Η οστεοπόρωση είναι μια ασθένεια κατά την διάρκεια της οποίας παρατηρείται ελάττωση της πυκνότητας των οστών και μείωση της αντοχής τους με συνέπεια τον αυξημένο κίνδυνο καταγμάτων. Οι παράγοντες που οδηγούν κάποιον στην ομάδα κινδύνου για οστεοπόρωση είναι:
Η ηλικία: η οστική μάζα μειώνεται με την πάροδο του χρόνου.
Το φύλο: οι γυναίκες προσβάλλονται συχνότερα και σε μικρότερη ηλικία.
Φυλή: Οι γυναίκες που ανήκουν στην λευκή φυλή βρίσκονται σε υψηλότερο κίνδυνο.
Κάπνισμα: Η νικοτίνη δημιουργεί προβλήματα στο σχηματισμό των οστών, γιατί εμπλέκεται στο σημαντικό ρόλο των οιστρογόνων και της τεστοστερόνης, στην ανάπτυξη των οστών.
Υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ: Το αλκοόλ εμποδίζει την απορρόφηση του ασβεστίου από τον οργανισμό. Συνιστώνται δύο ποτήρια κρασί την ημέρα για τους άνδρες και 1 ποτήρι κρασί κόκκινο για τις γυναίκες.Καφές: συνιστάται 1-2 ποτήρια καφέ την ημέρα τα οποία δεν φαίνεται να επηρεάζουν τα οστά. Καφές με γάλα εμποδίζει την απορρόφηση του ασβεστίου.
Βάρος και δείκτης μάζας σώματος: οι αδύνατες και με λεπτό σκελετό γυναίκες βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο από τις υπέρβαρες και με μεγάλα οστά. Με βάση το ΒΜΙ κατατάσσονται σε ελιποβαρείς, φυσιολογικού βάρους, υπέρβαρους και παχύσαρκους. Αν ο ΒΜΙ είναι χαμηλός ο κίνδυνος οστεοπόρωσης είναι αυξημένος.Κακή διατροφή: Ανεπαρκής πρόσληψη ασβεστίου και βιταμίνης D μπορεί να δημιουργήσει αδύνατα οστά με μειωμένη οστική μάζα
Λίγα λόγια για το ασβέστιο:
Το ασβέστιο αποτελεί βασικό συστατικό των οστών σε ποσοστό 99%, προσδίδει δύναμη-ισχύ και σωστή δομή στα οστά και στα δόντια. Φυσιολογικά μόνο ένα ποσοστό 20-30% της περιεκτικότητας των τροφών σε ασβέστιο απορροφάται από το λεπτό έντερο. Το ασβέστιο βρίσκεται σε υψηλή περιεκτικότητα στα γαλακτοκομικά προϊόντα, στα ψάρια, στους ξηρούς καρπούς στα αυγά στα όσπρια (κυρίως φασόλια)και στα πράσινα λαχανικά.
Συνιστώμενη πρόσληψη ασβεστίου:
• παιδιά και έφηβοι 2-3 μερίδες
• σε περίοδο εγκυμοσύνης είναι 3-4 μερίδες
• γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση 3 μερίδες.
Βιταμίνη D
H βιταμίνη D είναι ένας όρος που περιλαμβάνει μία σειρά χημικών ενώσεων. Έχει ταξινομηθεί ταυτόχρονα στις λιποδιαλυτές βιταμίνες όσο και στις ορμόνες. Η φυσιολογικά ενεργή της μορφή είναι η καλσιτριόλη.
Η υπεριώδης ακτινοβολία του ηλιακού φωτός μετατρέπει μία ένωση που υπάρχει στο δέρμα σε χοληκαλσιφερόλη η οποία απελευθερώνεται στο αίμα και τελικά μετατρέπεται στο ήπαρ και στα νεφρά στην ενεργό ορμόνη την καλσιτριόλη.
Ο ρόλος της βιταμίνης D:
H βιταμίνη D βοηθά στην απορρόφηση του ασβεστίου στο έντερο και τους νεφρούς, βοηθώντας έτσι στη διατήρηση φυσιολογικών επιπέδων ασβεστίου στο πλάσμα και κατ’ επέκταση κανονικού μεταβολισμού των οστών. Επίσης, συμβάλλει στη ρύθμιση του μεταβολισμού του φωσφόρου, ενός άλλου σημαντικού ανόργανου συστατικού για τον σχηματισμό των οστών.
Εκτός από την κλασσική δράση της στο μεταβολισμό των οστών επιδρά επίσης στην ανάπτυξη του δέρματος και έχει ήδη χρησιμοποιηθεί στη θεραπεία της ψωρίασης μίας χρόνιας δερματικής διαταραχής.
Λίγα Λόγια Για τον Φώσφορο
Ο φώσφορος στην διατροφή του ανθρώπου είναι στενά συνδεδεμένος με το ασβέστιο, σε σημείο που ανεπάρκεια του ενός δημιουργεί προβλήματα και στην χρησιμοποίηση του άλλου.Το 80% του φωσφόρου βρίσκεται στον σκελετό του ατόμου μαζί με το ασβέστιο, όπου η σχέση ασβεστίου φωσφόρου είναι 1:1.
Σε ποιες τροφές βρίσκεται ο Φώσφορος:
Ο φώσφορος βρίσκεται σχεδόν σε όλες τις τροφές. Ιδιαίτερα πλούσιες σε φώσφορο είναι οι παρακάτω τροφές:
• Θαλασσινά
• Ξηροί καρποί
• Κρέας
• Όσπρια
• Αυγά
• Δημητριακά
• Τυρί
• Λαχανικά
Συμπερασματικά:
Το διαιτολόγιο πρέπει να είναι σύμφωνο με τις αρχές και την πυραμίδα της μεσογειακής διατροφής. Η βάση της πυραμίδας από την οποία θα πρέπει να προέρχεται η πλειοψηφία των ημερήσιων θερμίδων, αντιπροσωπεύεται από την ομάδα ψωμιού, δημητριακών, ρυζιού και ζυμαρικών(6-11 μερίδες) καθώς και την ομάδα λαχανικών (3-5 μερίδες) και την ομάδα φρούτων(2-4 μερίδες).Αυτό εξαρτάται από τις ενεργειακές ανάγκες.
Συνιστάται η πρόσληψη λιγότερων μερίδων από την ομάδα γάλακτος, γιαουρτιού και τυριού(2-3 μερίδες) και την ομάδα κρέατος, πουλερικών, ψαριών, ξηρών καρπών και αυγών που προέρχονται από ζώα. Τα λίπη, τα έλαια και τα γλυκά θα πρέπει να καταναλώνονται με μέτρο και όχι συχνά.
