Το παιδί μου βίωσε μια φυσική καταστροφή. Πώς μπορώ να το στηρίξω;
Οι φυσικές καταστροφές αποτελούν τραυματική εμπειρία για τα παιδιά, τόσο επειδή το ξαφνικό της εμπειρίας προκαλεί τρόμο, όσο και επειδή το τραυματικό γεγονός μπορεί να συνεπάγεται καταστροφή υλικών αγαθών και απώλεια αγαπημένων προσώπων.
Γενικά, η ψυχική ανθεκτικότητα και η προσαρμογή των παιδιών σε τραυματικές καταστάσεις αποτελούν παράγοντες που ποικίλουν ανάλογα με την ηλικία. Κατ επέκταση, το κάθε παιδί βιώνει την φυσική καταστροφή με το δικό του μοναδικό τρόπο, εκδηλώνοντας διαφορετικές αντιδράσεις και συμπεριφορές. Καλό είναι επίσης να γνωρίζετε, ότι τα παιδιά κατά την έκθεση σε τραυματικά γεγονότα βιώνουν ταραχή, τόσο γνωστικά (όσον αφορά στις δεξιότητες επίλυσης του προβλήματος), όσο και συναισθηματικά, με αποτέλεσμα να έχουν ανάγκη την καθοδήγηση από τους ενήλικες, για τη διαχείριση της κατάστασης. Παρακάτω σας παραθέτω κάποιες συστάσεις για τη σωστή υποστήριξη των παιδιών, έπειτα από την έκθεσή τους σε φυσικές καταστροφές.
1) Αρχικά, προσπαθήστε να είσαστε ψύχραιμοι. Τα παιδιά απορροφούν σαν «σφουγγάρια» τα συναισθήματα και τις ανησυχίες σας.
2) Μεταδώστε στο παιδί σας ασφάλεια και σιγουριά και διαβεβαιώστε το ότι θα είσαστε δίπλα του για να το προστατέψετε. Δείξτε του έμπρακτα και ξεκάθαρα την αγάπη σας, χωρίς να φοβόσαστε ότι θα το κακομάθετε, τη δύσκολη αυτή περίοδο της ζωής του.
3) Βοηθήστε το να καταλάβει ότι όλα τα συναισθήματά του έπειτα από ένα τέτοιο γεγονός είναι φυσιολογικά και αποδεκτά, λέγοντάς του ότι και εσείς νιώθετε το ίδιο και μοιράζεστε τα ίδια συναισθήματα.
4) Είναι δικαίωμα του κάθε παιδιού να εκφράσει τα συναισθήματα και τις απορίες του στο χρόνο που το ίδιο επιθυμεί. Άρα, μην του εξασκείτε χρονική πίεση, αλλά προσπαθήστε, πάντα με όμορφο τρόπο, να το ενθαρρύνετε να εκφράσει τα συναισθήματα και τις ανησυχίες του.
5) Όταν το ίδιο εκδηλώσει τις απορίες και τις ανησυχίες του, ακούστε το με σεβασμό, κατανόηση, υπομονή και ενσυναίσθηση, χωρίς να το κατακρίνετε. Παρέχετε ειλικρινείς πληροφορίες ως προς το περιστατικό, λαμβάνοντας όμως πάντα υπόψιν την αντίληψη, την ηλικία και την ψυχική του κατάσταση τη δεδομένη χρονική στιγμή. Οι εξηγήσεις γενικά πρέπει να δίνονται με απλό και κατανοητό τρόπο, αποφεύγοντας το έντονο συναίσθημα κατά την αφήγηση.
6) Επιστρέψτε το συντομότερο στη ρουτίνα της καθημερινότητας, διατηρώντας όσο είναι δυνατόν σταθερά τα ωράρια του φαγητού, του ύπνου, του παιχνιδιού κτλ. και ενθαρρύνοντας τη συμμετοχή του παιδιού σε δράσεις ανασυγκρότησης της οικογενειακής ζωής. Εάν το γεγονός έχει επιφέρει αλλαγές στην καθημερινότητά του, του τις επεξηγούμε με όμορφο και κατανοητό τρόπο για την ηλικία του.
7) Ενισχύστε την κοινωνική αλληλεπίδραση του παιδιού μέσω επαφής με άλλα παιδιά. Κατ αυτόν τον τρόπο αποφεύγεται η απομόνωση και ευνοείται η συναισθηματική στήριξή του.
8) Αποφύγετε την επαφή του παιδιού με τα ΜΜΕ, όπου η περιγραφή του περιστατικού και η έκθεση του παιδιού σε έντονες σκηνές εντείνουν την αγωνία του.
Παρόλο που συνήθως ο χρόνος διαδραματίζει θετικό ρόλο στην ανάκτηση της ψυχικής ισορροπίας του παιδιού, κάποιες φορές τα παιδιά παρουσιάζουν έντονες αντιδράσεις και συμπεριφορές, όπως πχ επιθετικότητα, κλάμα, διαταραχές του ύπνου, παλινδρόμηση σε προηγούμενα εξελικτικά στάδια (πχ νυχτερινή ενούρηση) κτλ. Στην περίπτωση αυτή, καθώς και σε περίπτωση απώλειας κάποιου αγαπημένου προσώπου κατά την φυσική καταστροφή, καλό είναι να απευθυνθείτε στην Παιδίατρό σας, η οποία θα σας κατευθύνει ως προς την κατάλληλη εξειδικευμένη αντιμετώπιση.
