Επηρεάζεται το σωματικό βάρος των παιδιών που παίρνουν μακροχρόνια αντιβίωση;
Το τελευταίο διάστημα ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων – ασθενών και ιατρών – ανησυχεί για την υπερβολική συνταγογράφηση αντιβιοτικών σκευασμάτων, παγκοσμίως. Μάλιστα είναι δίκαιος ο φόβος και η αγωνία, αφού πολλά μικρόβια είναι πλέον ανθεκτικά στα συνήθη αντιβιοτικά και απλές λοιμώξεις γίνονται επικίνδυνες, ακόμα και για την επιβίωση των ασθενών. Εκτός, όμως από την αντίσταση στα αντιβιοτικά, επικριτικές φωνές ακούστηκαν και όσον αφορά το μεταβολισμό των ασθενών.
Ορισμένες μεγάλες μελέτες που δημοσιεύθηκαν πριν λίγα χρόνια, διερεύνησαν την πιθανότητα η υπερβολική και αλόγιστη χρήση των αντιβιοτικών, ιδίως στην παιδική ηλικία, να αυξάνει το σωματικό βάρος στα παιδιά καθώς και τον κίνδυνο παχυσαρκίας. Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά, καθώς βρέθηκε ότι αυτά τα παιδιά είχαν σημαντική αύξηση της πιθανότητας να πάρουν βάρος.
Ο κίνδυνος παχυσαρκίας πολλαπλασιάστηκε και οι ασθενείς αυτοί είχαν πολύ πιο συχνά μεταβολικό σύνδρομο.
Αυτά τα συμπεράσματα των μελετών προβλημάτισαν έντονα την επιστημονική κοινότητα. Μετά από μακροχρόνιες συζητήσεις και αναλύσεις, τελικά το φαινόμενο αποδόθηκε στην πιθανή επίδραση των αντιβιοτικών στα μικρόβια του εντέρου. Θεωρήθηκε δηλαδή, ότι τα αντιβιοτικά επηρεάζουν την μικροβιακή χλωρίδα που φυσιολογικά κατοικεί στο ανθρώπινο έντερο, προκαλώντας αύξηση των τοξινών ή ορμονών που οδηγούν στην αύξηση του βάρους. Αυτή η θεωρία καταρρίφθηκε προσφάτως, όπως αναλύσαμε προ λίγων μηνών σε ένα εξειδικευμένο άρθρο μας. Σύμφωνα με τα νεότερα δεδομένα, διαπιστώσαμε ότι οι λοιμώξεις που χρήζουν αντιβίωσης είναι το αίτιο της παχυσαρκίας και όχι η αντιβίωση καθ’ εαυτή. Κατά συνέπεια, παιδιά που δεν εμφανίζουν συχνές λοιμώξεις (και δε χρειάζονται συχνά αντιβίωση), έχουν μικρότερο κίνδυνο παχυσαρκίας. Αν αυτή η θεωρία είναι ορθή, τότε κάποια παιδιά που χρειάζονται μακροχρόνια λήψη αντιβίωσης για να προφυλαχθούν από τις λοιμώξεις (χρόνια πάσχοντες, ανοσοκατεσταλμένοι κλπ.) δε θα πρέπει να έχουν αυξημένο κίνδυνο παχυσαρκίας.
Ακριβώς αυτή την υπόθεση διερεύνησε η ομάδα της παιδιατρικής από το Πανεπιστήμιο του Wisconsin, υπό τον καθηγητή (και καλό φίλο), Bruce Edmonson. Η ομάδα αυτή διερεύνησε την επίδραση της προφυλακτικής θεραπείας με αντιβιοτικά στο σωματικό βάρος για 2 έτη σε περισσότερα από 600 παιδιά. Η ομάδα των παιδιών που χρειάστηκε προφύλαξη με αντιβίωση, λάμβανε καθημερινά το αντιβιοτικό Τριμεθοπρίμη Σουλφαμεθοξαζόλη, ενώ η ομάδα ελέγχου έπαιρνε ένα χάπι που δεν περιείχε δραστική ουσία (placebo). Με το πέρας των δύο ετών έγινε σύγκριση του σωματικού βάρους των δύο ομάδων, και αυτό βρέθηκε ίσο και φυσιολογικό – κατά μέσο όρο – και στις δύο ομάδες. Συνολικά, η αύξηση του σωματικού βάρους ήταν ίδια με την ηλικία και για τις δύο ομάδες παιδιών, ενώ το ποσοστό παχυσαρκίας δεν διέφερε μεταξύ των παιδιών που πήραν αντιβίωση και αυτών που πήρα εικονικό φάρμακο.
Τα αποτελέσματα αυτής της προοπτικής, διπλής τυφλής μελέτης με ομάδα ελέγχου, που έρχεται από το Πανεπιστήμιο του Wisconsin, ενισχύει τα συμπεράσματα των προηγούμενων μελετών που αναφέραμε, όπου διαπιστώθηκε ότι η αντιβίωση ΔΕΝ αποτελεί την αιτία της παχυσαρκίας στα παιδιά. Αντίθετα, η αιτία της παχυσαρκίας εντοπίζεται στις λοιμώξεις που χρήζουν αντιβίωσης, οι οποίες προφανώς επηρεάζουν το μεταβολισμό ή την εντερική χλωρίδα (για λόγους που χρειάζεται να διαλευκανθούν στο μέλλον).
