Η αρχή της ψυχοθεραπείας και η επίδραση του περιβάλλοντος
Κάθε φορά που κάποιο άτομο παίρνει την απόφαση να ξεκινήσει μια ψυχοθεραπεία αυτό είναι μια αλλαγή όχι μόνο για τον ίδιο αλλά και για το οικογενειακό του περιβάλλον. Στις περιπτώσεις όπου το περιβάλλον δείχνει να ανέχεται την απόφαση αυτή ή να μην έχει άποψη τότε δημιουργείται ένα κλίμα αναμονής και περιέργειας γι’ αυτή την καινούργια κατάσταση που βρίσκεται ένα μέλος της οικογένειας. Αυτά τα συναισθήματα εκφράζονται συνήθως με πολλές ερωτήσεις και απορίες προς τον θεραπευόμενο κυρίως μετά το τέλος κάποιας συνεδρίας. Το ίδιο το άτομο κάνει κάτι για τον εαυτό του που όλοι όσοι ζουν μαζί του το θεωρούν περιττό ή επιζήμιο. Πριν προχωρήσουμε, να τονίσουμε ότι τα άτομα που είναι ενήλικα αλλά είναι οικονομικά εξαρτημένα και βρίσκονται σε ένα τέτοιο περιβάλλον σαν αυτό που εξετάζουμε, εξαναγκάζονται να μην αρχίσουν ψυχοθεραπεία όσο και αν το επιθυμούν, καθώς το οικονομικό στοιχείο χρησιμοποιείται από το περιβάλλον σαν εκβιαστικό μέσο για να επιβάλει την γνώμη του. Τα άτομα που καταφέρνουν παρά τις αντιρρήσεις του περιβάλλοντός τους να προχωρήσουν σε ψυχοθεραπεία, τις περισσότερες φορές λαμβάνουν αντιδράσεις που εκφράζουν έντονη καχυποψία και απόρριψη απέναντι σ΄ αυτή τη διαδιακασία. Τα συναισθήματα αυτά εκφράζονται κυρίως με ειρωνικά σχόλια για την διαδικασία της ψυχοθεραπείας, με συζητήσεις στις οποίες προσπαθούν να αμφισβητήσουν την υποστήριξη που νιώθει να παίρνει το άτομο μέσα από τη ψυχοθεραπεία ή προσπαθούν με παρερμηνείες να αποδείξουν ότι η διαδικασία της ψυχοθεραπείας είναι περιττή, ανώφελη και επικίνδυνη.
Προσπαθώντας να παρατηρήσουμε τι συμβαίνει εδώ, με μια πρώτη ματιά θα έλεγε κανείς ότι υπάρχει μια αλλαγή στη συναισθηματική ισορροπία των μελών της οικογένειας. Αυτό είναι απόλυτα φυσικό αν σκεφτούμε ότι ο στόχος μιας ψυχοθεραπείας είναι η αλλαγή του ανθρώπου σε πολλά επίπεδα, πράγμα που άλλα μέλη της οικογένειας δεν το θέλουν και άλλα μπορεί να το θέλουν αλλά παράλληλα φοβούνται τη νέα ισορροπία. Η αρχή μιας αλλαγής σε δεδομένες για πολλά χρόνια διαπροσωπικές σχέσεις ενδέχεται να ανασύρει στην επιφάνεια άλυτες συναισθηματικές καταστάσεις ή προβλήματα στις σχέσεις που υπήρχαν στο παρελθόν και παραμερίστηκαν ή θάφτηκαν χωρίς να λυθούν ή έστω να αναφερθούν. Ένα τέτοιο ενδεχόμενο οι περισσότεροι άνθρωποι το σκέφτονται σαν μια ολοκληρωτική καταστροφή, τους γεμίζει φόβους και κάνουν τα πάντα για να διατηρήσουν την υπάρχουσα ισορροπία, ακόμα και όταν αυτή δεν είναι πια λειτουργική.
Οι άνθρωποι και οι σχέσεις τους είναι δυναμικά στοιχεία πράγμα που σημαίνει ότι από τη φύση τους έχουν την τάση να αλλάζουν μέσα στο χρόνο. Αυτή η διαπίστωση αν συνδυαστεί με όλα τα προηγούμενα που ειπώθηκαν για τις αντιδράσεις, οδηγεί σε δύο σκέψεις. Η πρώτη σκέψη είναι πως η αλλαγή, όντας κάτι φυσικό για τους ανθρώπους και τις σχέσεις τους οδηγεί προς την ανάπτυξή τους και όχι προς την καταστροφή τους. Η δεύτερη είναι πως για να επιτευχθεί μια αλλαγή προηγούνται ποικίλες αντιδράσεις. Οι δυο αυτές σκέψεις μπορούν να βοηθήσουν καταρχήν τον θεραπευόμενο να κατανοήσει ότι η συμπεριφορά του περιβάλλοντος κινείται στα πλαίσια του φυσιολογικού και κατ’ επέκταση το περιβάλλον να φοβάται λιγότερο αυτήν τη νέα κατάσταση. και τις δύο πλευρές αφενός να φοβούνται λιγότερο με αυτό που ζούνε και αφετέρου να πλησιάζουν τον άνθρωπο που έχουν απέναντί τους με το σκεπτικό ότι η συμπεριφορά του κινείται στα πλαίσια του φυσιολογικού.
