευση) και κάνουμε εκκερεμμοειδείς κινήσεις σε μικρό εύρος με τον ασθενή σκυμμένο ώστε να κινητοποιηθεί το υγρό της άρθρωσης ώστε να απορροφηθεί όσο είναι δυνατόν και να ”ξεμπλοκάρει” η άρθρωση.
Στάδιο επούλωσης ως την 3η εβδομάδα (21 μέρες) όπου σταδιακά ο τένοντας ουλοποιεί το κομμάτι(α) του που είναι τραυματισμένα και φθαρμένα. Χρησιμοποιούμε τεχνικές κινητοποιήσης (manualtherapy) του πονεμένου ώμου για να κερδίσουμε εύρος κίνησης, να χαλαρώσουμε την άρθρωση (πολλές φορές είναι σχετικά αγκυλωμένη λόγω της ακινησίας) και ασκήσεις κινητικότητας αλλά και ενδυνάμωσης των μυών που δεν είναι τραυματισμένοι. Δεν βάζουμε δηλαδή ασκήσεις που ενεργοποιούν τους τένοντες που έχουν την τενοντίτιδα μέχρι το τέλος της 3ης εβδομάδας όπου η ουλοποίηση ολοκληρώνεται, γιατί υπάρχει κίνδυνος επανατραυματισμού.
Στάδιο ανακατασκευής ως 3 μήνες Είναι το διάστημα στο οποίο οι τένοντες ανακατασκευάζουν το υλικό τους, να επουλώσουν τις φθορές τους και να μπορέσουν στη συνέχεια με ασκήσεις προοδευτικής επιβάρυνσης (διέγερση διαδικασιών ωρίμανσης του κολλαγόνου των τενόντων) να ανακατασκευάσουν το υλικό τους και να ξαναγίνουν ισχυροί και λειτουργικοί. Οι ασκήσεις επικεντρώνονται πέρα απ’την ενδυνάμωση στην βελτίωση του μυικού ελέγχου στην περιοχή του ώμου και πολύ συχνά όταν χρειάζεται και στους σταθεροποιούς μυς της ωμοπλάτης (κάτω μοίρα τραπεζοειδούς, ρομβοειδείς, πρ. οδοντωτός)!
Σε περιπτώσεις ρήξης του τένοντα είτε εκφυλιστικές είτε λόγω τραυματισμού ακολουθούμε την ίδια στρατηγική.
Οι έρευνες υποστηρίζουν πλέον ότι θα πρέπει να γίνεται προσπάθεια για συντηρητική θεραπεία πρώτα ακόμη κι αν έχουμε ρήξη (μερική ή μικρή) σε 2 τένοντες, μάλιστα σε πολλές μελέτες η συντηρητική θεραπεία (με φυσικοθεραπεία) έχει καλύτερα αποτελέσματα απ’τη χειρουργική. Μόνο όταν έχουμε ολική ρήξη σε έναν ή περισσότερους τένοντες, ή μερική ρήξη 3 και πάνω τενόντων η χειρουργική θεραπεία είναι η μόνη επιλογή!
Στο στάδιο ανακατασκευής (μετά την 3η εβδομάδα) οι θεραπείες γίνονται ανα μία οι 2 εβδομάδες μέχρι την πλήρη εξάλειψη των συμπτωμάτων
Οι τενοντίτιδες του ώμου αντιμετωπίζονται με αυτόν τον τρόπο με πολύ υψηλή αποτελεσματικότητα και οι ασθενείς μπορούν και επιστρέφουν σε πλήρη δραστηριότητα,χωρίς συμπτώματα!
