Πολύ συχνά μιλούμε για την πρόληψη της μάστιγας του διαβήτη τύπου 2, προωθώντας στο ιατρείο μας αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως την έναρξη σωματικής άσκησης, τη βελτίωση της διατροφής, την υγιεινή του ύπνου και τη φαρμακευτική πρόληψη.
Όλα αυτά είναι χιλιοειπωμένα, αν και ανεκτίμητης αξίας.
Τί γίνεται όμως με τον Σακχαρώδη Διαβήτη της παιδικής ηλικίας (τύπου 1)? Εκεί μέχρι σήμερα δεν είχαμε κανενός είδους αποτελέσματα ανεξάρτητα της παρέμβασης που είχε πραγματοποιηθεί. Για να κατανοήσουμε το πώς θα θέλαμε να δουλέψει μια τέτοια παρέμβαση, ως δούμε πρώτα λίγα πράγματα για το διαβήτη τύπου 1.
Φυσιολογικά, το πάγκρεας παράγει στα β κύτταρα, την ορμόνη ινσουλίνη, που ρυθμίζει το σάκχαρο. Αυτά τα κύτταρα το σώμα μας τα αναγνωρίζει ως ίδια (δηλαδή δικά του) και τροποποιεί την άμυνά του ώστε να τα προστατεύει και να μην τα ενοχλεί. Τα τελευταία όμως χρόνια έχει παρατηρηθεί συχνά στον πληθυσμό η εμφάνιση ασθενειών όπου το σύστημα άμυνας του οργανισμού (ανοσοποιητικό σύστημα) απορυθμίζεται και επιτίθεται σε κύτταρα του οργανισμού αντί για τα μικρόβια. Ο μηχανισμός των ασθενειών αυτών, περιλαμβάνει τη δημιουργία αντισωμάτων που στοχεύουν κύτταρα του σώματος. Τυπικές ασθένειες που προέρχονται από αυτή την κατάσταση είναι η νόσος Hashimoto στο θυρεοειδή, η λεύκη στο δέρμα, η ρευματοειδής αρθρίτιδα στις αρθρώσεις κλπ.
Στο πάγκρεας, μια τέτοια κατάσταση εμφανίζεται στα παιδιά και οδηγεί στην πλήρη καταστροφή των β κυττάρων. Ως συνέπεια υπάρχει πλήρης έλλειψη ινσουλίνης, και εκδήλωση σακχάρου. Η ασθένεια αυτή είναι πολύ δύσκολη στην αντιμετώπιση, γιατί τα παιδάκια που νοσούν χρειάζονται πολλαπλές καθημερινές ενέσεις ινσουλίνης, σε μια ηλικία, που κάτι τέτοιο είναι εξαιρετικά δύσκολο. Η ζωή τους αλλάζει δραματικά και οι ψυχο-συναισθηματικές συνέπειες είναι συχνά πολύ σοβαρές για όλη τους τη ζωή. Η ασθένεια αυτή ονομάζεται διαβήτης τύπου 1 και η συχνότητά του στο γενικό πληθυσμό αυξάνει σημαντικά τα τελευταία χρόνια.
Ας επιστρέψουμε, όμως, στο θέμα της πρόληψής του, όπου μέχρι σήμερα είχαμε απογοητευτικά αποτελέσματα.
Πρόσφατα δημοσιεύθηκαν σε ένα έγκυρο διεθνές επιστημονικό περιοδικό, τα αποτελέσματα της πολυκεντρικής μελέτης Pre-POINT, που στόχευε στην πρόληψη της εμφάνισης διαβήτη τύπου 1 σε παιδιά που βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο για τη νόσο. Αυτά τα παιδιά είχαν συγγενείς 1ου βαθμού με διαβήτη τύπου 1 και το ανοσοποιητικό τους σύστημα εμφάνιζε χαρακτηριστικά υψηλού κινδύνου.
Προκειμένου το ανοσοποιητικό σύστημα των παιδιών να συνηθίσει την ινσουλίνη και να την αποδεχθεί ως απαραίτητο συστατικό (και άρα να μην της επιτεθεί), οι ερευνητές έδιναν στα παιδιά καθημερινά ινσουλίνη από το στόμα, σε διάφορες δόσεις. Αυτή η αγωγή επειδή ήταν από το στόμα δεν προκαλούσε σημαντικά προβλήματα στο σάκχαρο. Η διάρκεια της μελέτης ήταν 18 μήνες.
Με το πέρας της μελέτης μέτρησαν με ειδικές εξετάσεις τις αντιδράσεις του ανοσοποιητικού συστήματος για να διαπιστώσουν αν το σώμα συνήθιζε την ινσουλίνη ή αντιδρούσε σε αυτή. Το αποτέλεσμα ήταν τουλάχιστον ικανοποιητικό, αφού στα παιδιά που εκτέθηκαν στις μεγαλύτερες δόσεις ινσουλίνης το ανοσοποιητικό σύστημα έφτιαξε ειδικά κύτταρα που αναγνώριζαν την ινσουλίνη και απέτρεπαν την εμφάνιση αυτοαντισωμάτων.
Αυτό σημαίνει ότι ένας πιθανός εμβολιασμός με ινσουλίνη από το στόμα, θα μπορούσε να βοηθήσει το ανοσοποιητικό σύστημα των παιδιών αυτών και να τα προφυλάξει από το διαβήτη τύπου 1. Η μελέτη αυτή εκτός από πρωτοποριακή είναι και η μοναδική που έφερε κάποιου είδους αποτελέσματα στο πρόβλημα της πρόληψης του διαβήτη τύπου 1, μιας βαριάς και σοβαρής νόσου.
